TÜRK HALKBİLİMİ MİZAH ARAŞTIRMALARINA DAİR GENEL TESPİT, DEĞERLENDİRME VE TEKLİFLER

Bu makalede Türk halkbilimi çalışmaları içinde mizah araştırmalarının, özellikle fıkra ile ilgili olanlarının nicelik ve niteliklerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmamız tam bir mizah bibliyografyası vermek iddia ve amacında değildir. Konu ile ilgili çalışma ve yayınların değerlendirilmesi esasına dayanmaktadır. Çalışmamızda gülmenin ne olduğu, gülme / güldürme dışındaki işlevleriyle mizah üzerinde kısaca durularak özellikle fıkra hakkındaki bilimsel çalışmaların ve yayınların Türk dünyası kapsamı da dâhil edilmekle birlikte Türkiye odaklı olarak sistematik değerlendirmesi yapılmıştır. 20. yüzyılın başlarından itibaren 2010 yılına kadar yaklaşık yüz yıllık sürede Türk mizah araştırmalarının hangi konulara nasıl bir yaklaşımla eğildiği sorusuna cevap aramak bu çalışmanın temel hedeflerindendir. Bu bağlamda ilgili araştırmalar bibliyografik yayınlar, tez çalışmaları, bilimsel toplantılar, kitaplar, süreli yayınlar, problemler, tespitler, teklifler gibi alt başlıklar ile işlenmeye gayret edilmiştir. Çalışmanın malzeme kapsamını Türkiye'deki üniversitelere bağlı enstitülerde gerçekleştirilen büyük ölçüde doktora ve yüksek lisans çalışmaları, bilimsel toplantıların yayımlanan metinleri, araştırma içerikli olanlara öncelik verilerek kitaplar ve süreli yayımlardaki makaleler oluşturmaktadır. Belirli konulara ayrılmış çalışmaların kaynakça ve bibliyografya kritiği niteliğinde araştırmalarla analiz edilmesi, mevcut durumu anlamaya ve yapılacak çalışmalara yön vermeye yarar sağlayacaktır. Elde edilen araştırma malzemeleri iki ayrı yaklaşımla ele alınmıştır. Bibliyografik mahiyetteki çalışmaların içerik bilgileri ve yöntemi hakkında bilgi verilirken diğer çalışmalar büyük ölçüde bibliyografik künyeleri verilmek suretiyle çalışmamıza alınmıştır. Kaynakça kısmında ise yararlanılan malzemelerin tamamının bibliyografik künyeleri bulunmaktadır. Özellikle araştırmaya yönelik yayınların içerdikleri kaynakçalara da ulaşılmasıyla çok daha geniş bir kapsam elde edilmesi mümkün olabilecektir İnceleme ve analizlerimiz sonucunda, araştırmacılar tarafından belirli fıkra tiplerine dair çalışmalarda yoğunlaşıldığı ve disiplinler arası araştırmaların neredeyse yok denilecek kadar az bulunduğu görülmüştür. Türk mizah araştırmalarında karşımıza çıkan problemlerin tespit edilmesinin gelecekte yapılacak çalışmaların niteliklerini, konularını, yöntemlerini tayin etmede etkili olabileceği, hangi alanlarda, hangi yaklaşım biçimlerinde çalışılabileceğini belirlemede fayda sağlayacağı düşüncesindeyiz. Bu çerçevede problem alanlarını ana hatlarıyla ele almakta yarar görüyoruz. Terminonoji problemi için örnek vermek gerekirse mizah, fıkra, latife, hikâye, nükte vb. tabirlerin halkbilimsel terminolojik karşılıkları dikkate alınmadan ve birbirinin yerine kullanıldıkları söylenebilir. Gerek ulusal, gerekse de uluslararası yayınlarda bilimsel terimlerin anlam karşılıklarının ve kapsamlarının üzerinde durulması gereken önemli bir konu olduğunu değerlendirmekteyiz. Tasnif problemli olarak zikredilecek hususlardan en dikkat çekici olanlarından biri fıkra türünün bağımsız bir tür mü yoksa masal türü içinde yer alan bir tür mü olduğu sorunudur. Bazı araştırmacılar fıkra türünü masal türüne bağlı olarak ele almakta, bazı araştırmacılar ise ayrı bir tür olarak değerlendirmektedirler. Fıkra ile ilgili hemen her araştırmada bu sorundan bahsedilmek yerine sorunun temelden çözümüne dair çalışmaların yapılması öngörülmektedir. Fıkra ile ilgili bir başka problem alanı da bir fıkranın hangi fıkra tipine/tiplerine ait olduğu, bir fıkra tipine ait olan ve olmayan fıkraların ayırt edilmesi, hatta böyle bir ayrımın yapılmasının gerekliliği/lüzumsuzluğu, ayrım yapılacaksa bunun objektif ve ölçülebilir kriterlerinin neler olduğu konusudur. Eş ve / veya benzer metnin birden fazla fıkra tipine bağlanarak anlatılmasının nedenleri, işlev bakımından durumu, sosyal ve edebi etkileri de bu bağlamda problem alanı içinde değerlendirilebilir. Fıkra hüviyeti göstermeyen metinlerin fıkra gibi değerlendirilerek tasnife tâbi tutulması da başka bir problem alanıdır. Fıkra türünün belirleyici özelliklerinin tayin edilmesi, hangi metinlerin hangi kriterlerle fıkra sayılabileceği tartışılmalıdır. Folklorik bir türe dair monografik çalışma mutlaka türler arası ilişkiyi gözetmek durumundadır. Bir türün bütün halinde bir başka tür içinde yer alması, kısmen yer alması vb. hususlar türler arasılık bağlamının temel çalışma ihtiyaçları içindedir. Bu nedenle sadece çalışılan türle sınırlı bir araştırma, ele alınan türü anlamak ve anlatmak konusunda yeterli olmayacaktır. Yapı ( dış ve iç yapı ) içerik, icra ve işlev özellikleri vb. yönlerden incelemeler başta olmak üzere türler arasındaki bağ sürekli göz önünde tutulmalıdır. Fıkra türünün etkileşim alanına baktığımızda fıkranın, fıkra, masal, destan, âşık edebiyatı, tasavvufi halk edebiyatı, atasözü, deyim, tiyatro, opera, televizyon dizileri, gazete yazıları, reklam sektörü gibi halkbilimiyle ilgili pek çok tür ve alanla karşılıklı etkileşim içinde olduğu görülmektedir. Bu karşılıklı etkileşimin hangi alanlar arasında neden, nasıl gerçekleştiği, etkileşimde metnin, anlatının oluşum sürecinin, icra ortamının, icracının, kaynak kişinin, sosyal, kültürel ve edebi etkenlerin neler olduğu ele alınabilecek konular arasında düşünülmelidir. Kaynak kişilere bağlı problemler de üzerinde durulması gereken konulardandır. Kaynak kişinin eğitim durumu, bilgi seviyesi, profesyonel olup olmadığı, araştırmacı ile iletişimi gibi faktörler alan araştırması sonucunda elde edilen malzemenin niteliğini değiştirebilmektedir. Araştırmamız sonucunda elde ettiğimiz tespitlere göre gelecekte yapılacak çalışmalara dair araştırmacı ve uygulamacılara tekliflerimiz şunlardır: Türk fıkra araştırmalarının büyük çoğunluğu Nasreddin Hoca ile ilgilidir. Ana tip olarak değerlendirilen fıkra tiplerinin diğerleri hakkında ( İncili Çavuş, Bekri Mustafa vb.) çok az çalışma yapılmıştır. Zümre tiplerinden Bektaşi tipi dışında kalanlar ( Abdal, Yörük vb. ) ferdi tiplere nispetle daha az çalışılmıştır. Yerel fıkra tiplerinden Tayyip Ağa, Ağınlı İbik Dayı, Çivit Emmi, Şamlının Hacı İbrahim, Kalaycı Koca Mustafa, Paltan Dede, Niyazi Sede, Murtaza, Düldül Mevlüt, Karacabey örneklerinin, kendileri hakkında bağımsız çalışmalar yapılmış olduğu, ayrıca Anadolu yerel fıkra tipleri konulu doktora çalışması gerçekleştirildiği görülmektedir. Kongre, sempozyum, panel tarzındaki organizasyonlar ve yayınların metodik problemlere ve çözümlerine katkı sağlamak yönüyle belli bir konuya ayrılmış olarak gerçekleştirilmesi daha faydalı olacaktır. Mizah araştırmalarında çoğunlukla fıkra tiplerine bağlı kalınmıştır. Televizyon filmleri, dizileri, reklam sektörü, sosyal medya, mizah dergileri ve piyasadaki yayınlar çoğunlukla araştırma kapsamının dışında kalmış görünmektedir. İlgili alan ve sektörlerin araştırmacı - uygulamacıları arasında iletişim sağlanabilir ve böylelikle elde edilecek fayda arttırılabilir. İletişim, Psikoloji, Sosyoloji, Tarih vb. dallar halkbilimi araştırmacılarının disiplinler arası çalışmalarda işbirliği yapabileceği öncelikle bilim dallarıdır, bu alanlar değerlendirilebilir. Araştırmacıların ele aldıkları ve alacakları konularda yapılmış, yapılmakta olan çalışmalardan haberdar olma yollarının genişletilmesi birçok konunun araştırılmasında tekrarı önleyeceği gibi verimliliği de arttırabilir. Yazma eserleri ve basma eserleri ihtiva eden kütüphanelerin kataloglarının, ileriki aşamada bu kütüphanelerdeki eserlerin künye ve içerik bilgileriyle birlikte elektronik ortama aktarılması iş yükünü ve çalışmaların maliyetini hafifletecektir. Elektronik ortamda bilimsel haber ve bilgi akışının sağlanacağı platformların oluş-turulması ve geliştirilmesi mesleki iletişimi kolaylaştıracaktır. Üniversitelerin Halkbilimi bölümleri ve halk edebiyatı anabilim dalları ile ilgili merkez ve enstitülerin yapmış oldukları faaliyetlerin (projeler, uygulama çalışmaları dâhil) anlatılacağı, tezler ve yayınlanmış çalışmaların bibliyografik dökümünü ve tanıtımını yapacakları, geleceğe yönelik planların hazırlanacağı periyodik toplantılar düzenlenebilir. Türkiye'de yapılan mizah yayınlarına nispetle mizah araştırmaların oldukça sınırlı bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırmacıların kaynaklara ve çalışma malzemesine erişimlerinin sağlanması için THBM ( Türk Halkbilimi Bibliyografya Merkezi ) kurulması, bu merkezin verilerinin güncellenmesi, ilerleyen süreçte uluslararası bilgi ve doküman paylaşımı yollarının açık tutulması halkbilimi çalışmalarının geleceği için gereklidir düşüncesindeyiz.

GENERAL DETERMINATIONS, EVALUATIONS AND OFFERS ON THE HUMOUR RESEARCHS OF TURKISH FOLKLORE

In this study, determination of quantity and quality of the humour researches of Turkish folklore and especially the ones related with the anecdotes are purposed. Our research does not claim and purpose giving a complete humour bibliography. It bottoms the evaluation of the studies and publications related with the subject. In our study, what “laughing” is and humour with its functions except “laughing/making laugh” are shortly stressed. Especially the scientific studies and publications about anecdotes embracing the Turkish World are also included. A Turkey-focused systematical evaluation of humour is made. Looking for an answer to the question of how the humour researches stroke into which subjects by which approach almost such a century from the beginning of the 20th century until 2010 is one of the main aims of this study. In this context, the related researches are tried to be evaluated under some headings like bibliographical publications, thesis studies, scientific meetings, books, periodicals, problems, determinations, offers. The material sphere of the study includes mostly the doctorate and master studies in the institutes from the universities of Turkey, published texts of scientific congresses, essays in books and periodicals (preferably the research contented). Analyses of some spesific studies through the critic of bibliographies will be beneficial for understanding the state of play and shape the upcoming studies. The attained materials were discussed through two different approaches. The content and method information about bibliographical studies were given and other studies were included through only their bibliographical information in our study. In the bibliography of our study, all the bibliographical information about the materials used were included. Especially by the usage of the bibliographies of the publications related with research, obtaining a wider sphere will be possible. It has been seen that some researchers major on the studies related with particular types of anecdotes and interdisciplinary studies are bearly poor. We think that identification of the problems in Turkish humour studies will be influental on determining the qualities, issues, methods of the upcoming studies and beneficial on specification of which field and approach to study. In this framework, we find discussing the problem fields substantially beneficial. To give an example, it can be said that the terms like humour, anecdote, fun, story, wit are used underestimating the folkloric equivalents of them and instead of each other. We evaluate that the meanings and spheres of the scientific terms are important issues in both national and international publications. One of the most noteworthy points that can be mentioned as categorization problem is the question whether the anecdote is an independent genre or a genre classified under the fairytale. Some researchers consider the anecdotes depending on the fairytale genre and some of them evaluate it as an independent genre. In almost all researches related with the anecdote, studying the solution of the problem is foreseen instead of mentioning this problem. One of the problem fields related with the anecdote is what an anecdote belongs to which types of anecdotes, distinguishing the anecdotes belonging/not belonging to a type of anecdote, moreover whether this kind of separation is needed or not and if there will be a separation what the objective and measurable criteria are. The reasons why a version or a variant is told depending on more than one type of anecdote, the functional situation of it and social and literary impacts of it can also be evaluated as a field of problem in this context. Evaluating the texts which are not in the nature of anecdote as anecdote categorizing them is another field of problem. Determining the identifying qualities of the genre of anecdote and which criteria to use for considering which texts as anecdotes must be discussed. A monographical study related with a folkloric genre must take the relationship of genres with each other into consideration. The points like a genre’s emerging in another genre partially or completely are main needs of study in terms of inter-genre. Therefore a research restricted with the genre studied will not be sufficient for understanding and explaining the studied genre. Relation among the genres and primarily the studies mentioning the qualities of structure (interior and exterior), content, performance, function and so on must be taken into consideration. When we look at the interaction field of the anecdote genre, it is seen that the anecdote is interacted with most of the genres and fields related with folklore like fairytale, epic, minstrel literature, religious folk literature, proverb, idiom, theatre, opera, TV serials, newspaper writings, sector of advertisement. Among which fields, why and how this interaction occured; the social, cultural and literary factors of the text, the narrative’s development process, the environment of performance, the performer must be thought as the points to consider. The problems related with the person sources are one of the points that must be stressed. The factors like the education, level of knowledge, communication of the person source with the researcher and whether she/he is professional can change the quality of the metarial attended from the field research. According to the results of our study, our suggestions to the researchers concerning the upcoming studies are mentioned below: Most of the Turkish anecdote studies are related with Nasreddin Hodja. There are precious few studies about the other anecdote types evaluated as main types ( İncili Çavuş, Bekri Mustafa and so on). The class types other than Bektashi type ( Abdal, Yörük and so on) were studied less than the personal types. It has seen that there are independent studies about the local types like Tayyip Ağa, Ağınlı İbik Dayı, Çivit Emmi, Şamlının Hacı İbrahim, Kalaycı Koca Mustafa, Paltan Dede, Niyazi Sede, Murtaza, Düldül Mevlüt, Karacabey and also a doctoral study has been made about the Anatolian local anecdote types. Making organizations like congress, symposium, panel and publications in one specific subject for contributing the methodological problems and solutions of them will be more beneficial. In humour studies, mostly the types of anecdotes were stuck to. It seems that TV films and serials, sector of advertisement, social media, humour journals and the publications on the market fell outside of the research sphere. Researcher and applicator of the related fields and sectors can be communicated and thereby benefits can be raised. The fields like Communication, Psychology, Sociology, History and so on are the primary fields of science that folklore researchers can pull together in interdisciplinary studies; these fields can be evaluated. Widening the ways that cognizance of the researchers on the studies made about the subjects they discuss may avoid the repetitions of the researches on many subjects and increase productivity. Transferring the catalogues of the libraries’ that include manuscripts and printed works and afterwards the bibliography and content information of them to the electronical environment will drop the workload and cost of the studies. Creating and developing platforms where scientific news and information will be transferred in the electronical environment will simplify the occupational communication. Periodical meetings that Folklore of Folk Literature departments of the universities, centres and institutes will tell their activities (projects, applicative studies included), introduce bibliographic information of the thesis and publicated works and prepare forward-looking plans can be organized. It is determined that the researches related with humour are fairly limited in comparison with the humour publications. We think that establishment of Bibliography Centre of Turkish Folklore for providing accessibility to resources and materials, updating the data of this centre, opening the ways for the share of international information and documents.

PDF

___

ABDULLA, Behlül (1997). “Yusuf Vezir Çemenzeminli Yaradıcılığında Molla (Hoca) Nasreddin”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.57-62.
ACAROĞLU, M. Türker (1990). “Nasrettin Hoca’nın İkiz Kardeşleri Bunlar Arasındaki Benzerlikler ve Ayrılıklar”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s. 1-22.
ACAROĞLU, M. Türker (1996). “Nasreddin Hoca ile Kurnaz Peter Üzerine Kapsamlı Bir Araştırma”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s. 15-38.
AÇA, Mustafa (2010). “Türk Mahalli Fıkra Tiplerine Giresun’dan Bir Örnek: İssiyin ve Sümes”, Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiriler, 2. Cilt, Giresun, Giresun Belediyesi, 09-11 Ekim 2008, s. 636-645.
ADALI, Kutlu (1990). “Nasrettin Hoca ve Kıbrıs”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.23-32.
AKÇAR, Rukiye (2010). İki Osmanlı Nüktedanının ( Bekri Mustafa- İncili Çavuş ) Fıkraları Üzerine Karşılaştırmalı bir Araştırma [ A Comparative Study about two Ottoman Humorists’ Anectodes ( Bekri Mustafa- İncili Çavuş ], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
AKPINAR, Birsen (2007). Sivas Fıkraları ( yapı, işlev, bağlam) [Sivas`s anecdotes (sructure, function, context)], Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
AKSAKAL, Nurettin (2005). “Halk Bilimi Açısından Yörük Fıkralarının Önemi”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.18-22.
AKSEL, Mâlik (1965). “Resimlerde Nasreddin Hoca”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl:16, Cilt:9, No:192, Nasreddin Hoca Özel Sayısı, s. 3799-3801.
ALEMBEKOV, Adhambek (1996). “Halkın Beğendiği Kahramanı”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.95-100.
ALGAN, Turgay, “Türk Edebiyatında Fıkranın Önemi ve Fıkralarımız”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.23-30.
ALPTEKİN, Ali Berat (1983). “Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Fıkralarla Alakalı Çalışmalar”, Türk Folkloru, İstanbul, 4, (43), s. 6-9.
ALPTEKİN, Ali Berat (1996). “Kazakistan'da Tesbit Edilen Nasreddin Hoca Fıkraları”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.39-52.
ALPTEKİN, Ali Berat (1997). “Azerbaycan’da Anlatılan Nasreddin Hoca Fıkralarının Bazı Özellikleri Üzerine”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.83-94.
ALTUNEL, İbrahim (1990). Anadolu Mahalli Fıkra Tipleri Üzerinde Bir Araştırma (inceleme ve metinler),Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
ALTUNEL, İbrahim (1994). “Afyonkarahisar Kültürü İçinde Mahalli Tiplere Bağlı Fıkralar”, 3. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Afyon Belediyesi Yayınları, 22-24 Ekim 1993, s.103- 108.
ALTUNEL, İbrahim (1997). “Mahalli Bir Fıkra Tipi Botsalı Kara Kamil (Hayatı, Nüktedanlığı ve Fıkralarından Örnekler)”, V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Halk Edebiyatı Seksiyon Bildirileri, 1.Cilt, Ankara, 24-28 Haziran 1996, s.33-39.
ALTUNEL, İbrahim (1999). “Adana ve Yöresi Halk Kültüründe Mahalli Fıkra Türü ve Tespit Edebildiğimiz Bazı Mahalli Tiplere Bağlı Fıkra Örnekleri”, III. Uluslararası Çukurova Halk Kültürü Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildiriler, Adana, Adana Valiliği, 30 Kasım-2 Aralık 1998, s.83-93.
ALTUNEL, İbrahim (2001). “Karapınar ve Çevresi Halk Kültürü İçinde Mahalli Fıkra Tipleri ve Bu Tiplere Bağlı Fıkra Örneklerinin Değerlendirilmesi”, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılışının 80. Yıl Dönümü Karapınar Sempozyumu, Konya, Karapınar Belediyesi Yayınları, 26-27 Ekim 2000, s. 187-197.
ALTUNEL, İbrahim (2010). “Gaziantep ve Yöresi Halk Kültüründe Mahalli Fıkra Tipleri ve Bu Tiplere Bağlı Fıkra Örnekleri” Osmanlı Döneminde Gaziantep Sempozyumu, Gaziantep, Gaziantep Valiliği, 22 Ekim 1999, s.337-345.
AND, Metin (1969). “Bir Oyun ve Nasreddin Hoca Bibliyografyasına Ek”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl:21, Cilt: 12, No: 245, s. 5485-5488.
ARBAK, Perihan (1964). “Nasreddin Hoca Bibliyografyası”, 1996, Türk Kültürü Araştırmaları, Ankara, C.1, S.1, s. 325-344.
ARISOY, Süleyman (1965). “Nasreddin Hoca’nın Türk Tiyatrosu’na Etkileri”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl: 17, Cilt: 9, No: 194, s.3841-3846.
ARISOY, Süleyman (1970). “Türk Dünyasında Nasreddin Hoca”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl:22, Cilt: 13, No: 256, s. 6044-6046.
ARNAUT, Tudora (1997). “Gagauzlarda Fıkralar ve Nasreddin Hoca”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.227- 233.
ARTUN, Erman (1995). “Yaşayan Adana Karatepeli Fıkraları”, İpek Yolu Uluslararası Halk Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 1-7 Temmuz 1993, s.19-55.
ATSIZ, Nihal (1941). “Koca Ragıp Paşa, Haşmet ve Fıtnat Hanım Arasında Şakalar”, Çınaraltı, İstanbul, S. 3, 1941, s. 5-6.
BALAMAN, Ayşe (2010). Animated Critical Theory: Nasrettin Hoca Anecdotes as an Animation of Theories of Marx, Foucault and Simmel [Eleştiri kuramı canlandırması: Marx, Foucault ve Simmel'e ait kuramların canlandırması olarak Nasrettin Hoca fıkraları], Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
BALCIOĞLU, Semih - Ferit Öngören (1973). “50 Yılın Türk Mizah ve Karikatürü”, Hisar, Ankara, 13, (120), s. 28-30.
BALCIOĞLU, Semih-Ferit Öngören (1973). 50 Yılın Türk Mizah ve Karikatürü, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
BAYAR, Muharrem (2005). “Bolvadin Fıkraları Üzerine Bir İnceleme”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.31-41.
BAYAT, Ali Haydar (1983). “Türk-İslâm Topluluklarında İbn Sina Hikâye ve Fıkraları”, Türk Folkloru, İstanbul, 5, (50), s. 8-10.
BAYKARA, Tuncer (1990). “Nasreddin Hoca ve Dönemi”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.33-40.
BAYKARA, Tuncer (1997). “Nasreddin Hoca: Bir Tarihi Şahsiyet”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.19-22.
BAYRAKTAR, Zülfikar (2010). Mizah Teorileri ve Mizah Teorilerine Göre Nasreddin Hoca Fıkralarının Tahlili [Humor theories and the analyze of Nasreddin Hodja's anecdotes according to humor thories], Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
BEKKİ, Salahaddin (1996). “Nasreddin Hoca Bibliyografyalarına Ek 1985-1995”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.53-72.
BEKTÖRE, Yalkın (1990). “Kırım Türkülerinde Mizah”, Emel, Ankara, 41, (178), s. 15-22.
BEYSANOĞLU, Şevket (1982). “İncili Çavuş’un Kimliği”, II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, II. Cilt, Bursa, Halk Edebiyatı Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, 22-28 Haziran 1981, s.53-60.
BİLKİ, Enver (2005). “Ulusal Yöresel Bölgesel Fıkralar”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.42-47
BİNGÖLÇE, Filiz, Fantastik Dişil Mizah Kadınlar, Ejderhalar, Cinler ve Kurbağalar, İstanbul, Altüst Yayınları, 2008.
BİNNETOĞLU, Alihan (1997). “Nasreddin Hoca Hikâyelerinin Gürcistan’da Yayılması”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.105-110.
BORATAV, Pertev Naili (1943). “Halk Dilinde Hiciv ve Mizah”, Yurt ve Dünya, Ankara, s.28-31.
BORATAV, Pertev Naili (1975). “Nasreddin Hoca Fıkraları İçin Bir Tasarısı”, Boğaziçi Üniversitesi Halk Bilimi Yıllığı, İstanbul, s. 39-45.
BOYRAZ, Şeref (1996). “Nasreddin Hoca Fıkralarında Zaman, Mekân ve Şahıslar”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.73-82.
BOZYİĞİT, A. Esat ( haz.) (1987). Nasreddin Hoca Bibliyografyası Üzerine Bir Deneme, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları.
BOZYİĞİT, A. Esat (1990). “Nasreddin Hoca Fıkralarının Şiir Diliyle Anlatımı”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.41-56.
BOZYİĞİT, Ali Esat (1996). “Nasreddin Hoca Dizi Çocuk Kitapları Üzerine”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.83-116.
BURRİLL, Kathleen (1990). “Mizah ve Hoca’nın Kişiliği”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.57-68.
CABBAROV, Toramirzo (1990). “Nasreddin Hoca Dünyanın Oğlu”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara,Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.69-76.
CAN, Mustafa (1990). “Nasreddin Hoca Letaifnameleri”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara,Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.77- 86.
CANNER, Efthymia (1997). “Jön Türk Devriminin Ertesinde İstanbul Rum Mizah Basını: Embros Dergisi”, Çeviren: Elif Akçetin, Toplumsal Tarih, İstanbul, (48), s. 25-29.
CİVELEKOĞLU, Erol (2010). Senirkent Fıkraları Üzerine Bir Araştırma [A survey: Anectodes on Senirkent], Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2010.
CUNBUR, Müjgân (1997). “Nasreddin Hoca’nın Fıkralarında Ev Kültürü”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.165-174.
ÇELİK, Ali (2001). “Kayseri ve Doğu Karadeniz Fıkralarının Müşterekleri”, Kayseri ve Yöresi Kültür, Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni Bildiriler, 1. Cilt, Kayseri Erciyes Üniversitesi FenEdebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yayınları, 12-13 Nisan 2001, s.213-226.
ÇELİK, Behçet (1999). “Gülme Kuramları”, Virgül, İstanbul, s. 60.
ÇELİK, Ümmügülsüm (2005). “Ege’de Yöresel Eldirek Fıkraları”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.48-53.
ÇETİN, İsmet (1991). “Ziya Gökalp’in Halk, Halk Kültürü, Halk Edebiyatı, Türk Fıkracılığı ve Nasreddin Hoca Hakkındaki Düşünceleri”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s.32-43.
ÇETİN, İsmet (1996). “Türkiye'de Nasreddin Hoca Konulu Çalışmalar, Milli Folklor, Yıl: 8 Sayı: 31/32, s. 32-41.
ÇETİN, İsmet (1997). “Manzum Nasreddin Hoca Fıkraları”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.115-122.
ÇİÇEKLER, Selman (2006). Anadil (Türkçe) Öğretiminde Fıkra Metinlerinin Kullanılması [The Usage of texts of anecdotes in teaching the native language (Turkish)], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
ÇOBAN, Ahmet (2002). “Karadeniz Fıkralarının Retorik Özellikleri”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih – Dil – Edebiyat Sempozyumu Bildirileri, II. Cilt, Trabzon Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, 3-5 Mayıs 2001, s.143-147.
ÇOBAN, Ahmet (2002). “Karadeniz Fıkralarında Karadenizli ve Özellikleri”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih – Dil – Edebiyat Sempozyumu Bildirileri, II. Cilt, Trabzon Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, 3-5 Mayıs 2001, s. 149-152.
ÇORUK, Ali Şükrü (2008). Mizah Penceresinden Milli Mücadele, İstanbul, Kitabevi.
ÇOTUKSÖKEN, Yusuf (1996). “Bir Anadolu ve Dünya Bilgesi: Nasreddin Hoca”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.117-122.
DANIŞMAN, Zuhuri (1950). “Evliya Çelebi ve Seyahatnamesinden Garip Fıkralar” Resimli Tarih Mecmuası, İstanbul, (6), s. 226-228.
DANİŞMEND, İsmail Hâmi (1965). “Nasreddin Hoca Kim?”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl:16, Cilt:9, No:192, Nasreddin Hoca Özel Sayısı, s.3793-3795.
DANKOFF, Robert (1996). “Bodleian Kütüphanesinde Yeni Bulunan Bir Nasreddin Hoca Yazması” Uluslararası Türk Dili Kongresi, Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 26 Eylül 1992-1 Ekim 1992, s.123-159.
DEDEBAĞI, Hakan (2007). Nasreddin Hoca Fıkralarının Eğitim Yönünden Değerlendirilmesi [Nasreddin Hodja's jokes' evaluation from the point of education], Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans.
DİRİCAN, Gül (1990). “Oniki Eylül'ün Mizahımıza Katkıları”, Milliyet Sanat Dergisi, İstanbul, (248), s. 2-5.
DİRLİK, Ünal Şöhret (2005). “Fıkralarımız ve İnsanlarımız”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.54-66.
DÖKMEN, Üstün (1982). “Nasreddin Hoca Fıkralarının, Aisopos, Grimm ve Türk Halk Masallarının Kohlberg'in Moral Gelişim Devreleri Açısından İncelenmesi”, Psikoloji Dergisi, 4, (14-15, Özel Sayı), s.31-36.
DUMAN, Mustafa (1996). “Veled Çelebi'nin Letaif-i Hoca Nasreddin Adlı Eseri”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.123-134.
DUMAN, Mustafa (2003). “Basım Tarihi Bilinen En Eski Resimli Taşbaskısı Nasreddin Hoca Kitabı”, Folklor/Edebiyat, S.:33, 2003/ 1, s. 295.
DUMAN, Mustafa (2005). Nasreddin Hoca Kitapları Açıklamalı Bibliyografyası (1480–2004), İstanbul, Turkuaz Yayınları.
DURUSOY, İlhan, Ahmet Turan Altıner (1999). Best of Temel I, A'dan Z'ye En İyi Temel Fıkraları, A-D, İstanbul, Boyut Yayıncılık.
DURUSOY, İlhan, Ahmet Turhan Altıner (1998). 500 Temelsiz Fıkra, 2. bs., İstanbul, Boyut Yayınları.
DURUSOY, İlhan, Ahmet Turhan Altıner (1998). Temel Fıkraları ile Temel İngilizce, İstanbul, Boyut Yayınları.
ELİTAŞ, Musa (2005). “Tasavvufta Fıkranın Yeri ve Tasavvufi Fıkralar”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.67-74.
EMEDOV, Şamuhammet (2004). Türkmen Fıkra Tipleri Üzerine bir Araştırma [A research on the types of Turkoman anecdotes], Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
EMEKSİZ, Abdulkadir (2010). Bir İstanbul Kahramanı Bekri Mustafa, İstanbul, Mühür.
EMEKSİZ, Abdulkadir (2013). “Nasreddin Hoca Fıkralarının Atasözleri ve Deyimlerle İlgisi”, Türk Halk Edebiyatı İncelemeleri (Saim Sakaoğlu Armağanı), (Ed. Metin Ergun), Ankara, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, s. 325-340.
EMEKSİZ, Abdulkadir (2014). “Using Anacronism for the Identification of Characters in Anecdotes: Istanbul and Bekri Mustafa”, Urban and Urbanization, Ed. Recep Efe vd., Sofia, St. Kliment Ohridski University Press, pp. 317-324.
ERDEMİR, Atila (2002). Enişten Ankaralı mıydı?, İstanbul, Kitap Matbaacılık.
ERŞAHİN, İbrahim (2005). “Kahramanmaraş Fıkra Tipleri” 1. Kahramanmaraş Sempozyumu, II. Cilt, Kahramanmaraş Belediyesi, 6-8 Mayıs 2004, 919-925.
ERTUĞ, Hasan Refik (1974). “100 Yıl Önceki Mizahımızdan Örnekler: Teodor Kasab ve Hayal”, Hayat Tarih Mecmuası, İstanbul, 1, (6), s. 24-28.
EYÜBOĞLU, İsmet Zeki (1952). Yeme ve Eğlenme Mizahları, Türk Folkloru Araştırmaları, İstanbul, 526-527.
FEDAİ, Harid (1996). “Kıbrıs'taki Hoca Nasreddin ya da Aslani Hoca”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.135-138.
FİŞEK, Kurthan (1972). “Yönetim ve Mizah”, Amme İdaresi Dergisi, Ankara, 5, (3), s.14-40.
GLADE, Dieter (1990). “Nasreddin Hoca’nın Kişiliği”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.87-98.
GÖÇGÜN, Önder (1997). “Nasreddin Hoca’nın Aykırı Konuşma Tekniği”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.31-36.
GÖKŞEN, Cengiz (2002). Temel Fıkraları Üzerine bir Araştırma [A Study about the Temel jokes], Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
GÖKYAY, Orhan Şaik, (1986). “Molla Lûtfi'nin Mizah ve Hiciv Yönü”, TARİH VE TOPLUM, İstanbul, (34), s. 58-61.
GÖNEN, Sinan (2004). Prof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun Fıkra ile İlgili Çalışmalarının Bibliyografyası, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 12, s. 218- 230.
GUBOĞLU, Mihail (1976). “Romen Edebiyatında Nasrettin Hoca”, 1.Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri: Halk Edebiyatı, 2.Cilt, Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, s.67-72.
GÜLER, Abdulkadir (2005). “Geleneksel Kültürümüzde Fıkra ve Aydın Yöresinden Derlenen Fıkralar”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.76-86.
GÜLER, Çağatay (1999). Alerji ve Alerjikler Üstüne, Alerji ve Alerjikler Üstüne Sözler Fıkralar, Ankara, Çağdaş Medikal Kitabevi.
GÜNAL, Zeynep (2005). “Dünyanın İlk Kadın Mizahçısı Nadejda Tefi”, Folklor/Edebiyat, S.: 44 - 2005/4, s.175.
GÜNAY, Umay (1990). “Nasreddin Hoca Fıkraları ve Masallar Konusunda Düşünceler”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.99-104.
GÜNGÖR, Erol (1999). Kelamî Sahada Estetik Yapı Organizasyonu, İstanbul, Ötüken Neşriyat AŞ.
GÜNKIZIL, Duygu (2005). Bölge ve Yörelerle İlgili Fıkra Tipleri Üzerinde bir Araştırma (Rusya'da Çukotya Azerbaycan'daki Şeki ve Nehrem ve Türkiye'de Karadeniz fıkraları örnekleri) [A study on anecdote types about regions and districts (samples of anecdotes of Chukotka in Russian, Sheki and Nehrem in Azerbaijan, Black Sea reigon in Turkey)], Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Tezi.
GÜREL, Haşim Nur (1985). “Berna Türemen'in Resminin Gelişimi ve Mizah Ögesi”, Sanat Çevresi, İstanbul, (82), s.10-11.
GÜVEN, Ahmet Zeki (2014). “Bektaşi Fıkralarında Yaratıcı Düşünme/ Creative Thinking in Bektashi Jokes”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9/9 Summer 2014, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7374 , p. 557 - 569.
GÜZEL, Abdurrahman (1990). “Tasavvufi Halk Edebiyatı ve Nasreddin Hoca”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.105-122.
GÜZEL, Abdurrahman (1991). “Nasreddin Hoca Fıkralarına Dair Bir Yazmanın Tahlili”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s.6-22.
GÜZEL, C. C. (1943). “ Gülmeye Dair”, Başpınar, Gaziantep, s. 4-5.
HACIOSMANOVİÇ, Lamiya (1990). “Nasruddin Hoca Meselesinin İncelenmesine Katkı”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.123-126.
HACİ, Rukiye (2005). “Çin’de Nasrettin Hoca”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.87-88.
HAFIZ, Nimetullah (1990). “Yugoslavya’da Nasrettin Hoca”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.127-132.
HAFIZ, Tacida (1990). “Yugoslavya’da Nasrettin Hoca ile İlgili Yayınlar” I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.133-156.
HALICI, Feyzi (1982). “Mevlevi Şairi Burhaneddin’in Nasrettin Hoca’nın Fıkralarını Şerheden Eseri” II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, II. Cilt, Halk Edebiyatı, Bursa, Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, 22-28 Haziran 1981, s.235-240.
HALICI, Feyzi (1997). “Nasreddin Hoca’dan Günümüze”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.197-202.
HALMAN, Talât (1996). Hepimüz Lazük, Ankara, Bilgi Yayınevi.
HANGÜN, İkrami (2002). Elazığ Fıkraları (inceleme-metin) [Elazığ jokes (study-text)], Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
HAŞİMLİ, Hüseyin (1997). “Azerbaycan’da Molla Nasreddin Hakkında Yazılmış Bedii Eserler”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.189-192.
Hürriyet Gösteri (1985). “Mizahçılarımız Tartışıyor”, Hürriyet Gösteri, İstanbul, (52), s. 62-68.
HÜSNÜYUSUFKUŞUGİLLER, Kâmil (2007). Ampul Fıkraları, Ankara, Yazıt Yayıncılık.
ILGAZ, Rıfat (1986). “Mizah ve Mizah Dergileri Üzerine Yapılan Konuşma”, Düşün (Bizim Belde Toplum Sanat), İstanbul, (27), s. 68 -69.
İBRAYEV, Şakir (1997). “Türk Dünyasında Nasreddin Hoca Gibi Dilli Tiplerin Çıkış Tarihleri”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s. 53-55.
İKİZ, Tavfika (1996). “Mizah ve Psikanaliz”, Cogito, İstanbul, (9), s. 201-204.
İNAYET, Alimcan (1997). “Nasreddin Hoca ve Uygur Toplumu”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, İzmir, 24-26 Aralık 1996, s.149-154.
İNCE, Hilal Gaye (2014). “Bekri Mustafa Fıkralarının Üstünlük Kuramı Bağlamında İncelenmesi/ An Analysis on Superiority Theory in The Context Of Bekri Mustafa Jokes”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9/3 Winter 2014, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6171 , p. 771- 776.
İSMAİLOVA, Gülnara (1997). “Kırgız Mizah Tipleri ve Nasreddin Hoca”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.215-226.
İSMAYILLI, Azim (1997). “Nasreddin Hoca Mirzacelil Mehmedkuluzade’dir”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.211-214.
İVGİN, Hayrettin (1990). “Nasrettin Hoca Fıkraları mı, Hikâyeleri mi?”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.167-172.
İVGİN, Hayrettin (1977). “Kişileri Hayvan Olan Fıkramsı Atasözleri”, Sivas Folkloru, Sıvas, 5, (55), s. 10-11.
İVGİN, Hayrettin (1996). “Hoca Bir Gün...”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, Oğlak Yayıncılık, İstanbul, s.139-142.
İVGİN, Hayrettin (2005). “Behlül Dana Fıkraları”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.89-98.
İYİGÜN, Filiz (1989). Nasrettin Hoca Fıkralarının Müzikal Animasyona Uyarlanması ve Nasrettin Hoca'nın Müzikal Animasyon Aracılığı ile Tanıtımı, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
İZGÜ, Muzaffer (1985). “Gülmecenin İşlevi”, Hürriyet Gösteri, İstanbul, s. 74-75.
KAÇALİN, Mustafa S. (1996). “Üç Nasreddin Hoca Yazması”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.143-168.
KADEŞEVA, Karlıgaş (1997). “Kazak Folklorunda Hoca Nasreddin Gibi Başka Dilli Tipler”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.101-104.
KALAFAT, Yaşar (2005). “Türk Halk İnançlarında Fıkra”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.99-108.
KAPTAN, Şükrü Tekin (2005). “Edebiyatımızda Fıkra Çeşitlemeleri ve Yörük Fıkraları”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.109-124.
KARAAHMETOĞLU, İsmail (1990). “Nasrettin Hoca Özgünlüğü”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.173-186.
KARABAŞ, Seyfi (1995). “Nasreddin Hoca ve Timur, Toplumsal Sorunlara Gülmece Türü Tepki”, İpek Yolu Uluslararası Halk Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 1-7 Temmuz 1993, s.293-310.
KARABAŞ, Seyfi (1996). “Kimi Anlatılara Göre Nasreddin Hoca'nın Söylensel Nitelikleri”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.169-192.
KARAHASAN, Mustafa Kemal (1990). “Nasreddin Hoca’nın Tarihsel Kişiliği ve Mizahının Etik ve Estetik, Tolumsal ve Eğitimsel Değer ve Önemi”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 15-17 Mayıs 1989, s.187-208.
KARAKAYA, Selman (2007). Nasreddin Hoca Fıkralarının Eğitim Değeri ve Fıkraların Benlik Durumlarına Göre Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
KARPUZ, Haşim (1996). “Nasreddin Hoca Türbesi”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.193-204.
KAYACAN, İsa (2005). “Burdur Halk Fıkralarından Örnekler”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.125-130.
KAYNARDAĞ, Arslan (1976). “Yabancı Dillerdeki Nasreddin Hoca Kitapları”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl: 28, Cilt: 17, No: 329, s. 7856-7857.
KILIÇKIRAN, Mazlum Nusret, Rıdvan Erdoğan (1989). “Battal Gazi Diyarından Behlül-i Dane Fıkraları”, İnönü Üniversitesi III. Battal Gazi Ve Malatya Çevresi Halk Kültürü Sempozyumu Tebliğler, Haz. Mehmet Yardımcı,Tahir Kutsi Makal, Malatya, 19-21 Ekim 1988, s.176-186.
KILINÇ, Aziz (2001). Yakaafşar Kasabası Anlatı Türleri Üzerine bir İnceleme ( hikaye, masal, fıkra), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
KILINÇ, Nurdan (2010). Antalya Yöresi Yörük Fıkraları Üzerine bir Araştırma [Chestnuts of yoruks antalya district], Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
KINAY (ŞENİPEK), Sündüs (1993). The Language of Humor in Turkish Verbal Jokes, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
KIRCA, Levent (1996). “Mizah ve Siyaset”, Yeni Türkiye, Ankara, 2, (12, Özel Sayı), s. 1436- 1437.
KIRIMHAN, Nazan (1991). “Din Adamı Olarak Nasreddin Hoca”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s.76-80.
KOÇAR, Çağatay (1990). “Türkistan Halk Edebiyatında Nasreddin Hoca”, 1. Milletlerarası Türk Halk Edebiyatı ve Folklor Kongresi, Konya, Selçuk Üniversitesi Basımevi, 11-12 Ekim 1988, s. 197-210.
KOJİMA, Missiko (1994). “Nasreddin Hoca ile Japonya'daki Ikkyu'nun Karşılaştırılması”, Milli Folklor, Cilt : 3 Yıl : 6 Sayı : 22, s. 53-56.
KONYALI, İbrahim Hakkı (1950). “ İncili Çavuş ve Fıkraları”, Tarih Hazinesi, İstanbul, (2), s. 76- 77, 102.
KONYALI, İbrahim Hakkı (1965). “Nasreddin Hoca Enstitüsü”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl:16, Cilt:9, No:192, Nasreddin Hoca Özel Sayısı, s. 3802-3803.
KOTAN, Yusuf (2012). “Mahalli Fıkra Tipine bir Örnek: Erzurumlu Naim Hoca/ One Type of Anecdote of Local Example: Hoca Erzurumlu Naim”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 7 / 3 Summer 2012, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3660, p. 1791- 1802.
KOZ, M. Sabri (2001). “Azeri Türkçesiyle İlk Nasreddin Hoca Kitabı: İran üzerinden Azerbaycan’a Molla Nasreddin”, Uluslararası Türkistan Halk Kültürü Sempozyumu, Yay. Haz. Ali Abbas Çınar, Muğla, Muğla Üniversitesi Yayınları, 25-27 Ekim 2000, s. 121-145.
KOZ, M. Sabri (1990). “İncelenmemiş Bir Nasreddin Hoca Yazması ve Buradaki Fıkraların Üç Eski Basma İle Karşılaştırılması”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.209-224.
KOZ, M. Sabri (1995). “Nasreddin Hoca, Bekri Mustafa Ve İncili Çavuş Fıkralarıyla Bazı Tarihsel Fıkra Tipleri İhtiva Eden Bir Yazma “Letaif” Mecmuası”, İpek Yolu Uluslararası Halk Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 1-7 Temmuz 1993, s.333-345.
KOZ, M. Sabri (1996). “Ermeni Harfleriyle Nasreddin Hoca II”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.205-210.
KOZ, M. Sabri (2005). “Sözlü Gelenekten Yazmalara Geçen Bazı Fıkralar Üzerine Notlar”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.131-155.
KÖKSAL, Hasan (1997). “Nasreddin Hoca Fıkralarının Mahalli Fıkralardan Ayırdedici Nitelikleri Üzerine”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.123- 138.
KULU, Cevdet (1967). “Mizah Edebiyatımızın Büyük Kaybı Yusuf Ziya Ortaç”, Kalkınan Dünya, Ankara, 2, (25), s. 10, 30.
KURGAN, Şükrü (1963). “Türk Mizahında Nasreddin Hoca”, Ilgaz, Ankara, 2, (23), s.6-7.
KURGAN, Şükrü (1974). “Nasreddin Hoca Üzerine”, I. Uluslararası Türk Folklor Semineri Bildirileri, Ankara, Başbakanlık Basımevi, 8-14 Ekim 1973, s.131-139.
KURGAN, Şükrü (1990). “Nasrettin Hoca Üzerine”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.225-232.
KUT, Günay (1992). “Nasrettin Hoca Hikâyeleri Yazmalarının Kolları Üzerine Bir Deneme”, IV. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri, Antalya, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, II. Cilt, 6-11 Mayıs 1991, s.147-200.
KUT, Günay (1996). “Nasreddin Hoca Hikâyeleri: İran-Şiraz Milli Kütüphanesi No:70/7H”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.211-224.
KUT, Turgut (1986). “Nasrettin Hoca Fıkralarının Kazan Baskıları”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri: Halk Edebiyatı, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, II. Cilt, 23-27 Haziran 1986, s.221-230.
KÜYEL, Mebahat Türker (1997). “Nasreddin Hoca Niçin Bir Bilge Kişidir”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.23-30.
LEVEND, Agâh Sırrı (1970). “Türk Edebiyatında Fıkra”, Türk Dili, Ankara, 23, (231), s. 212-214.
MAGLAJLIG, Munib (1986). “Nasruddin Khoja İn Bosnia”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri: Halk Edebiyatı, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, II. Cilt, 23-27 Haziran 1986, s.231-236.
MAĞDEN, Duyan (1994). “Çocukta Mecaz Kavramının Gelişmesi ve Mizah Anlayışı”, Eğitim ve Bilim, Ankara, 18, (91), s. 23-34.
MAHMUT, Enver (1997). “Fıkra ve Bunun Folklor Edebiyatı Tarihi Araştırmaları Arasındaki Yeri”, V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Halk Edebiyatı Seksiyon Bildirileri, II. Cilt, Ankara, 24-28 Haziran 1996, s.105-115.
MARZOLPH, Ulrich (1996). “La Fontaine ve Nasreddin Hoca”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.231-236.
MAUROİS, André (1959). “ Mizah”, ( Çeviren: Tahsin Yücel), Varlık, İstanbul, 26, (496), s. 18.
MERT, Özcan (1986). “Nasrettin Hocanın Soyu İle İlgili Belgeler”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri: Halk Edebiyatı, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, II. Cilt, 23-27 Haziran 1986, s.259-268.
MEYERMANOVA, Jannet (2001). Kazak Fıkraları ve Fıkra Tipleri [Kazakh anecdotes and anecdote types], Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2001.
MORREAL, John (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak, (çev.: Kubilay Aysevener, Şenay Soyer) İstanbul, İris.
MORREALL, John ( çeviren: Metin Ekici ) (1998). “Gülmede Yeni Bir Teori”, Milli Folklor, Cilt/VOLUME : 5 Yıl/YEAR : 10 Sayı/NUMBER : 38, s. 88- 105.
MUHARREMKIZI, Makbule (2005). “Azerbayjan Letifelerinin İdeya –Bedii İstigameti”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, Denizli, 17-19 Eylül 2004, s.156-161.
Namdar Rahmi,” Mizahın Felsefesi”, Yeni Fikir, Konya, 1925, s.11-13.
NAR, Ali (1989). "İslami Edebiyat" Açısından Mizah ve Hiciv”, İslâmi Edebiyat, 2, (1), s. 46-49.
NASRATTINOĞLU, İrfan Ünver (1990). I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, “Çin Halk Cumhuriyeti ve SSCB’nde Nasreddin Hoca İle İlgili Tespitler”, s.249-266.
NASRATTINOĞLU, İrfan Ünver (2005). “Afyonkarahisar Fıkraları”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.162-180.
NASTEVA, Olivera Yaşar (1990). “Makedonlarda Nasrettin Hoca”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.267-274.
NERİMANOĞLU, Kamil Veli (1997). “Türk Gülüş Tarihinde Hoca Nasreddin’in Yeri ve Önemi”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.155-158.
OĞUZ, M. Öcal (1991). “Külliyat-ı Letaif”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s. 64-74.
OĞUZ, M. Öcal (1997). “Nasreddin Hoca: İki yaklaşım, Bir Problem”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.71-74.
ÖĞÜT EKER, Gülin (2009). İnsan Kültür Mizah, Ankara, Grafiker Yayınları.
ÖNDER, Mehmet (1955). “Nasreddin Hoca’ya Dair Yeni Vesikalar”, Türk Folkloru Araştırmaları, İstanbul, Aralık Yıl:7, Cilt:4, No:77, s. 1225-1226.
ÖNDER, Mehmet (1996). “Nasreddin Hoca Gerçeği”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.261-270.
ÖZBENT, İkbal (1989). “İlk Türkçe Mizah Gazetelerinde Ele Alınan Konular”, Düşünceler, İzmir, 3, (3), s. 35-43.
ÖZDEMİR, Hasan (1990). “Nasreddin Hoca’yla İlgili İki Latife Mecmuası ve Bazı Latifelerin Eskiliği Üzerine”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.287-302.
ÖZDOĞRU, Gönül (2008). Teaching Vocabulary Through Using Audio Jokes to Pre-intermediate Level Preparatory Class Students at Selcuk University [Selçuk Üniversitesi orta-altı düzeyi hazırlık sınıfı öğrencilerine fıkralarla kelime öğretimi], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
ÖZER, Atila (1991). “Türk Mizah Dergileri ve Karikatür Sanatındaki Değişmeler”, Kurgu (Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Yüksekokulu Dergisi), Eskişehir, (9), s. 223-239.
ÖZHAN, Mevlüt (2005). “Abdal Fıkraları”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (EgayDer)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.181-187.
ÖZKAN, Halil İlbey (2008). Öğretmen ve Öğrencideki Mizah Anlayışının Sınıf Atmosferine Etkisi, [The influence of the sense of humor which the teacher and the student have on the atmosphere], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Bölümü Yüksek Lisans Tezi.
ÖZKAN, İsa (1981). “Nasreddin Hoca’nın Tarihi Şahsiyeti ve Fıkraları Üzerine Bir İnceleme”, Türk Folkloru Araştırmaları, Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, 1981/2, s. 133-165.
ÖZKAN, İsa (1993). “Türkçe ve Latince Bir Nasrettin Hoca Mecmuası”, Türk Kültürü Araştırmaları, Ankara, s. 272-307.
ÖZTÜRK, Ali Osman (1996). “1328/1912 Tarihli Taşbaskısı Bir Nasreddin Hoca Kitabı ve Bir Karşılaştırma Denemesi”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.271-280.
PAMUKCİYAN, Kevork (1979). “Nasreddin Hoca Fıkralarının Ermeni Harfli İlk Baskısı”, Türk Folkloru, İstanbul, 1, (5), s. 4-5.
PAMUKCİYAN, Kevork (1987). “Mizahi <> Gazetesinin Ermeni Harfli Türkçe Baskısı”, Tarih ve Toplum, İstanbul, (42), s. 36-40.
PEKOLCAY, Necla (1991). “Nasreddin Hoca’da İslami Motifler”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s.58-62.
PEKOLCAY, Necla (1992). “Nasreddin Hoca Fıkralarının Toplum İlişkileri Yönünden Değeri”, Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, T.C. Konya Valiliği Kültür Müdürlüğü, 8 Temmuz 1991, s. 115-120.
PENİŞOARA, İon (1986). “Dobrucadaki Türk Ağızlarında Nasreddin Hoca’nın Fıkraları ve Onların Özellikleri”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri: Halk Edebiyatı, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, II. Cilt, 23- 27 Haziran 1986, s.311-316.
PİLİÇKOVA, Sevim (1990). “İnsanın Günlük Hayatında Mizahın Önemi İle Görevi ve Makedonya SC’de Yaşayan Türkler Arasında Nasreddin Hoca Fıkralarının Temel Özellikleri”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.303-316.
POPOVİC, Alexandre (1996). “Yugoslavya'da Nasreddin Hoca: Bibliyografya Araştırması”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, 1996, s.291- 300.
RAHMANKULOV, Fayzulla (1998). Türkmenistan'da Nasreddin Hoca Fıkraları, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
RAHMANKULOV, Feyzullah (1997). “Türkmen Mizahı ve Nasreddin Hoca”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.203-210.
RAYKOVİÇ, Lyubinko (1964). “Hiçbir Nasreddin Hoca Kolleksiyonunda Yayınlanmamış Olan Ohri Gölü Civarında Makedonyada Derlenmiş Nasreddin Hoca Fıkraları” Ilgaz, Ankara, 3, (35), s. 8-9.
REVİ, Şinasi (1998). İzmir’in İçinde Çizdiler Beni İzmirli Seçkinlerin Karikatürleri ve Güncel Mizah, İzmir, Tükelmat.
ROZENTHAL, Franz (1997). Erken İslâmda Mizah, ( çev.: Prof. Ahmet Arslan ), İstanbul, İris.
SAĞLAM, Fatma (1998). Ostfrizya Fıkraları ile Karadeniz Fıkralarının Karşılaştırılması [Der Vergleich der witze über die Ostfriesen und die schwarzmeerbewohner], Hacettepe Üniversitesi · Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
SAĞLAM, M. Kemal (2005). “Denizli Yöresi Fıkraları”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.188-192.
SAKAOĞLU, Saim (1976). “Türk Folklorunda Alık Fıkraları”, Uluslararası Folklor ve Halk Edebiyatı Semineri Bildirileri, Konya, Konya Turizm Derneği Yayınları, 27-29 Ekim 1975, s.85-97.
SAKAOĞLU, Saim (1977). “Nasrettin Hoca Fıkralarının Motif Yapısı”, Türk Folklor Araştırmaları, İstanbul, 17, (336), s. 8029-8031.
SAKAOĞLU, Saim (1988). “Mut’lu Bir Fıkra Tipi: Çivit Emmi”, 2. Mersin Milli Kültür ve Eğitim Sempozyumu Bildirileri, Yay. Haz. Hilmi Dulkadir, Mersin Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü Yayınları, 2-4 Aralık 1988, s. 138-145.
SAKAOĞLU, Saim (1989). “Ağınlı Fıkra Tipi İbik Dayı (Hayatı - Fıkra Tipleri İçindeki Yeri – Fıkraları)”, Fırat Havzası II. Folklor ve Etnografya Sempozyumu, Elazığ, Elazığ Fırat Üniversitesi Elazığ Fırat Havzası Araştırma Merkezi, 5-7 Kasım 1987, s.267-277.
SAKAOĞLU, Saim (1990). “Bir Masal Kahramanı Olarak Nasreddin Hoca”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.317-322.
SAKAOĞLU, Saim (1995). “Kazakistan Fıkra Tipleri”, Tuncer Gülensoy Armağanı, Haz. Ahmet Buran, Kayseri, Bizim Gençlik Yayınları, s.5-15.
SAKAOĞLU, Saim (1996). “Nasreddin Hoca'nın Fıkralarında Açık Saçıklık”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.301-310.
SAKAOĞLU, Saim (1997). “Türkistanda Anlatılan Nasreddin Hoca Fıkralarının Anadolu’daki Benzerleriyle Olan Bağı”, Halkbilimi Bilgi Şöleni Bildirileri, Haz. Doç Dr Metin Karadağ, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyatı Eğitim Bölümü, Balıkesir, 2-4 Haziran 1997, s.8-13.
SAKAOĞLU, Saim, “Nasreddin Hoca’nın Hocalığıyla ilgili Fıkralar Üzerine”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.37-46.
SANDERS, Barry (2001). Kahkahanın Zaferi ( İngilizceden çev.: Kemal Atakay ), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
SAVUMLU, Bahar (2000). “Taşra Fıkraları” Dramaturgi ve Reji Çalışması [“Provincial anekdoty” dramaturgy and direction study], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
SERGEN, Semih (1997). “Tiyatro Okullarında Ders Malzemesi Olarak Nasreddin Hoca”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.193-196.
SEYHAN, Salih (2013). “II. Meşrutiyet Dönemi Mizah Basını ve İçeriklerinden Seçilmiş Örnekler/ Humor Press of The II. Constitutional Era and Selected Samples”, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 8 / 3 Winter 2013, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4569 , p. 494 - 516.
SİYAVUŞGİL, Sabri Esat (1952). Milli Mizah. Yeni Sabah, İstanbul, 15, (4772), s.2.
SUROY, Altay (1990). “Yugoslavya’da Nasreddin Hoca’ya Ait Olan Fıkralar”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.325-330.
ŞAHİN, Recai (2005). “Fıkraların Edebiyatımızdaki Yeri ve Önemi”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.193-196.
ŞENOCAK, Ebru (2011). “Nasreddin Hoca Fıkralarında Sözün Gücü”, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler, III. Cilt, Ankara, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, 10-15 Eylül 2007, s. 1483-1504.
ŞİMŞEK, Esma (1996). “Nasrettin Hoca Fıkraları ile Masalların Birbirine Tesiri”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.311-322.
ŞİMŞEK, Esma (2006). “Türk Fıkra Tipleri Arasında “Baskilli” Fıkra Tipinin Yeri”, Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Yay. Haz. M. Öcal Oğuz, Tuba Saltık Özkan, Ankara, Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 25-27 Kasım 2004, s.256-279.
ŞİMŞEK, Yrd. Doç. Dr. Esma (1993). “Âşıklar Etrafinda Anlatılan Fıkralar”, Milli Folklor, Cilt : 3 Yıl : 5 Sayı : 17, s. 16- 20.
T.F.A. (1965). “Nasreddin Hoca’ya Dair Dergimizde Çıkan Yazılar Bibliyografyası”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl:16, Cilt:9, No:192, Nasreddin Hoca Özel Sayısı.
TAN, Nail (1980). “Nasreddin Hoca Fıkralarından Kaynaklanan Atasözleri ve Deyimlerimiz” Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, İstanbul, 2, (9), 171-187, s. 410.
TAN, Nail (1990). “Günümüzde Yaratılan Nasreddin Hoca Fıkraları”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.331-342.
TAN, Nail (2005). “Bir Fıkra Tipi Olarak Karagöz”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.197-203.
TAN, Nail (2006). Nasreddin Hoca Senfonisi, Ankara, Ürün Yayınları.
TANER, Nuri (1996). “Nasreddin Hoca ve Fıkraları Çevresinde Oluşan Dinamik Halk Kültürü Dalgası”, Nasreddin Hoca’ya Armağan, Haz. M. Sabri Koz, İstanbul, Oğlak Yayıncılık, s.323-330.
TARIMAN, Cenikoğlu, Gökhan (1998). Nasreddin Hoca Fıkralarında İnsan Kadrosu [Characterization in Nasraddin Hodja's anecdotes], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
TASNADİ, Edit (1997). “Macaristan’daki Nasreddin Hoca”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.179-188.
TASNADİ, Edit (2005). “Nasrettin Hoca’nın Macaristan’a Gelişi”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.204-210.
TAT, Hüsamettin (2005). “Hayvanlarla İlgili Anlatılan Fıkralardan Örnekler”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.211-215.
TEKİN, Mehmet (2005). “Hatay Fıkraları, Bu Fıkralara Yansıyan Tipler, Dil Ve Yöre Özellikleri”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.216-231.
TOPAL, Yakup (1999). Mahalli Trabzon Fıkraları [Trabzon`s local jokes], Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
TOPÇU, Sedat (1990). “Nasreddin Hoca Fıkralarında Mizah Anlayışının Psikolojik ve Tasavvufi Kaynakları”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15- 17 Mayıs 1989, s.343-354.
TÖR, Nükhet (1990). “Nasreddin Hoca Fıkralarındaki Eğitim Mesajları”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.355-360.
TÖR, Nükhet (1990). Türkçe ve Rumca Olarak Söylenen Nasreddin Hoca Fıkraları Üzerine Bir inceleme-metin I-II (2 cilt),Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
TÖR, Nükhet (1991). “Nasreddin Hoca’nın Hayatı ve Eğiticiliği”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s.24-30.
TURAL, Prof. Dr. Sadık K. (1990). “Nekre ve Nükde Kavramlarının Kültür İçindeki Yeri veya Gülme'nin Sosyo / Psikolojik Boyutları”, Milli Folklor, Cilt: 1 Yıl: 2 Sayı : 7, s. 2-5.
TURAN, F. Ahsen (1997). “Nasreddin Hoca’nın Dini Kimliği”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.75-82.
TÜRKMEN, Fikret (1995). “Fıkra Teorileri ve Nasrettin Hoca Fıkraları”, Türk Halk Edebiyatı Bilgi Şöleni, Konya, TBMM Kültür Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları 26-28 Ekim 1995, s.226-234.
TÜRKMEN, Fikret (1990). “Nasreddin Hoca Fıkralarındaki Söz ve Hareket Komiği, Hoca’ya Ait Fıkraların Ayırdedilmesi İçin Bir Metod Denemesi”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.361-370.
TÜRKMEN, Fikret (1996). “Anadolu Mizahında Bazı İran ve Arap Kökenli Mizah Tipleri” Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, İzmir, (1), s. 1-7.
TÜRKMEN, Fikret (1996). “Doğu ve Batı Dünyasında Mizah Anlayışı”, Türk Kültürü Araştırmaları, Ankara, 34, (1-2), s. 173-185.
TÜRKMEN, Fikret (1996). “Mizahta Üstünlük Teorisi ve Nasreddin Hoca Fıkraları”, Türk Kültürü, Ankara, 34, (403), s. 9-15.
TÜRKMEN, Fikret (1997). “Modern Mizah Teorilerine Göre Nasreddin Hoca Fıkralarının Yorumu”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.47-52.
TÜRKMEN, Fikret (2002). “Gülme Teorileri ve Bursa Yöresi Yörük Fıkralarının Analizi”, Uludağ Üniversitesi I. Bursa Halk Kültürü Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2. Cilt, Haz. Yusuf Oğuzlu, Kerime Üstünova, Bursa, 4-6 Nisan 2002, s.367-375.
ULU, Emin (1990). Tokat Çevresinde Cin Fıkraları ve Masalları (inceleme-metin), Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
URAZ, Murat (1974). “Halk Edebiyatında Hiciv ve Mizah”, Türk Folklor Araştırmaları, İstanbul, 15, (298), s. 6965-6966.
UYSAL, Ahmet Edip (1976). “Sıvaslı Halk Ozanı Âşık Tâlibî'de Mizah”, Kültür Bakanlığı Millî Folklor Araştırma Dairesi Uluslararası Türk Folklor Kongr esi Bildirileri, 2 ( I. İstanbul, 23.06.1975-30.06.1975), Ankara, s. 351-358.
ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir (1949). “Bir Vak'aya veya Fıkraya Dayanan Bazı Halk Tabirleri”, Türk Folklor Araştırmaları, İstanbul, (5), s. 66-67.
ÜLPER, Hakan (2001). Nasrettin Hoca Fıkralarının Dil, Üslup ve Eğitim Yönünden İncelenmesi [The Study of Nasrettin Hodja's humours in terms of language, style and educaton], Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
ÜNVER, Deniz (2005). “Türk Futbolundan Fıkralar”, III. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu, Denizli, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der)Yayınları, 17-19 Eylül 2004, s.232-238.
ÜNVER, Süheyl (1969). “Viyana’da Nasreddin Hoca”, Türk Folkloru Araştırmaları, Yıl:21, Cilt: 12, No: 242, s.5404-5405.
VELİOĞLU, Allahverdiyev Garip (1997). “Molla Nasreddin’in Ba’zı Felsefi Bakışları Hakkında”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.111-114.
WALKER, Barbara K. (1999). “Türk Fıkra Aynasında Yansıyan Karadenizli Görüntüsü” Üçüncü Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildirileri, Çev. Elmas Kılıç, 1. Cilt, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 25-29 Eylül 1993, s.535-542.
YAKICI, Ali (1990). “Nasreddin Hoca ve Konya Basını”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s.82-91.
YAKICI, Ali (1997). “Türk Dünyasından Derlenen Nasreddin Hoca Fıkralarında Rüya Motifi”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.139-148.
YALÇIN, Ayşe Tuğba (2009). Teaching Vocabulary Through Anecdotes [Fıkralarla kelime öğretimi], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
YEDEKÇİOĞLU, Kazım, (derleyen) (1972). Övünmek Gibi Olmasın Ama Kayseriliyim (Kayseri Fıkraları), İstanbul, Kayseri Okutma ve Yardımlaşma Derneği Yayını.
YILDIRIM, Dursun (1977). “Türk Edebiyatında Bektaşi Tipine Bağlı Fıkralar”, Millî Kültür, Ankara, 1, (1), s. 79-80.
YILDIRIM, Dursun (1999). Türk Edebiyatında Bektaşi Fıkraları, Ankara, Akçağ.
YILDIRIM, Tuncer (1996). İllüstrasyon ve İllüstrasyonla Karadeniz Fıkraları, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
YILDIRIMER, Mustafa (1990). “Nasreddin Hoca ve Görünümü”, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 15-17 Mayıs 1989, s.371-382.
YILMAZ, Demirhan (2004). Tarihi Fıkraların Tarih Öğretimindeki Yeri ve Kullanımı [Using historical anecdotes and their effects on teaching history], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
YOLOĞLU, Güllü (1997). “Sibirya Türklerinin Fıkra Kahramanları”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.159-164.
YÖRÜKOĞLU, Atalay (1970). “Çocuklarda Mizah Duygusu ile Ruhsal Çatışmaların İlişkisi”, Çocuk Nöropsikiyatrisi ve Rehberliği Dergisi, İstanbul, 3, (5-6), s. 105-119. YÜCE, Kemal (1980). Avcı Fıkraları, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
YÜCE, Kemal (1997). “Nasreddin Hoca Fıkralarında Kültür Değişmeleri”, Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Yay. Haz. Alev Kahya Birgül, İzmir, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 24-26 Aralık 1996, s.63-70.
YÜCEL, Ayşe (1991). “Mehmet Tevfik ve Hazine-i Letaif”, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Akşehir, Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, 11 Temmuz 1990, s.44-48.
YÜCEL, Ayşe (2002). “Fıkraların Toplumsal İşlevi ve Basın Örnekleri”, Uluslararası Türk Dünyası Halk Edebiyatı Kurultayı Bildirileri, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 26-28 Mayıs 2000, s.731-740.
ZEKERİYA, Necati (1978). “Yugoslavya'daki Türkçe Çocuk Dergilerinde ve Okul Betiklerinde Nasrettin Hoca'nın Fıkraları”, Ilgaz Dergisi, Ankara, 17, ( 202), s. 6-8.
ZENGİN, H. Salih (2003). Bir Miyav İki Hav Hav, İstanbul, Mavikuş Çocuk Kitaplığı.