DEDE KORKUT OĞUZNAMELERİ’NDE GEÇEN ḳaytaban ÜZERİNE YENİ YAKLAŞIMLAR

Dede Korkut Oğuznameleri’ndeki problemli yerler yaklaşık iki yüz yıldır yüzlerce araştırmayla çözülmeye çalışılmıştır. Bazıları çözülebilmişse de hâlâ çözüm bekleyen problemler bulunmaktadır. Bunlardan biri de Dede Korkut Oğuznameleri’nin daha önceki yayınlarında ḳaytaban olarak okunmuş ve anlamı/yapısı üzerine müzakere yürütülmüş tartışmalı kelimedir. Makalede araştırmacıların bu konu hakkındaki görüşlerini verdikten sonra kendi değerlendirmemize yer vereceğiz. Dede Korkut Oğuznameleri’nde geçen ḳaytaban’ın yazımca doğru ancak anlam ve yapıca henüz tam olarak açıklanamamış bir kelime olduğunu düşünüyoruz. Bu makalenin amacı söz konusu kelimeyi yapı ve anlamca açıklayabilmektir.

Anahtar Kelimeler:

Dede Korkut Oğuznameleri, Oğuznameler, ḳaytaban

NEW APPROACHES ON ḳaytaban IN THE DEDE KORKUT TEXT

Problematics in Dede Korkut Text have been tried to be solved with hundreds of researches for almost two hundred years. Although some of them have been solved, there are still some problems waiting to be solved. One of these is the controversial word which has been read as ḳaytaban and discussed by semantically/structually in the previous publications of the Dede Korkut Text. In this essay after giving the opinions of the researchers about this subject, I will give my own evaluation. We think that, the word ḳaytaban is correct orthographically to the Dede Korkut Text, but still is not a one explained wholly by means of semantically and structually. The aim of this essay is to be able to explain the structure and the true meaning of the word in question.

Keywords:

Dede Korkut Text, Oguzname, ḳaytaban,

PDF

___

el-Müncid, Beyrut, 1969, s.162/1-2.
DEVELLİOĞLU, Ferit Devellioğlu, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, 29. Baskı, Aydın Kitabevi, Ankara, 2009, s. 70/2.
ERGİN, Muharrem, Dede Korkut Kitabı I, Giriş-Metin-Faksimile, Türk Dil Kurumu Yayınları: 169, Ankara,1958.
ERGİN, Muharrem, Dede Korkut Kitabı II (İndeks-Gramer), Türk Dil Kurumu Yayınları: 219, Ankara, 1963.
GÖKYAY, Orhan Şaik, Dedem Korkud’un Kitabı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1973.
ÖZÇELİK, Sadettin, Dede Korkut-Dresden Nüshası- Giriş, Notlar, I. Cilt, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2016.
STEİNGASS, F. J., A Comprehensive Persian-English Dictionary, Typopress, Lübnan, 1998.
TEZCAN, Semih, Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, Yapı Kredi Yayınları: 1457, İstanbul, 2001.
TULUM, Mertol, Meninski’nin Thesaurus’u ve XVII. Yüzyıl İstanbul Türkçesi, Türk Dil Kurumu, Ankara, 2011.