TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA YARATICI DÜŞÜNME
Okulda işlenen derslerin hemen hemen önemli bir kısmında öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini arttıracak etkinliklere yer verildiği görülmektedir. Beyin fırtınası, yaratıcı düşünme, metin tamamlama gibi etkinlikler ile öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirici etkinlikler ders kitaplarımızda yer almaktadır. Geleceğin toplumu olma yönünde yaratıcı düşünme becerisini elde etmek önemli bir vasıf haline gelecek gibi görünmektedir. Toplumumuz hızla ilerlemekte ve çağın gereklerine uygun olarak programını değiştirme eğilimindedir. Çalışmamızda 2005 yılında yeni oluşturulan Türkçe dersi (1-5 ve 6-8. sınıflar) öğretim programında yer alan yaratıcı düşünme eğitimine yönelik ne tür açıklama ve kazanımların olduğunu incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada tarama modeli kullanılmış ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla öncelikle, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı web sitesinden (www.ttkb.meb.gov.tr), 1-5. Sınıf ve 68. Sınıf Türkçe Öğretim programlarına ulaşılmıştır. Her iki programda yer alan , öğretim programının dayandığı felsefe; genel amaçlar, temel beceriler, yöntem ve teknikler ile kazanımlar kısmı taranmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular dikkate alındığında, hem ilkokul hem de ortaokul öğrencilerine yönelik yeterli sayı ve nitelikte kazanımın olduğu söylenebilir. Programda yaratıcı düşünme; temel beceriler içinde yer almakta ve program bu becerinin öğretilmesini metinler aracılığıyla vermeye çalışmıştır. Öğrencilere sunulan zengin içerik ile yaratıcı düşünmelerini geliştirmeye katkı sağlamaya çalışılmaktadır. Kazanımlar ile öğrenciler hece, kelime, cümle ve metin oluşturma sürecine bizzat katıldıklarından çeşitli yöntemler ile öğrencilerin yaratıcılığını geliştirici etkinliklere yer verilmiştir. Bu yönüyle bu kazanımlar, yaratıcı kazanımlarının, ilkokul 2. sınıftan itibaren yoğunlaştığı ifade edilebilir. İlkokul 3. sınıftan sonra öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerinin geliştirilmesine daha çok önem verilmeye başlandığı görülmektedir. İlkokul 4. ve 5. sınıflardan sonra da yaratıcı düşünme becerisi elde etmeleri ve bunu günlük hayatta kullanmalarına yönelik çalışmalar yaptırılmaya çalışılmıştır
CREATIVE THINKING IN TEACHING TURKISH COURSE CURRICULUM
Almost majority of the lessons taught in the school includes activities that foster students' creative thinking. In order to be a society of the future, gaining creative thinking skill will be an important attribute. Our society is developing fast and has a tendency to change its educational curriculum in accordance with necessities of the time. Newly constructed Turkish course (1th5th and 6 th -8th grades ) aims to study what kind of explanations and gains there are about teaching creative thinking in Teaching Curriculum. Screening model has been used and content analysis has been done in the research. To obtain data, first of all, curriculums have been reached at the website of Ministry of National Education Head Council of Education and Morality: (www.ttkb.meb.gov.tr). In the curriculums, philosophy on which teaching curriculum depends, general goals, main skills, approaches and techniques have been screened. When the findings, obtained as a result of the research, are taken into consideration, it can be said that there has been adequate gain for both primary and secondary school students in aspects of quantity and quality. Creative thinking in the curriculum is within main skills and curriculum has tried to make learners gain this skill through texts. With rich content, students are tried to develop creative thinking. As students themselves take part in the process of generating syllable, word, sentence, text with goals, activities to develop students creativity are included. Goals with this aspect can contribute to teaching creative thinking. Creative thinking goals can be said to become intense beginning from 2th grade in primary school. It is seen that after 3th grade more importance is given to foster students creative thinking skills. After 4th and 5 th grade in primary school, students have been tried to do exercises about gaining creative thinking skills and using that in their daily lives
___
- ARIK, İ. A. (1990). Yaratıcılık. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- ATAMAN, M. (2009). Türkçe Derslerinde Kullanılabilecek Yaratıcı Etkinliklerve Yaratıcı Yazma Örnekleri (Yaratıcı Drama Yöntemi ile). Ankara: Kök Yayıncılık.
- BALTA, Elif Emine, & DEMİREL, Şener, (2012). “ Waldmann Modelinin 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama ve Eleştirel Düşünme Becerilerine Etkisi / The Effect Of Waldmann Model on 8th. Grade Students’ Readıng Comprehensıon And Crıtıcal Thınkıng Skılls”, “STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/3 Summer2012, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3627, p. 469-476.
- BULUT, Mesut, (2014). “Beyin Temelli Öğrenme Yaklaşımının Türkçe Öğretimine Etkisi/ Impact Of Braın-Based Learnıng Approach On Turkısh Educatıon”, “STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/3 Winter2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5992, p. 293-309.
- CÜCELOĞLU, D. (1999). İyi Düşün Doğru Karar Ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- ÇAKMAK, G. (2010). İlköğretim birinci kademe Türkçe öğretim programının öğrencilerin yaratıcı düşünmelerini geliştirmeye etkisine yönelik öğretmen. Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
- DEMİR, M.R. (2008). İstasyonlarda öğrenme modelinin hayat bilgisi dersindeki üst düzey beceri erişisine etkisi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Turkey.
- DEMİREL, Ö. (2007). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- EKİNCİ ÇELİKPAZU, Esra; AKTAŞ, Elif (2011). “MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi/Examination of Texts at MEB 6, 7 and 8. Grade Turkish Course Textbooks According to Value Transmission”, TURKISH STUDIES – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 6/2, Spring 2011, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2274 p. 413-424.
- EMİR, S., ERDOĞAN, T., & Kuyumcu, A. ( 2007). Türkçe öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme düzeyleri ile sosyo-kültürel özelliklerinin ilişkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 73-87.
- ERGİNER, E. (2000). Öğretimi Planlama Uygulama ve Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
- GÜLERYÜZ, H. (2001). Eğitim programlarının dili ve yaratıcı öğrenme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- GÜVEN, M. ve KÜRÜM, D, (2006). “Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişkiye Genel Bir Bakış”, Sosyal Bilimler Dergisi, 6/1, s.75-89.
- KARABAY, Ayşegül. (2012). “Eleştirel Yazma Eğitiminin Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazma Akademik Başarılarına ve Eleştirel Yazma Düzeylerine Etkisi / The Effect of Crıtıcal Wrıtıng Traınıng on The Academıc Achıevement and The Crıtıcal Wrıtıng Levels of Turkısh Language Prospectıve Teacher”, “STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/9 Summer2013, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5138, p. 1729-1743. KIROĞLU, K. (2006). Öğretenler ve öğrenenler için ek açıklamalarla yeni ilköğretim programları (1-5. Sınıflar), Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
- KORAY, Ö. YAMAN, S. & ALTUNÇEKİÇ, A. (2004). “Yaratıcı ve Eleştirel Düşünmeye Dayalı Laboratuar Yönteminin Öğretmen Adaylarının Akademik Başarı, Problem Çözme ve Laboratuar Tutum Düzeylerine Etkisi”, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
- KUYUBAŞIOĞLU, B. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde yaratıcı düsünme becerilerinin kazandırılması ile ilgili öğretmen ve öğrenci görüsleri. Yükseklisans tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- MAYER, E. R. (1992). Cognition and Instruction: Their Historic Meeting within Educational Psychology. Journal of Educational Psychology. 84 (4), 4-11.
- MEB (2005). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. Sınıflar), Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
- MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6-8. Sınıflar), Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
- MUTLUER, Celal (2013). “Sosyal Bilgiler Programlarında Yer Alan Beceriler Hakkında Sosyal Bilgiler Öğretmen Görüşleri (İzmir Menemen Örneği)/The Views of Social Studies Teachers about the Skills Contained in Social Studies (The Example of Izmir Menemen)”, TURKISH STUDIES – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 8/7, Summer 2013, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5236 p. 355-362.