Yeni Tarihselcilik Kuramı ve Louis De Bernieres’in Kanatsız Kuşlar Romanı Üzerine Bir İnceleme

Modern epik sayılan romanın en çok ilişkili olduğu alanlardan biri tarihtir. Tarih roman ilişkisi Batı’da çok eskilere dayansa da Türk edebiyatında Tanzimat yıllarında görülmeye başlanmıştır. Zaman içinde roman tarih ilişkisi anlayışlara ve ekollere bağlı olarak değişmiştir. Geleneksel gerçekçi romanın tarihi ele alışıyla Modernist ve Postmodern romanın tarihi ele alışı farklıdır. Geleneksel gerçekçi tarihi romanda tarih ve tarihi kişiler gerçeğe uygun olarak ele alınırken Postmodern tarihi romanda tarih bazen bir kurgunun parçası, bazen bir malzeme bazen de arka plan olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda Postmodern tarihi romancılar geleneksel gerçekçi tarihi roman anlayışını yıkmışlardır. Postmodern tarihi romancıların tarihe bakışları Yeni Tarihselci kuram çerçevesindedir. Yeni Tarihselcilik gelişen çağın, bilimin ve postmodern anlayışın sonucu olarak ortaya çıkmış yeni bir tarih yorumudur. Yeni Tarihselcilik, tarihçilerin ve geleneksel gerçekçi romanın ihmal ettiği marjinal konuları, ezilmişleri, ötekileştirilmişleri, kadınları, azınlıkları ve azınlık haklarını ele almayı öngören bir kuramdır. Yeni Tarihselcilik Postmodernizm, Postkolonizm ve Hegel felsefesinden çıkmış, Postmodern tarihi romanlarda görünür olmuş bir kuramdır. Bu kuram Postmodern romanın kurgu ve anlatım teknikleriyle örtüşerek tarihin ve tarihi gerçeklerin yeniden yorumlanmasına olanak tanımıştır. Bu anlayışa göre tarih nesnel değil, tarihçinin yorumudur ve bu nedenle de sübjektiftir. Postmodern yazarlar da Yeni Tarihselciler gibi tarihi metinlerin kurmaca metinlere benzerliğini savunurlar. Onlar için tarih, geçmişte yaşanan gerçeklerin objektif olarak anlatılması değil, tarihçilerin öznel yorumlarıdır. Bu nedenle Postmodern roman yazarları, romanlarda tarihi yeni kurgular için malzeme yapmaktan çekinmezler. Bu kuram çerçevesinde yazılmış romanlarda tarihi olaylarla kurmaca olaylara, tarihi mekânlarla kurmaca mekânlara ve tarihi kişilerle kurmaca kişilere yer verilmektedir. Louis De Bernieres’in Kanatsız Kuşlar romanında “Kanatsız kuşlar” metaforuyla ele alınan Ege kıyılarında Fethiye yakınlarındaki Eskibahçe’de yaşayan Müslim ve gayrı Müslim kasaba halkının, I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale/Gelibolu Cephesi’ne asker olarak giden gençlerin ve savaş sonrası kasabaya dönenlerin yaşadıkları trajedi ele alınmaktadır. Barış ve huzurun sembolü olan Eskibahçe’de I. Dünya Savaşı ve sonrasında İtalyanların bölgeyi işgaliyle güç dengeleri değişmiş, toplumsal düzen altüst olmuştur. Bir yanda asker ve kanun kaçakları, eşkıya ve çeteler terör estirirken diğer yanda tehcir, sürgün ve göç olayları kasabanın altını üstüne getirmiş, Osmanlılık bilinci çözülmüştür. Kasaba halkında kimlik ve aidiyet arayışı başlamış, uzun zamandan beri Osmanlılar olarak birlikte kardeşçe yaşayan kasaba halkı Türk, Rum ve Ermeni diye ayrışmıştır. Ayrışanlar arasında din ve mezhep çatışmaları ortaya çıkmış, her bir grup kendinden olmayanı dışlamaya, aşağılamaya ve ötekileştirmeye başlamıştır. Romanda bir yandan kasabada yaşanan trajediler söz konusu edilirken diğer yanda askeri dehası ve üstün cesaretiyle ülkenin kaderini yeniden çizen Mustafa Kemal’in hayatı, Çanakkale Cephesi’nde ve Kurtuluş Mücadelesi’nde kazandığı zaferler ve Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra yaptığı devrimler anlatılmaktadır. Bu çalışmada İngiliz yazar Louis De Bernieres’in Kanatsız Kuşlar romanı Yeni Tarihselcilik çerçevesinde ele alınmaktadır.

The New Theory of Historicism and A Study of Louis De Bernieres’ Novel of Birds Without Wings

History is among the fields that fiction, thought to be the modern epic, is the most closely relatedto. Even though the relationship between history and fiction in the West can be traced far back in the past, itis only observable in the Tanzimat (Reformation) Period. Over time, this relationship varied according tounderstandings and schools of thought. How realistic fiction tackles history is different from the waymodernist and postmodern fiction do. History and historical figures are featured more realistically in thetraditional realistic historical novels, whereas postmodern historical fiction handles history sometimes as apart of fiction, sometimes as a material, and sometimes in the background. In this sense, postmodernhistorical novelists shattered the understanding of traditional realistic historical novel. Postmodern historicalnovelists’ perspective on history occurs in parallel with New Historicism. New Historicism is a newinterpretation of history that has resulted from developing age, science, and postmodern understanding. It is atheoretical approach proposing that marginal issues, the oppressed, the otherized, women, minorities, andminority rights be dealt with in fiction. New Historicism is a theory having originated from postmodernism,postcolonialism, and the Hegelian philosophy and can be observed in postmodern historical novels. Thistheory is congruent with the fictional and narrative techniques of novels and regards history as a newinterpretation of reality. According to this conceptualization, history is not objective because it is ahistorian’s interpretation, thus subjective. Postmodern authors, as New Historicists do, advocates thesimilarity of historical texts to fictional ones. They regard history not as an objective recounting of realitybut as a subjective interpretation of historians. Therefore, postmodern novel writers do not hesitate to exploithistory as a material in their novels to produce new fictional pieces. The novels written under this theoryincorporate the fictitious events based on historical events, fictitious spaces based on historical spaces, andfictitious characters based on historical characters. Birds without Wings by Louis De Bernieres portrays thetragedies of the Muslims and non-Muslims living in Eskibahçe, Fethiye on the coast of the Aegean Sea,depicted with the metaphor of “Wingless birds”, the young deployed to Çanakkale/the Gallipoli Front duringthe World War I, and their return to the town after the war. Everything changes in Eskibahçe, the symbol ofpeace and tranquility, due to the Italian invasion. The balance of power in the town is devastated by the war.Soldiers, outlaws, bandits, and gangs terrorize the town, while relocation, exile, and migration mar it.Religious and denominational conflicts break out in the town. Ottomanism fails, search for a new identitybegins, and the townsfolk are divided as Turks, Greeks, and Armenians. Each segregated group alienates andhumiliates the other. The novel, on the one side, features the tragedies in the town and, on the other, presents the life of Mustafa Kemal, who resealed the fate of his country thanks to his genius and unparalleled courage,his victories in the Çanakkale Front and The War of Independence, and his reforms after the proclamation ofthe Republic. The present paper studies the British author Louis De Bernieres’s Birds without Wings inconsideration of New Historicism

___

  • Arargüç, F. (2005). Postmodern bir tarihsel roman: Louis de Berniéres’in kanatsız kuşlar’ı, Interaction, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, cilt 14.2.
  • Argunşah, H. (2016 ). Tarih ve roman, Kesit Yayınları.
  • Bernıeres, L. D. (2007). Kanatsız kuşlar, 4. Baskı, Altın Kitaplar.
  • Carr, E. H. (1994). Tarih nedir, 5. Basım, İletişim Yayınları.
  • Göğebakan, T. (2004). Tarihsel roman üzerine. Akçağ Yayınları.
  • Güzel, A. (1996). Türk edebiyatında Çanakkale zaferi. ÇOMÜ Yayınları.
  • Kara, G. (2006). Toni Morrison’ın A Mercy adlı eserine yeni tarihselci bir yaklaşım, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilgiler Enstitüsü İngiliz Dil ve Edebiyatı, Yüksek Lisans tezi.
  • Kinross, L. (1966). Atatürk, bir milletin yeniden doğuşu, Sander Kitabevi.
  • Mütercimler, E. (2005). Korkak Abdul’den Coni Türk’e gelibolu, Alfa Yayınları.
  • Oppermann, S. (2006). Postmodern tarih kuramı, tarihyazımı, yeni tarihselcilik ve roman, Phoenix Yayınları.
  • Özdemir, M. N. (1998). Çanakkale mahşeri, Ötüken Yayınları.
  • Sepetçioğlu, M. N. (1990) …Ve Çanakkale (geldiler, gördüler, döndüler), İrfan Yayınevi.
  • Şevki, A. (2009). Edebiyat ve yorum, Havuz Yayınları.
  • Tekeli, İ. (1998). Tarih yazımı üzerine düşünmek, Dost Yayınları.
  • Tekşan, M. (2004). Prof. Dr. Abdurrahman Güzel armağanı, “Romanımızda Çanakkale Zaferi”.
  • Tural, S. (1982). Zamanın elinden tutmak, Ötüken Neşriyat.
  • Uzuner, B. (2000). Uzun- beyaz-bulut Gelibolu, Remzi Kitapevi.
  • Ural, S. (1990). Şafakta yanan mumlar, Sev Yayınları.
  • Yalçın-Çelik, S. Dilek (2005). Yeni tarihselcilik kuramı ve Türk edebiyatında postmodern tarihi romanları, Akçağ Yayınları.
  • Yalçın, A. (2017). Cumhuriyet dönemi Türk romanı (1920-1946), Akçağ Yayınları.