MECMUADAN BİYOGRAFİYE: SİLAHŞOR İBRAHİM YÂVER’İN HAYATI

Kütüphanelerimizde çeşitli örnekleri bulunan mecmualar, bir veya daha fazla yazar yahut şaire ait çeşitli şekil ve hacimlerdeki düzyazı ya da şiirlerden oluşan kitaplar şeklinde tanımlanır. Biyografi ise hayat hikâyesi demektir. Divan edebiyatında biyografi denince akla ilk olarak şair tezkireleri gelmektedir. Tezkireler ile mecmualar amaçları bakımından farklılık gösteren eserlerdir. Tezkireler daha çok yazarı, mecmualar ise yazarın eserinden örnekler sunmayı önceler. Bununla birlikte bazı mecmualarda, örnek metinler yanında şairlerin hayatına dair bilgilere de rastlanır. Bu çalışmamızın amacı da şairler tezkiresi ve diğer biyografi kaynaklarında adından çok söz edilmeyen Silahşor İbrahim Yâver adlı divan şairinin hayat hikâyesini Milli Kütüphane'de 06 Mil. Yz. A. 1793 arşiv numarası ile kayıtlı bulunan mecmuadan hareketle ortaya koymaktır. Ayrıca mecmuaların biyografik bilgiler sunduğunu örnekleyerek, edebiyat tarihimizin tam olarak yazılabilmesi için önemli kaynaklar olduğuna dikkat çekmektir. Silahşor İbrahim Yâver, Babadağı'nda 1115/1703 (?) yılında doğmuştur. Arnavut asıllıdır. Babasının adı Yusuf Paşa'dır. Annesi varlıklı bir ailedendir. Rukiye ve Zeynel Abidin adında iki çocuğu olduğu bilinmektedir. Şairin mesleği silahşorluktur. Hayatının büyük bir kısmını İstanbul'da geçiren Yâver, şiirlerinde yaşadığı şehri de konu edinmiştir. İstanbul'un güzelliklerini, depremlerini ve soğuk hava şartlarını şiirlerinde anlatmıştır. İstanbul'dan başka Kırım ve Ahıska'da da bulunan Yâver, babasının ölümünden sonra yokluklar içinde yaşamıştır. Mevlevilik yoluna sülûk eden Silahşor İbrahim Yâver, 1188/1774 (?) yılında vefat etmiştir

FROM MISCALLENOUS TO BIOGRAPHY: LIFE STORY OF SİLAHŞOR İBRAHİM YAVER

Miscallenouses, which has various samples in libraries, are described as books belonging to one or more authors or poets consisting of various forms or volumes of prose or poems. Biography means life story. When considering biographies in Ottoman literature, the first thing coming to mind is collection of poet biographies. Collection of biographies and miscallenouses are different works in terms of their purpose. While collection of biographies mostly introduce the author, miscallenouses give examples of the author’s works. In addition to that there is information of author’s life in some miscallenouses, beside sample texts. Aim of this study is to assert the story of an Ottoman poet named Silahşor İbrahim Yaver, whose name is never mentioned in collection of biographies of poets and other source of bigraphies, with reference to miscallenous registered to 06 Mil. Yz. A. 1793 archive number in National Library. Moreover, the aim of this study is to point out that the miscallenouses are important sources in order to write our literature history accurately by giving examples that they introduce biographical information. Silahşor İbrahim Yaver was born in Babadagı in 1115/1703 (?). His was of Albanian origin. His father’s name was Yusuf Pasha. His mother came from a rich family. It is known that he had two children named Rukiye and Zeynel Abidin. His occupation was swordsmanship. Yaver, who spent most of his life in İstanbul, mentiones also the city that he lived in his poems. He tells the beauties, earthquakes, and cold weather of İstanbul in his poems. Apart from İstanbul, he had been in Crimea and Akhaltsikhe, after his father’s death he lived in poverty. Silahşor İbrahim Yaver who followed Mevlevi principles died in 1188/1774 (?).

PDF

___

AKTEPE, Münir (1991), “Babadağı”, TDVİA, C. 4, İstanbul.
AYDEMİR, Yaşar (2007), “Metin Neşrinde Mecmuaların Rolü ve Karşılaşılan Problemler”, TURKISH STUDIES -International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, (Tunca Kortantamer Özel Sayısı-1) Volume 2/3, Summer 2007, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.118, p. 122-137.
AYDEMİR, Yaşar (2011), “Biyografi Kaynağı Olarak Mecmualar”, Prof. Dr. Mustafa İsen Adına Uluslararası Klasik Türk Edebiyatında Biyografi Sempozyum Bildirileri (Nevşehir, 6-8 Mayıs 2010), Ankara.
AYNUR, Hatice ve öte. (2012), “Kaynakça”, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, İstanbul.
GIYNAŞ, Kamil Ali (2011), “Şiir Mecmuaları Hakkında Yapılan Çalışmalar Bibliyografyası”, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S. 25, Konya.
GÖKYAY, Orhan Şaik (1993), “Cönk”, TDVİA, C. 8, İstanbul.
GÜRBÜZ, Mehmet (2011), “Biyografik Değer Bakımından Şiir Mecmuaları”, Prof. Dr. Mustafa İsen Adına Uluslararası Klasik Türk Edebiyatında Biyografi Sempozyum Bildirileri (Nevşehir, 6-8 Mayıs 2010), Ankara.
KAÇAR, Mücahit (2011). “Şiire ve Söz Sanatlarına Dâir Bir Mesnevî Hasan Yâver’in ‘Kitâb-ı Fenniye-i Eş’âr’ İsimli Eseri”. Türkiyat Mecmuası. C. 21, S. 2: 95-140
KAHRAMAN, Âtıf (1995), Osmanlı Devleti’nde Spor, Ankara.
KÖKSAL, M. Fatih (2011), “Biyografik Kaynak Olarak Şiir Mecmuaları ve Kastamonulu İshâk-zâde Fevzî Mecmuası”, Prof. Dr. Mustafa İsen Adına Uluslararası Klasik Türk Edebiyatında Biyografi Sempozyum Bildirileri (Nevşehir, 6-8 Mayıs 2010), Ankara.
KURNAZ, Cemal-Halil ÇELTİK (2013a), “Şairlerin Gözüyle Mecmua”, TURKISH STUDIES -International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Âmil Çelebioğlu Armağanı), Volume 8/1, Winter 2013, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4639, p. 21-49.
KURNAZ, Cemal-Yaşar AYDEMİR (2013b), “Mecmualara Sorulması Gereken Sorular”, TURKISH STUDIES -International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Âmil Çelebioğlu Armağanı), Volume 8/1, Winter 2013, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4633, p. 51-64.
KUT, Günay (1986), “Mecmualar”, Dergâh Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 6, İstanbul.
LEVEND, Agâh Sırrı (1988), Türk Edebiyatı Tarihi Giriş, C.1, Ankara.
Mecmua-i Eş’âr, Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 1793, Ankara.
Mehmed Süreyya (1996), Sicill-i Osmânî, (Haz. Nuri Akbayar), C. 1-6, İstanbul.
ÖZCAN, Abdülkadir (2007), “Paşa”, TDVİA, C. 34, İstanbul.
PAKALIN, Mehmet Zeki (1993), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. 3, İstanbul.
TANYILDIZ, Ahmet (2012), “Şiir Mecmûalarının Neşri Hakkında”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 5, S. 21, Bahar.
UZUN, Mustafa (2003), “Mecmua”, TDVİA, C. 28, Ankara.
ÜSTÜNER, Kaplan (2009). “Şiir, Şair ve Edebi Kurallara Dair Yazılmış Bir Mesnevi: Fenniyye-i Eş’âr”. TURKISH STUDIES -International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, (Klâsik Türk Edebiyatında Mesnevî -Prof. Dr. Halûk İPEKTEN Anısına), Volume 4 /7, Fall 2009, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.927, p. 826-892.
ÜSTÜNER, Kaplan (2010). “Enderunlu Hasan Yâver’in Gül-i Sad-berg’i”. Gazi Türkiyat Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi Journal of Turkology Research. S. 6. Bahar, 2010. Ankara: 261-283.
ÜSTÜNER, Kaplan (2010a). Enderunlu Hasan Yâver Divan İnceleme-Metin-Çeviri-Dizin. Ankara.
ÜSTÜNER, Kaplan (2014), “Millî Kütüphanede Bulunan 06 Mil. Yz. A. 1793 Numaralı Şiir Mecmuasının Tanıtımı”, Prof. Dr. Abdulkadir Karahan Anısına III. Milletlerarası Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu, Yayınlanmamış Bildiri, 5-6 Mayıs, Şanlıurfa.
YÖNTEM, Ali Canip (1996), “Edebiyat Tedkiklerinde Mecmuaların Rolü”, Prof. Ali Canip Yöntem’in Eski Türk Edebiyatı Üzerine Makaleleri, Haz. Ahmet Sevgi-Mustafa Özcan, İstanbul.