Muhasebe Meslek Mensuplarının Çalışma Biçimlerine Göre; Genel İş Tatmini Ve İş Tatmini Alt Boyutlarının İncelenmesi
Muhasebecilik, bireysel olarak icra edilen ve bu süreçte ve sürekli düşünsel faaliyet gerektiren bir meslektir. Dördüncü̈ sanayi devrimi sonucunda yaşanan teknolojik ve telekominikasyonel gelişmelere bağlı olarak bilgi depolama ve veri işleme kapasitesi artmış, bilgiye ulaşma ve bilgiyi işlemenin kolaylaşması ile muhasebecilerin iş yapma biçimleri ve işe olan yaklaşımlarda değişim yaşanmaktadır. Muhasebe departmanı ve muhasebe meslek mensuplarından beklentilerin artması meslek mensuplarının motivasyonlarını performansları ve iş tatminini etkilemektedir. İş tatmininin gerçekleştirilmesi; meslek mensuplarının mutluluğu, işe yönelik motivasyonları ve iş performansları bakımından önemlidir. Bu önemi dolayısı ile iş tatmini kavramı ortaya çıkışından bugüne birçok araştırmaya konu olmuş çok sayıda değişken ile ilişkisi incelenmiştir. Bu çalışmada; bugüne kadar yapılmış çalışmalara katkı sağlamak üzere, muhasebe meslek mensuplarının işe yönelik iş tatmini davranışsal sonuçlarının meslek mensuplarının demografik özellikleri, çalışma süreleri, işten beklentileri, çalışma şekilleri bakımından farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, bu çalışmada iş tatmini ve iş tatmininin içsel ve dışsal boyutları, incelenerek bu tatmin olma durumuna muhasebe meslek mensuplarının farklılıklarının iş tatmini üzerindeki doğrudan etkileri ve farklılaşmaları incelenerek farklılık gösterip göstermediği ANOVA testi ile analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre; katılımcıların içsel tatmin ve dışsal tatmin alt boyut puanları ve iş tatmini ölçek puanlarının “orta düzeyde” olduğu tespit edilmiştir.
According to Accountants Working Forms; General Job Satisfaction and Investigation of Job Satisfaction Sub-Dimensions
Accountancy is a profession which is carried out individually and requires continuous intellectual activity in this process. As a result of the technological and telecommunication developments experienced as a result of the fourth industrial revolution, information storage and data processing capacity have increased; the way accountants do business and their approach to work have changed with easy access to and processing of information. Increasing expectations from the accounting department and professional accountants affects the motivation, performance and job satisfaction of the professionals. Achieving job satisfaction is important in terms of happiness, job motivation and job performances of professionals. Because of this importance, since its emergence, the concept of job satisfaction has been the subject of many researches and its relationship with many variables has been examined. In this study, it is aimed to determine whether behavioral consequences of job satisfaction of professional accountants differ in demographic characteristics, working time, expectations from work, working types of the members of the professions in order to contribute to the studies carried out to date. For this purpose, in this study, job satisfaction and internal and external dimensions of job satisfaction were examined, and it was analyzed whether it differed by ANOVA test by examining the differentiation and the direct effects of the differences of professional accountants on job satisfaction. According to the results of the study; It was determined that the participants' internal satisfaction and external satisfaction sub-dimension scores and job satisfaction scale scores were “medium level”.
___
- Adegoke, A. A., Atiyaye, F. B., Abubakar, A. S., Auta, A., & Aboda, A. (2015). Job Satisfaction and Retention of Midwives in Rural Nigeria. Midwifery, 31(10), 946-956. https://doi.org/10.1016/j.midw.2015.06.010
- Aktaş, R., & Aktaş, A. (1991). Uzmanlaşma, Yazılı Kurallar ve Yerinden Yönetimin İş Doyumu Üzerinde Etkisi. Verimlilik Dergisi, (2), 73-108.
- Altun, A., & Gedikoglu, I. G. (2016). SMMM Muhasebe Hizmet Sözleşmelerinde Tahsilatın Gerçekleşmemesi Halinde Yeni Bir Öneri Olarak Bildirimsiz (Otomatik) Fesih Müessesesi. Mali Çözüm Dergisi, 26, 237.
- Arıkan, Y. (2009). Muhasebe Mesleğinde Uzmanlaşma ve Kurumsallaşma Süreci. Mali Çözüm Dergisi, 9-17.
- Baş, T., & Ardıç, K. (2005). Kamu ve vakıf üniversitelerindeki akademik personelin iş tatmin düzeyinin karşılaştırılması.
- Baycan, A. (1985). An Analysis of the Several Aspects of Job Satisfaction Between Different Occupational Groups. Boğaziçi Üniversitesi SBE Doktora Tezi, İstanbul.
- Belias, D., Koustelios, A., Sdrolias, L., & Aspridis, G. (2015). Job Satisfaction, Role Conflict and Autonomy of Employees in the Greek Banking Organization. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 175, 324-333. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.1207
- Bilen, A. (2008). Türkiye'de Muhasebe Mesleğinin Gelişimi ve Meslek Mensuplarının İş Tatmini Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Bilgiç, R. (1998). The relationship between job satisfaction and personal characteristics of turkish workers. The Journal of Psychology, 132 (5), pp.549-557. https://doi.org/10.1080/00223989809599287
- Burrıs, V. (1983). The social and political consequences of overeducation. American Sociological Review, 48 (4), pp.454-467. https://doi.org/10.2307/2117714
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (14. Baskı). Ankara: PEGEM Akademi. https://doi.org/10.14527/9789756802748
- Çınar, O., & Güney, S. (2012). Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) Etik Algıları: Erzurum Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 91-106.
- Davis, K. (1984). İşletmede insan davranışı. (Çev. K. TOSUN vd.). İstanbul, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını.
- Demirkol, O. F. (2018). Şanlıurfa İlindeki Muhasebe Meslek Mensuplarının Tükenmişlik Sendromlarının Tespitine Yönelik Bir Çalışma. Journal of Current Researches on Social Sciences, 8(1), 19-38.
- Dizman, Ş., & Güney, S. (2015). Muhasebe Meslek Mensuplarının Sorunları Kamu'da Karşılaşılan Olumsuzluklar ve Beklentiler: Erzincan İli Uygulaması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl, 3, 97-110.
- Hacıhasanoğlu, T., & Karaca, N. (2014). Bağımsız Çalışan Muhasebe Meslek Mensuplarının ve Muhasebe Çalışanlarının Tükenmişlik, İş Tatmini ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 153-170.
- Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1975). Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159. https://doi.org/10.1037/h0076546
- Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1980). Work Redesign.
- Herzberg, F. I. (1966). Work and the Nature of Man. https://www.ismmmo.org.tr/Mevzuat/Kanun-Metni--142
- Judge, T. A., & Church, A. H. (2000). Job Satisfaction: Research and Practice. In Cooper, C. L. and Locke, EA (Eds.) Industrial and Organizational Psychology.
- Kaygusuzoğlu, M., & Uluyol, O. (2011). İşletme Yöneticilerinin Muhasebe Bilgilerini Kullanım Düzeyinin Araştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 297-320.
- Kısakürek, M. M., & Alpan, N. (2010). Muhasebe Meslek Etiği ve Sivas İlinde Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (47), 213-228. https://doi.org/10.25095/mufad.396750
- Kutlu, H. A. (2008). Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(02), 143-170. https://doi.org/10.1501/sbfder_0000002067
- Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological review, 50(4), 370.
- Mert, G., Dördüncü, H., & İncaz, S. (2019). Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Vakıf Üniversitesi Örneği. Journal of International Social Research, 12(65). https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3526
- Nalbantoğlu, R. (2003). Muhasebe Uygulamaları Konusunda Meslek Mensuplarının Bakış Açıları. VI. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu, 16-20.
- Nalbantoğlu, Rıfat, (1997), "Meslek Mensuplarının Yetiştirdikleri Stajyerlerin Durumu", II. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu, İSMMMO Yayınları No: 19, İstanbul. https://doi.org/10.26449/sssj.1566
- Özkan, A., & Özdevecioğlu, M. (2011). Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Streslerinin Ruhsal ve Fiziksel Sağlıkları Üzerindeki Etkileri. World of Accounting Science, 13(3).
- Price, J. L., & Mueller, C. W. (1986). Absenteeism and Turnover of Hospital Employees. JAI Press.
- Şengel, S. (2011). Türkiye’de muhasebe meslek elemanı talebi üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (50), 167-180. https://doi.org/10.18092/ulikidince.423439
- Uzay, Ş. (2005). Muhasebe Meslek Stajyerlerinin Sorunları ve Beklentileri: Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (25), 70-78. https://doi.org/10.25095/mufad.396750
- Vroom, V. H. (1964). Work and Motivation (Vol. 54). New York: Wiley.
- Weiss, D. J., Dawis, R. V., & England, G. W. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation.
- Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W., & Lofquist, L. H. (1967). Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation. Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire, 22, 23-4. https://doi.org/10.1037/t08880-000
- Yalçın, S. (2011). Muhasebe Meslek Mensupları ve İşletmelerin Etik Konusunda Tutumları: Türkiye Araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (52), 47-66. https://doi.org/10.25095/mufad.579944.
- Yalçın, S. (2012). Muhasebe Meslek Mensuplarının Muhasebecilik Mesleğinin Geliştirilmesiyle İlgili Tutumları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (55), 113-136. https://doi.org/10.25095/mufad.396577
- Yazıcıoğlu, İ. (2010). Örgütlerde İş Tatmini ve İşgören Performansı İlişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması. BİLİG, 55(1), 243-264.
- Yereli, A. B. (2006). Muhasebe meslek mensupları anketi: mesleki profil, sorunlar, çözüm önerileri.
- Yılmaz, O. & Şahin, M.M. (2019). Çalışanların Eğitim Düzeyleri Üzerinden Sosyal Sermaye, Motivasyon ve İş Tatmini Arasındaki İlişkinin İncelenmesi; Batman Üniversitesi Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi (Gölbaşı Adıyaman) Tam Metin Kitabı.