XIX yüzyıl sonu- XX yüzyıl başı Tatar edebi dilinin Cedid-i Osmanlı varyantında -yor ( يور -) şimdiki zaman biçiminin kullanılış özellikleri üzerine

Yazıda XIX. yüzyıl sonu- XX yüzyıl başı Tatar edebî dilinin Osmanlı dilinin etkisi altında oluşan cedid-i Osmanlı varyantında kullanılan -yor şimdiki zaman biçiminin morfolojik ve anlam özelliklerinden bahsedilmektedir. Bilindiği gibi bu biçim Türkiye Türkçesi için has olan biçimlerden sayılmaktadır. Bu biçim, yukarıda anılan dönemde Tatar edebî dilinde de aktif şekilde kullanılmıştır.

About features of the present tense form -yor (- يور ) in the new Ottoman version of the Tatar literary language of the end XIX – the beginning of the XX centuries

The article deals with the morphological and semantic features of the usage of the present tense form -yor in the new ottoman version of the Tatar literary language of the end of XIX – the beginning of the XX centuries which was generated under the strong influence of the Ottoman language. As it is known, the given form is characteristic for Turkish language. In the period specified above it was actively used and in the Tatar literary language.

PDF

___

AKYÉGÉT M., Hisametdin Menla. Milli Roman yeki Hikeye, Kazan Universitetı Tabgıhanesi, Kazan 1886.
BİGİYEV Z., Ölüf, yeki Güzel Kız Hediçe, Tipogr. G.M. Veçeslava, Kazan 1887.
BİGİYEV Z., Günahı Kebair, Tipogr. G.M. Veçeslava, Kazan 1890.
BİGİYEV Z., Mavr en-nahrda sayahat (Trans-Oksaniyaya sefer), Tipolitogr. İ. V. Yırmolayıvoy, Kazan 1908.
BEŞİROVA İ. B., XIX ğasır axırı - XX yöz başı Tatar edebi tili: isim kategoriyeleri hem figıl nakloneniyelerinde edebî norma, norma variantlılıgı hem funktsional-stilistik variantlılık, KDTU neşr., Kazan 1999.
KERİMİ F., Avrupa Seyahatnamesi, Tipogr. Waqıt, Orenburg 1902.
KONONOV A.N., Grammatika Sovremennogo Turetskogo Literaturnogo Yazıka, İzd-vo AN SSSR, Moskva-Leningrad 1956.
MİRHAYEV R. F., Oguzsko-turetskiye elementı v Tatarskom literaturnom yazıke kontsa ХIХ - naçala ХХ vekov, Diss. ... kand. filol. nauk, Kazan 2003.
Tatar Grammatikası, T. III., İnsan-Fikér, Kazan-Moskova 1999.
FEHRETDİNOV R., Esma yeki Ğamel ve Ceza,: tipogr. M.- F. G. Karimova, Orenburg 1903.
YUSUPOV F. Y., Morfologiya Tatarskogo Dialektnogo Yazıka, Fen, Kazan 2004.