YENİÇERİ KÖYÜ MONOGRAFİSİ

Köy monografileri, toplumsal değişmeye etki eden olası faktörlerin saptanmasına yardımcı olan bilimsel araştırmalardır. Sosyoloji literatüründe köyün toplumsal yapısına odaklanan kuramsal ve uygulamalı araştırmalar, ekonomik farklılaşmanın ve kültürel etkileşim süreçlerinin toplumsal yapıyı etkileyen belirleyici değişkenler arasında sayılabileceğini göstermektedir. Bu araştırmanın amacı, Çan ilçesine bağlı Yeniçeri köyündeki toplumsal yapının ekonomik ve coğrafi değişkenlerle bağlantılı olarak açıklanmasıdır. Yeniçeri köyü, çevresindeki diğer köylere göre Çan merkezine en yakın konumda bulunan yerleşim birimidir. İlçe merkezi ve köy arasında çok geniş ulaşım olanakları bulunmaktadır. Köyün Çanakkale Seramik Fabrikasına yakınlığı ve bölgede çalışır durumda bir maden ocağının bulunması, köyün mesleki yapısını işçileşme yönünde değiştirmiştir. Söz konusu ekonomik ve diğer toplumsal koşullara bağlı olarak Yeniçeri köyündeki kaderci (yazgıcı) dünya görüşü, dindarlık, kadının toplumsal konumu ve akraba dayanışması inceleme konusu yapılmıştır. Anket, görüşme ve gözlem tekniklerinin kullanıldığı araştırmada, toplanan veriler SPSS 16.0 programı kullanılarak frekans tablolarına dönüştürülmüştür. Ulaşılan bulgular Yeniçeri köyünde yaygın bir kaderci dünya görüşü bulunmasına karşın, katı kadercilik anlayışına ilişkin kuşkuların başladığını; dinsel pratiklerin sürdürülmesine duyulan eğilim açısından heterojen bir yapı bulunduğunu, dindarlığın politikacıları değerlendirme ölçütü olarak kullanılmadığını, kadının aile içinde ve miras paylaşımında çağdaş kent ilişkilerine yakın bir toplumsal konumda bulunduğunu göstermektedir. Türkiye'nin toplumsal yapısının ekonomi ve coğrafya değişkenleriyle olası ilişkisinin saptanabilmesi için karşılaştırmalı köy monografilerinin yapılmasına gereksinim duyulmaktadır

MONOGRAPH OF YENICERI VILLAGE

Village monographs are scientific researches which help to identify the possible factors that influence the social changes. In the sociology literature, theoretical and applied researches focusing on the social structure of the villages show that the economicdiversity andcultural interaction processes can be considered among the determinant factors which affect the social structure. The aim of this research is to explain the social structure in Yeniçeri village which is connected to Çan county,in relation with the economical and geographical parameters.Yeniçeri village is the closest dwelling unit to the center of Çan in comparison with the other villages in the neighborhood. There is an extensive range of transportation opportunities between the town center and the village. The nearness of the village to Çanakkale Ceramics Factory and the existence of an active mine in territory,have changed the culture from agrarian to industrial and the people from villager to factory workers.In relation with the economic and social conditions as such,the topics of this research have been the religiousity,the fatalistic world view of the people;together with the social position of the woman in the village and the cooperation among the families and the relatives.In this research,the techniques of observation,interview and survey have been used,the collected data have been transmitted into frequency chart by using SPSS(Statistical Package for the Social Sciences) 16.0 program.Findings of the research may be stated in the following:that the rate of religiousity has decreased despite the prevailing common fatalistic world view;that there is a homogeneity and maintanence of the Islamic religious practices,and that religious practices are not the criteria for political judgements;and consequently that the women are located in more or less the same social positions with those in the urban areas in terms of the division of property and their familial responsibilities. Comparative village monographs are needed to be made in order to determine the possible relationship between the social structure of Turkey and economic and geographic variables.

PDF

___

ARSLAN, A. (2012). Sosyal Değişim: Geleneksel, Modern ve Postmodern Toplumlar, Sosyoloji, (Editör: John Macionis, Çeviri Editörü: Vildan Akan), Ankara: Nobel Yayınları, ss:626- 645.
ARSLANTAŞ, H.A. (2008). Sosyal Değişme, Kentleşme ve Kentlileşmenin Din Üzerine Etkileri, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(2), ss: 171-196.
BECKER, H. (1950). Sacred and Secular Societies, Considered With Reference To Folk- State And Similar Classifications, Social Forces, 28(4), ss:361-376.
BERKES, N. (1942). Bazı Ankara Köyleri Üzerinde Bir Araştırma, Ankara: DTCF Felsefe Enstitüsü Yayınları.
BORAN, B. (1992). Toplumsal Yapı Araştırmaları, İki Köy Çeşidinin Mukayeseli Tetkiki, Ankara: Sarmal Yayınevi.
ÇAHA, Ö. &ÇAHA, H. (2008). Armutçuk Köyü Araştırması, İstanbul: Deniz Feneri Yoksulluk Araştırmaları Merkezi Yayınları.
ERDENTUĞ, N. (1977). Sosyal Adet ve Gelenekler, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
ESERPEK, A. (1979). Sosyal Kontrol, Sapma ve Sosyal Değişme, Erzurum’un İki Köyünde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
FİTCHER, J. (2006). Sosyoloji Nedir? (Çeviren: Nilgün Çelebi), (8. Basım), Ankara: Anı Yayıncılık.
FREYER, H. (2013). Din Sosyolojisi, (Çeviren: Turgut Kalpsüz), Ankara: Doğu Batı Yayınları.
GENİŞ, Ş. (2011). Sanayileşme ve Kırsal Yapıda Sosyo-Kültürel Değişim Örüntüleri: Gaziantep’te Bir Köy Araştırması, Bilig Dergisi, sayı:58, ss: 119-146.
GÜÇBİLMEZ, E. (1972). Yenimahalle ve Kayadibi, Karşılaştırmalı Bir Köy Araştırması, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
GÜÇLÜ, S. (2005). Toplumsal Kurumlar, Kurumlara Sosyolojik Bakış, (Editör: Sevinç Güçlü), İstanbul: Birey Yayınları.
GÜLLÜ, İ. (2011). Gecekondu Gençliğinde Sosyo-Kültürel ve Dini Yaşam, EKEV Akademi Dergisi, sayı:47, ss:65-83.
GÜLTEKİN, M.N. (2011). Köylülük, Toplumsal Değişme ve Piyasa İlişkilerinde Farklılaşma Olgusu: Gaziantep’te İki Köy Örneği, Sosyoloji Dergisi, sayı:25, ss: 81-102. GÜNAY, Ü. (1999). Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat, İstanbul: Erzurum Kitaplığı.
KARAKAŞ, M.&KONUK,O.&ÇAĞAN,K. (2007). Bolvadin’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), ss:1-37.
KAZMAZ, S. (1994). Beyazsu Köyü, Bir Köy Araştırması, Ankara: Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları.
KIRAY, M.B. (2000). Ereğli, Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası, (3.Basım), İstanbul: Bağlam Yayınları.
KIZILARSLAN, N. (2006). Kente Uzaklığın Kırsal Aile Yapısına Etkileri, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), ss:141-162.
KİLİ, S. (1978). Çayırhan, Bir Orta Anadolu Köyünde Toplumsal Değişme ve Siyasal Davranış, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
KAHRAMAN, L.,A.B.KAHRAMAN, N.OZANSOY, H.AKILLI, A.KEKİLLİOĞLU, A.ÖZCAN (2014). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Algısı Araştırması, Turkish Studies-İnternational Periodical For The Languages Literatüre and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9(2), DOİ Number: http: //dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6244, ss:811-831.
KOÇMAN, A. (1983). Yenimuhacır Köyü, Toplumsal Ekoloji Açısından Bir İnceleme, Ege Coğrafya Dergisi, sayı: 1, ss:108-128.
KÖROĞLU, C.Z. (2013). Modern Kamusal Alana Eleştirel Yaklaşımlar, Turkish Studiesİnternational Periodical For The Languages Literatüre and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 8(6), DOİ Number: http: //dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4772, ss: 431-457.
MARSHALL, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (Çevirenler: Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Ankara:Bilim ve Sanat Yayınları.
OZANKAYA, Ö. (1971). Köyde Toplumsal Yapı ve Siyasal Kültür, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
OZANKAYA, Ö. (2006). Toplumbilim, (11.Basım), Ankara: Cem Yayınevi.
ÖTKEN, N. (2011). Avşa Adası Yiğitler Köyü Geleneklerinde Geçmişten Günümüze Değişimler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16), ss: 336-346.
ÖZKAN, D. (2014). Modern Sosyal Hayatta Kadının Toplumsal Cinsiyetinin ve Rollerinin Dönüşümü, Turkish Studies-İnternational Periodical For The Languages, Literatüre and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9(2), DOİ Number: http: //dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6063, ss: 1239-1252.
REDFİELD, R. (1947). The Folk Society, The American Journal of Sociology, 52(4), ss:293-309.
SANDAL, E.K. (2008). Sosyo-Ekonomik Temelli Kültür Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Adana Örneği, Coğrafi Bilimler Dergisi, 6(1), ss:53-67.
SENCER, M. &IRMAK, Y. (1984). Toplumbilimlerinde Yöntem, (2. Basım), İstanbul: Say Yayınları.
TOPSES, M.D. (2008). Modern Aile Yapısı ve Fonksiyonlarının Bireyin Elcil Davranış Düzeyi İle İlişkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TÜRKDOĞAN, O. (1974). Yoksulluk Kültürü, Gecekonduların Toplumsal Yapısı, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
UĞUZMAN, T. (2002). Beypazarı’nda Sosyal-Kültürel Yapı ve Değişme, Ankara: Beypazarı Belediyesi Kültür Yayınları.
ULUOCAK, Ş. &ASLAN, C. (2011). Kadın Bakış Açısından Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Çanakkale: Çanakkale Kitaplığı.
YASA, İ. (1955). Hasanoğlan Köyü, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.