SİYASET TEORİSİNDE VATANDAŞLIK MODELLERİ: HERMAN R. VAN GUNSTEREN'İN SINIFLANDIRMASI

1990'ların başlarından itibaren siyaset teorisinde ve felsefesinde dikkat çekici bir canlanma gösteren vatandaşlık, en genel anlamda bireyin bir siyasal topluluğa mensup olması durumudur. Bu mensubiyet, bireye bir taraftan bazı sivil, sosyal ve siyasal haklar tanırken diğer taraftan da ona bazı sorumluluk ve yükümlülükler yüklemektedir. Siyaset teorisinde ideal olarak, vatandaşların sadece bir tek ulus-devlete mensup oldukları varsayılır. Öte taraftan ulus-devletin de kendi teritoryal sınırları içinde yaşayan herkesi kapsadığı kabul edilir. Bunun altında yatan temel varsayım, toplumda farklı norm ve değerlere sahip bireyler ve gruplar olmasına rağmen, temel kurallar üzerinde mutabakat sağlamaya yetecek derecede kültürel homojenliğin var olduğudur. Bu makale çalışmasının konusu olan Herman R. van Gunsteren, vatandaşlıkla ilgili anayasal düzenlemelerin devam ettiği bugünün dünyasında, farklılık yaratacak bir vatandaşlık tavrı ve ilkesi belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla bir yandan vatandaşlığı teşvik eden şartları ortaya çıkarırken, diğer yandan da onu hayatta tutan vatandaşlık pratiğine odaklanmaktadır. Gunsteren, çalışmasının teorik kısmıyla ilgili olarak liberal, cumhuriyetçi, toplulukçu ve yeni-cumhuriyetçi olmak üzere dört vatandaşlık teorisi belirlemiştir. Ona göre bunlardan ilk üçü eski, sonuncusu ise yeni vatandaşlık modeli olup, eski teorilerin hayli yetersiz kaldığı, yeni siyasal toplumun vatandaşlık tipini tanımlama ihtiyacını karşılama amacı taşımaktadır. Gunsteren'ın sınıflandırmasında yer almayan klasik ve küresel vatandaşlık modelleri de makaleye eklenmiştir.

CITIZENSHIP MODELS IN POLITICAL THEORY: HERMAN R. VAN GUNSTEREN'S CLASSIFICATION

Exhibited a remarkable resurgence in political theory and political philosophy since the beginning of 1990's, citizenship is the membership of individual to any political community in the broad sense of the concept. This membership grants to person some civic, social and political rights on the one hand, while impose him some obligations and responsibilities on the other hand. In political theory, ideally it is assumed that citizens are belong to one nation-state only. On the other hand, it is assumed that the nation-state is inclusive of all the people living on its territory. The underlying basic assumption here is that there is sufficient cultural homogeneity to allow agreement on the basic rules, despite differing individual and group norms and values. Being the chief issue of this study, Herman V. Gunsteren aims to identify a citizenship principle and attitude that could make a difference in today's world where constitutional arrangements regarding citizenship continue. With that aim, while exploring the conditions that stimulate citizenship on the one hand, he focuses on practical exercise of citizenship that keeps citizenship alive on the other hand. Regarding to theoretical dimension, Gunsteren has designate four citizenship theories that one can juxtapose them as liberal, republican, communitarian and neo- republican. For him, the first three of them are old citizenship models while the last one is new. The aim of that new model is to satisfy the necessity of definition the political community's new kind citizenship, a task which the old ones seem to be rather unsatisfactory. The classical and global models of citizenship have added to article which haven't included in Gunsteren's classification.

PDF

___

Arıstotle (1984). The Politics, translated by C. Lord. Chicago: University of Chicago Press.
Bal, Hüseyin (2014). "Pozitif Özgürlüğün Zorunlu Paternalizmi", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/1 Winter 2014, p. 63-75,
Bellamy, Richard (2008). Citizenship: A Very Short Introduction, Oxford: Oxford University Press.
Carabaın, Christine at al. (2012). Global Citizenship From Public Support to Active Participation, Amsterdam: Ncdo.
Carens, J. H. (2000). Culture, Citizenship, and Community. A Contextual Exploration of Justice as Evenhandedness, Oxford: Oxford University Press.
Castles, Stephen and Alastair Davision (2000). Citizenship and Migration: Globalization and the Politics of Belonging, London: Macmillan Press.
Cohen, Joshua (1999). "Changing Paradigms of Citizenship and the Exclusiveness of the Demos", International Sociology, 14 (3), pp. 245-268.
Delanty, Gerard (2002). "Communitarianism and Citizenship", Handbook of Citizenship Studies, Engin F. Işın and Bryan S. Turner (eds.), London: Sage Publications, pp. 159-175.
Gömleksiz M. Nuri ve H. Hüseyin Kılınç (2013). "Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersi Kazanımları Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013, p. 555-568, Ankara-Turkey.
........................... (2014). "Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014, p. 993-1004, AnkaraTurkey.
Gunsteren, Herman R. (1998). A Theory of Citizenship: Organizing Plurality in Contemporary Democracies, Colorado: Wesbiew Press.
Held, David (2006). Models of Democracy, Cambridge: Polity Press.
Heywood, Andrew (2012). Siyasetin Temel Kavramları, Çev. Hayrettin Özler, Ankara: Liberte Yayınları.
........................ (2012). Siyaset Teorisine Giriş, Çev. Hızır Murat Köse, İstanbul: Küre Yayınları.
Holden, Barry (2007). Liberal Demokrasiyi Anlamak, Çev. Hüseyin Bal, Ankara: Liberte Yayınları.
Jones Emma and John Gaventa (2012). Concepts of Citizenship: A Review, Brighton: Institute of Development Studies.
Kymlıcka, Will and W. Norman (1994). "Return of the Citizen: A Survey of Recent Work on Citizenship Theory", Ethics, 104 (2), pp. 352-381
Leydet, Dominique (2014). "Citizenship", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2014 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = http://plato.stanford.edu/archives/spr2014/entries/citizenship/.
Maas, Willem (2011). "Citizenship", The Encyclopedia of Political Science, George Thomas Kurian (Editor-in-chief), Washington: CQ Press, pp. 226-230.
Mountz, Alison (2009). Key Concepts in Political Geography (Eds. Carolyn Gallaher, Alison Mountz and others), California: Sage Publications.
Pocock, J. G. A. (1995). "The Ideal of Citizenship Since Classical Times", R. Beiner (Ed.), Theorizing Citizenship. Albany: State University of New York Press.
Seassen, Saskia (2002). De-Nationalization, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Shklar, Judith N. (1991). American Citizenship: The Quest for Inclusion, Cambridge: Harvard University Press.
Vımo, Jackie (2010). "Citizenship", Encyclopedia of Political Theory, Mark Bevir (ed.), London: Sage Publications, pp. 180-184.