Sınıf Öğretmenleri ile Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyal Beceri Öğretimine İlişkin Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması

Genel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmada, sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan sınıföğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma grubunun oluşturulmasında 2 ayrı örneklem kullanılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin belirlenmesinde amaçsal örnekleme başlığı altında ölçüt örnekleme yöntemi tercih edilirken, sınıf öğretmeni adaylarının belirlenmesinde ise kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Nitekim bu bağlamda, araştırmaya Kars il merkezinde sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan 61 sınıf öğretmeni ile Kafkas Üniversitesi Dede Korkut Eğitim Fakültesi’nde sınıf öğretmenliği bölümünde okuyan 81 son sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu (KBF)” ve 2009 yılında Sazak Pınar tarafından geliştirilen “Sosyal Beceri ÖğretimiBilgi Testi (SBÖBT)” gerekli izinler alınarak kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde çeşitli betimsel ve anlam çıkartıcı istatistiklerden yararlanılmışolup elde edilen bulgular doğrultusunda, SBÖBT’ten alınabilecek en yüksek puan Max.=23.00 iken; araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin testten ortalama X̅=11.60, sınıf öğretmeni adaylarının ise X̅=11.81 puan aldıkları belirlenmiştir. Dolayısıyla sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeylerinin orta düzey olduğu ve birbirlerinden anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmen ve öğretmen adaylarının sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeylerinin cinsiyet, yaş, mesleki hizmet yılı, mezun olunan lise türü ve üniversite bölümü değişkenleri açısından anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Comparison of Classroom Teachers’ and Preservice Teachers’ Level of Knowledge Regarding Social Skills Teaching

In this study, in which the general survey model was used, the purpose is to review the classroom teachers’, who have students with special needs in their classrooms, and preservice teachers’ level of knowledge regarding social skills teaching in termsof various parameters. 2 separate samples were used to create the research group. While the criterion sampling method under the title of purposeful sampling was preferred when determining the classroom teachers, convenient sampling method was used when determining the preservice teachers. Thus, in this regard, 61 classroom teachers who have students with special needs in their classrooms in the city center of Kars, and 81 senior students who are studying at classroom teaching department in Kafkas University Dede Korkut Faculty of Education participated the study. In the study, as the data collection tool, the “Personal Data Form” (PDF) created by the researcher as well as the “Social Skills Teaching Knowledge Test” (SSTKT) developed by Sazak Pınar in 2009 were used with necessary permissions. Various descriptive and educible statistics were utilized in the analysis of the data obtained from the study, and in accordance with the obtained findings, while the highest score to get from SSTKT is Max.=23,00, the classroom teachers who participated the study scored X̅=11,60 in average, and the preservice teachers scored X̅=11,81 in the test. Thus, it was concluded that the classroom teachers’ and preservice teachers’ level of knowledge regarding social skills teaching was medium level and did not differ significantly. Moreover, in accordance with the findings obtained from the study, it was found that the classroom teachers’ and preservice teachers’ level of knowledge regarding social skills teaching did not differ significantly in terms of the parameters of gender, age, professional service time, graduated high school, and university department.

PDF

___

Arlı, M. ve Nazik, H. (2004). Bilimsel araştırmaya giriş. Ankara: Gazi Kitapevi.
Avcıoğlu, H. (2012). Zihinsel yetersizliği olan çocuklara sosyal beceri kazandırmada işbirliğine dayalı öğrenme ve drama yöntemlerinin etkililiği. Eğitim ve Bilim. 37 (163), 110-125.
Begun, W. R. (Ed.). (1996). Social skills lessons and activities for grades 7-12. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Bellini, S., Peters, J. K., Benner, L. ve Hopf, A. (2007). A meta-analysis of school-based social skills interventions for children with autism spectrum disorders. Remedial and Special Education, 28 (3), 153-162.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2016). Bilimsel araştirma yöntemleri. Ankara: Pegem A Akademi.
Campbell, P. ve Siperstein, G. (1994). Improving social competence: Are source for elementary school teachers. Needhamheights, MA: Ally & Bacon.
Cavell, T. A. (1990). Social adjustment, social performance and social skills: A tricomponent model of social competence. Journal of Clinical Child Psychology, 19, 111-122.
Cheney, D. ve Barringer, C. (1995). Teacher competence, student diversity, and staff training for the inclusion of middle school students with emotional and behavioral disorders. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 3 (3), 174-182. https://doi.org/10.1177%2F106342669500300307
Çolak, A., Vuran, S. ve Uzuner, Y. (2013). Kaynaştırma uygulanan bir ilköğretim sınıfındaki sosyal yeterlik özelliklerinin betimlenmesi ve iyileştirilmesi çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14 (02), 33-53.
Dobbins, N. ve Higgins, K. (2010). An analysis of social skills instruction provided in teacher education and in- service training programs for general and special educators. Remedial and Special Education. 31 (5), 358-367.
Elliott, N. S. ve Gresham, F. M. (1987). Children’s social skills assessment and classification practices. Journal of Counseling and Development. 66, 96-99.
Elliott, S. N. ve Gresham, F. M. (1993). Social skills interventions for children. Behavior Modification, 17, 287-313.
Ergenekon, Y. (2017). Sosyal yeterlikle ilişkili kavramlar ve sosyal yeterliğin bileşenleri. Vuran, S. (Ed.). Sosyal Yeterliklerin Geliştirilmesi içinde. Ankara: Vize Yayıncılık.
Gresham, F. M. (1997). Social competence and students with behavior disorders: Where we’ve been, where we are and where we should go. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, September, 194-201.
Gresham, F. M., Sugai, G. ve Horner, R. H. (2001). Interpreting outcomes of social skills training for students with high-incidence disabilities. Exceptional Children, 67, 331-344.
Güner Yıldız, N. (2017). Öğretmenlerin Sosyal Beceri Öğretimine Yönelik Bilgi Düzeyleri ile Öğrencilerin Sosyal Becerileri Arasındaki İlişki. İlköğretim Online, 16 (3), 1275-1286. http://dx.doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330257
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. bs.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Lane, K. L. (1999). Young students at risk for antisocial behavior: The utility of academic and social skills interventions. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 7 (4), 211-223.
Lane, K. L., Menzies, H. M., Barton-Arwood, S. M., Doukas, G. L., ve Munton, S. M. (2005). Designing, implementing, and evaluating social skills interventions for elementary students: Step-by-step procedures based on actual school-based investigations. Preventing School Failure, 49 (2), 18-26.
Lane, K. L., O’Shaughnessy, T., Lambros, K. M., Gresham, F. M. ve Beebe-Frankenberger, M. E. (2001). The efficacy of phonological awareness training with first-grade students who have behavior problems and reading difficulties. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 9, 219-231.
Margalit, M. (1993). “Social Skills and Classroom Behavior among Adolecents with Mild Mental Retardation”. American Journal on Mental Retardation, 97 (6), 685-691.
Mastropieri, M. A. ve Scruggs, T. E. (2000). The inclusive classroom: Strategies for effective instruction. Upper Saddle River, NJ: Merrill.
Merrell, K. W. ve Gimpel, G. A. (1998). Social skills of children and adolescents: conceptualizatio, assessment, treatment. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Meşeci, F. (2008). Öğretmenin sosyalleştirici rolü ve istenmeyen davranışlarla başa çıkma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 115-125.
Olçay Gül, S. (2018). Sosyal beceri ve sosyal yeterlik. Çifci Tekinarslan, İ. ve Öncül N. (Ed.). Özel Eğitimde Sosyal Uyum Becerilerinin Öğretimi içinde (s. 3). Ankara: Vize Akademik.
Sazak Pınar, E. (2009). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sosyal becerilere ilişkin beklentileri ve sosyal beceri öğretim programının öğretmen çıktıları üzerindeki etkililiğinin incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sazak Pınar, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Sosyal Beceri Öğretimine İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. İlköğretim Online, 11 (1), 201-213.
Sazak Pınar, E., Sucuoğlu, B. ve Demirtaşlı, N. Ç. (2013). Sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 38 (168), 203-244.
Selçuk, Z. (2012). Eğitim psikolojisi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Sucuoğlu, B. ve Çifci, İ. (2001). Yapamıyor mu? Yapmıyor mu? Zihinsel engelli çocuklar için sosyal beceri öğretimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Vlachou, A., Stavroussi, P. ve Didaskalou, E. (2016). Special teachers’ educational responses in supporting students with special educational needs (sen) in the domain of social skills development. International Journal of Disability, Development and Education, 63 (1), 79- 97. https://doi.org/10.1080/1034912X.2015.1111305
Vuran, S. (2005). The sociometric status of students with disabilities in elementery level integration classes in Turkey. Eğitim Araştırmaları Eurasion Journal of Educational Research. 18, 217- 235.
Vuran, S. ve Çolak, A. (2007). İlköğretim kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin kaynaştırmaya ve sosyal beceri öğretimine ilişkin görüşleri. 17. Ulusal Özel Eğitim Kongresi'nde sunulan bildiri. 15-17 Kasım 2007, Çeşme, İzmir.
Zirpoli, T. J. ve Melloy, K. J. (1997). Behavior managemant: Applications for teachers and parents. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.