REMZÎ ve DİVANI

Remzî, 19. yüzyılda eser vermiş bugün Makedonya sınırları içerisinde bulunan Kalkandelen civarında yaşamış şairlerimizden birisidir. Hayatı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmayan şairin Makedonya Milli Kütüphanesiˈnde cönk tarzı bir yazmada 100 varak tutarında şiirleri mevcuttur. Yazımız sözkonusu yazmadan hareketle Remzîˈnin hayatı, edebî kişiliği ve divanını tanıtmayı amaçlamaktadır. Remzîˈnin hayatı, yaşadığı yer ve dönemi, irtibatta bulunduğu kimseler, tarikatı gibi şairi tanıtıcı bilgiler şiirlerinin satır aralarından çıkan bilgilerle inşa edilmiştir. Bektaşî kültürünün yaygın olduğu Rumeliˈde Harabâtî Baba Tekkesi ve dolayısıyla Kalkandelen, Bektaşîliğin önemli merkezlerinden birisidir. 19. yüzyılda Kalkandelen ve civarı bürokrasisinde önemli isimlerden olan Recep Paşa ve oğullarının hem Bektaşîlik kültürüne hem de bölgenin imarına önemli katkıları olmuştur. Remzî de bu muhitte kendisine yer bulmuş, Bektaşîliğe intisabı olan bir şairdir. Mürettep bir divan teşkil edecek kadar şiirleri bulunan Remzîˈnin Türkçeyi kullanımı, aruz, kafiye ve redif kullanımı, şiirlerinin muhtevası; tarihleri, düvazdehleri, tarikat büyüklerine değişik vesilelerle yazdığı övgüleri, dönemine ve yaşadığı yere dair ilk elden sayılabilecek bilgi içerikleri, şiir anlayışı gibi hususiyetler, yazımızın ana çerçevesini oluşturmuştur. 

REMZÎ AND HİS DIVAN

Remzî is one of our poets, who has lived in Kalkandelen city -which is in the boundaries of todayˈs Macedonia- in 19th century. There is no source of information on his life, however, approximately 100 leafs of his poets are present in a cönk type lettering at Macedonian national library. This article aims to introduce life, literary identity and his divan with reference to the lettering mentioned above.His life, the age and place he has lived in, the people he has been in contact, his sect and some other introductive information about Remzî has been constructed with the help of informations taken from his poems. In Rumeli, where Bektashism cult is widespread, Harabatî Baba Tekke, thereby, Kalkandelen is one of the important centers of Bektashism. Recep Pasha, who was a name to conjure with at the bureaucracy of Kalkandelen and its surroundings, and his sons has made great contributions to both Bektashi cult and the public improvements of the region. Remzi is a poet who has lived in that neighborhood and has had intisap to Bektashism.  At the poems of Remzî -who has sufficient amount of poets to create a rearranged (muretteb)divan- the usage of Turkish, the application of prosody, rime and repeated voices, content and dates of his poems, his düvazdehˈs, the praises he has written to cult leaders for various reasons, primary sources of information about his age & place and specialities like his comprehension of poetry has constructed the main frames of this article.

___

  • ARUÇİ, Muhammed, 1997, “Harabâtî Baba Tekkesi”, TDVİA, C. 16, s. 69-71.
  • ARUÇİ, Muhammed, 2001, “Kalkandelen”, TDVİA, C. 24, s. 262-263.
  • AYDEMİR, Yaşar-Abdülkadir Hayber, 2007, Makedonya Kütüphaneleri Türkçe Yazma Eserler Katalogu, TİKA Yayınları, Ankara.
  • Makedonya Milli Kütüphanesi (Narodna İ Univerzitetska Biblioteka Skopje) Oriantal Manuscript Turk I koleksiyonu (OMCT I) 159.
  • İBRAHİMGİL, Mehmed, 1997, “Kalkandelen (Tetovo) Alaca-Paşa Camii”, Vakıflar Dergisi, XVI, s. 249-66.
  • KIEL, Machıel, 2002, “Kırçova”, TDVİA, C. 25, s. 440
  • MEHMED SÜREYYA, 1996, Sicill-i Osmânî, (Haz. Nuri Akbayar), C. 16, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • ŞAHİN, İlhan, 2009, “Sofya”, TDVİA, C. 37, s. 348
  • ŞÛHÎ, 2012, Şûhî Bengîzâde Dîvânı ve Tahlili, (Haz. Azime Çukurlu), (Osmangazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir.