İMAM HATİP LİSESİ ÖĞRENCİLERİNDE DEĞER İHTİYAÇ ANALİZİ VE MESLEKİ YÖNELİM

İmam-Hatip Liseleri kuruluşundan itibaren Türk Milli Eğitim Sistemi içinde yerini alan, sistemin bir parçası olarak, seçmeli ders, ders geçme, sınıf geçme sistemi vb. genel ortaöğretimdeki bütün uygulamalara adapte olabilen ortaöğretim kurumları olarak eğitim-öğretim hayatına devam etmektedir. Bu okullardan yetişen öğrenciler meslekleri icabı toplum önünde olan insanlar olacaktır. Bundan dolayı kişilikleri ile de örnek teşkil deceklerdir. İmam Hatip Lisesi öğrencilerinde bulunması gereken veya öğrencilerde eksik görülen değer ve becerilerin ne olduğu ile ilgili bilgileri, öğrencilerin mesleki yönelimleri ile ilgili görüşleri ve geri dönütü yine o öğrencilerin derslerine giren öğretmenlerinden almak araştırma için önem arz etmektedir. Araştırmada İmam Hatip Lisesi öğrencilerinde bulunması gereken değer ve beceriler nelerdir? İmam Hatip Lisesi öğrencileri hangi mesleğe yönelmeli/yönlendirilmelidir? sorularına İmam Hatip Lisesinde derse giren çeşitli branşlardaki öğretmenlerin görüşleri çerçevesinde cevap aranmıştır. Araştırmanın evrenini Osmaniye’de bulunan İmam Hatip Liselerinde görev yapan öğretmenler olup, merkezde dört okul olmak üzere çeşitli branşlarda toplam 112 öğretmen ise araştırmanın örneklemini teşkil etmektedir. Örneklemin belirlenmesinde olasılığa dayalı grup (küme) örneklem kullanılmıştır. Sonuç olarak, öğrencilerde eksik olduğu düşünülen veya bulunması gereken değer/beceri sıralamasında vatan sevgisi, aile, toplum ve buna bağlı olarak da adalet ve dürüstlük kavramları ön plana çıkmıştır. Mesleki yönelim olarak da öğretmenler çoğunlukla, öğrencileri her alanda görmek istediklerini söylemişlerdir.

VALUE NEEDS ANALYSIS AND PROFESSIONAL ORIENTATION OF IMAM HATIP HIGH SCHOOL STUDENTS

Imam-Hatip High Schools have been included in the Turkish National Education System since its establishment. As part of the system, elective course system, course passing system, classroom passing system, etc. can adapt to all applications in general secondary education continues to education as secondary education institutions. The students who grow up here will be people who are in front of the society due to their profession. Therefore, they set an example with their personalities. It is important for the research to get the information about the values and skills that should be present in the students of Imam Hatip High School or what is missing in the students, their opinions about the professional orientation of the students and the feedback from the teachers of those students. What are the values and skills that Imam Hatip High School students should have in the research? Which profession should Imam Hatip High School students direct? questions were searched within the framework of the opinions of teachers in various branches of the Imam Hatip High School. The population of the research is the teachers who work in Imam Hatip High Schools in Osmaniye and 112 teachers in four different branches in the center constitute the sample of the research. Probabilitybased group (cluster) sampling was used to determine the sample. As a result, the concepts of love of homeland, family, society, and justice and honesty have come to the forefront in the value / skill rankings that are thought to be missing or should be found. In terms of professional orientation, teachers mostly stated that they wanted to see students in every field.

___

  • Ahmed, S. ve Amer M.M. (2012). Counseling muslims.New York:Routledge.
  • Akıncı, A. (2005). Hayata anlam vermede dinî değerlerin ve din öğretiminin rolü.Değerler eğitimi dergisi. 3.9: 7-24.
  • Aslan, A. (2013). Üsküdar Anadolu İmam Hatip Lisesi son sınıf öğrencilerinin mesleki ilgileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.İstanbul.
  • Bakioğlu (Bayraktar), A. (1985). İmam-hatip liselerinde plan-program-istihdam. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Balcı A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler, 5. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Balcı, F.A. ve Yanpar Yelken, T. (2010).İlköğretim öğretmenlerinin değer kavramına yükledikleri anlamlar.Hacettepe Üniversitesi eğitim fakültesi dergisi.39:81-90.Ankara.
  • Bilgin, B. (1981). Türkiye’de din eğitimi ve liselerde din dersleri, Ankara.
  • Bilgin, N. (1995).Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar.İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Birand, K. (1998). Manevi bilimler metodu olarak anlama. Kamiran Birand külliyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, 4. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Cebeci, S. (1992). İmam-hatip liselerinden mezun olanların yönelişleri ve sebepleri. Din öğretimi dergisi. Ocak-Şubat, ss. 109-115. Ankara: MEB Yayınları.
  • Cebeci, S. (2005). Din eğitimi bilimi ve Türkiye’de din eğitimi, 2. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Çalışkanoğlu, Ş. (2018). İmam-hatip lisesi öğrencilerinin sorun ve beklentileri (Çorum İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Çorum.
  • Dinçer, N. (1974). 1913’ten bugüne imam-hatip okulları meselesi. İstanbul: Yağmur Yayınevi.
  • Doğan, A. (2013).Din görevlilerinin mesleki aidiyetleri, mesleki tükenmişlik tutumları ve hizmet içi eğitime bakışları.Yayınlanmamış doktora tezi.Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. - (2014).Değerler Eğitiminde cami ve çevresinin sorumlulukları.İnsani değerlerin yeniden inşası semposyumu.Erzurum. - (2018a).Değerler eğitimi açısından aile içi iletişimin çocuk üzerindeki etkisi.Toplum bilimleri dergisi.Sy. XII, ss. 145-164. Ankara. - (2018b). 28 Şubat sürecinde imam hatip liseleri (Adana örneği). Ankara: Akademisyen Kitabevi.
  • Doğan, R. (1998). II. Meşrûtiyet dönemi eğitim hareketlerinde din eğitim-öğretimi. AÜİFD XXXVIII, ss. 410-435. Ankara.
  • Doğan, R. ve Çapçıoğlu, F. (2017).İmam hatip liseleri. Din eğitimi el kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Dwairy, M. (2006). Counseling and psychotherapy with arabs and muslims: a culturally sensitive approach.New York: Teachers College Press.
  • Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research.
  • Hökelekli, H. (2011).Psikoloji, din ve eğitim yönüyle insani değerler.İstanbul:DEM Yayınları. http://meb.gov.tr. Erişim Tarihi: 23.08.2019.
  • Karateke, T. (2010). İmam-hatip lisesi öğrencilerinin sorun ve beklentileri (Batman İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.
  • Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2011). Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi programları ve öğretmenlerine göre değerler eğitimi.Değerler eğitimi dergisi. 9.21: 29-55.
  • Köknel, Ö. (2007).Çatışan değerlerimiz. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınları.
  • Mayring, P. (2000). Nitel sosyal araştırmaya giriş, (Çev. Adnan Gümüş, M. Sezai Durgun), Adana: Baki Kitabevi.
  • Oates, W. E. (1974). Pastoral counseling.Philadelphia: The Westminster Press.
  • Öcal, M. (2015). Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de din eğitimi. İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer.Değerler eğitimi dergisi. 1.3:217-239.
  • Parmaksızoğlu, İ. (1966). Türkiye’de din eğitimi. Ankara.
  • Rickman, H. P. (2000). Anlama ve insan bilimleri, (Çev. Mehmet Dağ), Samsun: Etüt Yayınları.
  • T.C. Resmî Gazete, İlköğretim ve eğitim kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun, Sayı:28261, Kanun No: 6287, 11 Nisan 2012.
  • Tarhan, Nevzat (2012).Güzel insan modeli.İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
  • Tayan, T. (1996). TBMM Bütçe Raporu, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • TDK, “değer”.www.sozluk.gov.tr, Erişim Tarihi: 25.08.2019.
  • TDK (2005).Türkçe Sözlük.Ankara: Tğrk Dil Kurumu Yayınları. Yaman, H., Taflan S. ve S. Çolak. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarında yer alan değerler.Değerler eğitimi dergisi. 7.18: 107-120.
  • Yazıcı, N. (1992). İkinci Meşrûtiyet’ten Cumhuriyete din görevlisi yetiştiren kurumlar üzerine bazı gözlemler. Din öğretimi dergisi, Eylül-Ekim, ss. 258-264. Ankara: MEB Yayınları.
  • Yazıcı, N. (1994). Tanzimat ve Abdülhamit döneminde din görevlilerinin yetişme ortamı. Diyanet Dergisi XXX, Sayı: 2, (Nisan-Mayıs-Haziran), ss. 30-46. Ankara.
  • Yelken, K. (2008). Orta öğretim son sınıf öğrencilerinin üniversite tercihlerini ve meslek seçimini etkileyen faktörler “ Sakarya il merkezi örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.