LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla lise öğrencilerinden "Kimya........benzer; çünkü......." cümlelerini tamamlamaları istenmiştir. Bu araştırma, olgubilim (fenomenoloji) desenindedir ve 2012- 2013 akademik yılının bahar yarıyılında Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Gaziantep- Nizip İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı devlet liselerinde öğrenim görmekte olan 1093 öğrenci ile yürütülmüştür. Bu araştırmada elde edilen veriler nitel analiz (içerik analizi) ve nicel analiz yöntemleri (Crosstab ve Chi-Square Test ?2) ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin kimya kavramını hangi metaforlarla ifade ettikleri belirlenmiştir. Metafor ifadeleri esas alınarak metaforlar ortak özelliklerine ve ortaya koydukları bakış açılarına göre kategorize edilmiş, temalaştırılmıştır ve 6 farklı kavramsal kategori belirlenmiştir: "Kimyanın yapısı ve işleyişi", "Olguları anlama aracı olarak kimya", "Hayatın içinde bir yapı olarak kimya" gibi. Lise türü, sınıf düzeyi ve cinsiyet değişkenleri ile 6 kavramsal kategori arasında ilişki olup olmadığını belirlemek için üç kez Bağımsızlık Testi (Chi-Square Test ?2)uygulanmıştır. Öğrencilerin devam ettiği lise türü ile belirlenen 6 kategori arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. "Kimyanın yapısı ve işleyişi", "Hayatın içinde bir yapı olarak kimya" ve "Sevilmeyen, zor ve karışık bir ders olarak kimya" kategorilerinde en çok düz lise öğrencileri metaforlar üretmişlerdir. Öğrencilerin bulundukları sınıf düzeyi ve kategoriler arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 6. kategori hariç tüm kategorilerde 10. sınıf öğrencilerinin ürettikleri metaforlar, 11 ve 12. sınıflara göre daha çoktur. Öğrencilerin cinsiyetleri ve kategoriler arasında anlamlı bir ilişki yoktur. Metaforik algıları lise öğrencilerinin kimyaya bakış açıları ve kimyaya yönelik tutumları hakkında da göstergeler sunmaktadır

___