LİBERAL TARAFSIZLIK VE MODUS VİVENDİ

Liberal tarafsızlık meselesi son dönem çağdaş siyaset teorisi literatürünü belirleyici bir tartışma haline gelmiştir. Bu tartışmaların bir kısmında, devletin meşru olabilmesi tarafsız olmasına, tarafsız olabilmesi ise devletin tarafsız bir zemin üzerine temellendirilmesine bağlanmıştır. Kapsamlı bir liberal teoriye dayanan bir liberal devletin tarafsızlığından söz edilemeyeceği eleştirileri karşısında siyasî liberalizm perspektifinden çeşitli teoriler geliştirilmiştir. Bu teorilerden bir kısmı modus vivendi adı verilen bir liberalizm etiketi altında ele alınabilir. Bu makalede tarafsızlık meselesi üzerinden modus vivendi yaklaşımının tasvir edilmesi ve analiz edilmesi hedeflenmiştir. Bu yaklaşım devletin temel normlarının belli bir iyi hayat anlayışı veya belli bir ahlâk anlayışına başvurmaksızın yapılacak bir modus vivendi sözleşmesi ile inşa edilmesi gerektiğini savunmaktadır. Modus vivendi liberalizmine göre insanlar arasındaki farklılıklar ve bu farklılıkların yarattığı anlaşmazlıklar nihaî olarak çözüme kavuşturulamaz. Bu yüzden siyaset felsefesinin evrensel bir adalet veya ahlâk aramak yerine, farklılıklara sahip bireylerin bir arada barış içinde yaşayabileceği siyasî koşulları oluşturan bir sözleşme ahlâkına odaklanması gerektiği iddia edilir. Tarihsel kökleri Hobbes ve Hume'a uzanmakta olan modus vivendi liberalizminin çağdaş temsilcileri olarak Gauthier, Kukathas ve Gray gibi filozoflar sayılabilir. Modus vivendi yaklaşımını tanımak için antiütopyacılık ve kabuledilebilirlik kavramlarına başvurulabilir. Modus vivendi liberalizmi beşerî farklılık ve tarafsız devlet meselesinin çözümü bakımından dikkate değer bir alternatif sunmasına rağmen hâlâ heterodoksi bir yaklaşım olarak görülmektedir

LIBERAL NEUTRALITY AND MODUS VIVENDI

Liberal neutrality has become a determinant matter of discussion for the recent contemporary literature of political theory. Partly in these discussions, the legitimacy of state is connected to the neutrality of itself and the neutrality of state is connected to the justification of state on a neutral ground as well. From a perspective of political liberalism various theories have been reclaimed against the criticisms that neutrality of a liberal state based on a comprehensive liberal theory cannot be argued. Some of these reclaimed theories can be considered under the label of modus vivendi liberalism. In this article, it is proposed to make a description and analysis of the modus vivendi approach over neutrality. This approach asserts that basic norms of state should be constructed by a modus vivendi contract concluded without being based on any certain moral understanding or any certain good life conception. According to the modus vivendi liberalism, there can’t be an ultimate deal on differences between persons and disagreements arising from these differences. Thus, it claims that political philosophy should focus on a contract morality establishing political conditions providing different individuals to live coexist in peace, instead of seeking a universal justice or morality. Gauthier, Kukathas and Gray would be considered as contemporary representatives of modus vivendi liberalism philosophers, while the historical origins are extended to Hobbes and Hume. To understand modus vivendi approach one can apply to concepts of anti-utopianism and acceptability. Modus vivendi liberalism is still seen as a heterodox approach, although it is a remarkable alternative in terms of resolving the problems of human diversity and neutral state

PDF

___

BARRY, Brian. (1990) “How Not to Defend Liberal Institutions”, British Journal of Political Science, Vol. 20, No. 1, ss. 1-14
BELL, Daniel A. (2005) “A Communitarian Critique of Liberalism”, Analyse&Kritik, No. 27, ss. 215-238
BENHABIB, Seyla. (1989) “Liberal Dialogue Versus a Critical Theory of Discursive Legitimation”, Liberalism and Moral Life, ed. Nancy L. Rosenblum, Cambridge: Harvard University Press ss. 143-156
BEN-SHEMESH, Yaacov. (2005) “Neutrality without Autonomy”, Law and Philosophy, Vol. 24, No. 5, ss. 435-466
CANEY, Simon. (1992) “Thomas Nagel's Defence of Liberal Neutrality”, Analysis, Vol. 52, No. 1, ss. 41-45
DWORKIN, Ronald. (1985) “Liberalism”, A Matter of Principle, London: Harvard University Press
HORTON, John. (2007) “John Gray and The Political Theory of Modus Vivendi”, The Political Theory of John Gray, eds. J. Horton&G. Newey, New York: Routledge, ss. 43-57
GALSTON, William A. (1991) Liberal Purposes, Cambridge: Cambridge University Press GALSTON, William A. (1982) “Defending Liberalism”, The American Political Science Review, Vol. 76, No. 3, ss. 621-629
GAUS, Gerald F. (2003) Contemporary Theories of Liberalism, London: SAGE Publications GAUS, Gerald F. (2014) “Public Reason Liberalism”, devam eden çalışmalar, http://www.gaus.biz/
GAUTHIER, David. (1986) Morals by Agreement, Oxford: Oxford University Press
GRAY, John. (2003) Liberalizmin İki Yüzü, çev. Koray Değirmenci, Ankara: Dost Kitabevi
GUTMANN, Amy. (1985) “Communitarian Critics of Liberalism,” Philosophy and Public Affairs, Vol. 14, No. 3, ss. 308-322
KEKES. John. (1996) “Cruelty and Liberalism”, Ethics, No. 106, ss. 834-844
KUKATHAS, Chandran. (2003) The Liberal Archipelago: A Theory of Diversity and Freedom, Oxford: Oxford University Press
LARMORE, Charles. (1999) “Political Liberalism”, Political Theory, Vol. 18, No. 3, ss. 339-360.
McCABE, David. (2010) Modus Vivendi Liberalism: Theory and Practice, Cambridge: Cambridge University Press.
NAGEL, Thomas. (1990) “Moral Conflict and Political Legitimacy”, Authority, ed. Joseph Raz, Oxford: Blackwell
NEAL, Patrick. (1993) “Vulgar Liberalism”, Political Theory, Vol. 21, No. 4, ss. 623-642
NEAL, Patrick. (1987) “A Liberal Theory of the Good?”, Canadian Journal of Philosophy, Vol. 17, No. 3, ss. 567-581.
NEAL, Patrick. (1985) “Liberalism and Neutrality”, Polity, Vol. 17, No. 4, ss. 664-684
OAKESHOTT, Michael. (1975) On Civil Association, Oxford: Blackwell
RAZ, Joseph. (1986) The Morality of Freedom, Oxford: Clarendon Press
RAWLS, John. (2001) The Law of Peoples, Harvard University Press
RAWLS, John. (1996) Political Liberalism, New York: Columbia University Press
RAWLS, John. (1971) A Theory of Justice, Cambridge: Harvard University Press
ROSSI, Enzo. (2010) “Modus Vivendi, Consensus, and (Realist) Liberal Ligitimacy”, Public Reason, Vol. 2, No. 2, ss. 21-39
RUDISILL, Jhon. (2010) “Modus Vivendi, Overlapping Consensus and Stability”, Discusiones Filosóficas, Año 11 Nº 17, julio – diciembre, ss. 87-96
SHKLAR, Judith N. (1989) “The Liberalism of Fear”, Liberalism and The Moral Life, Ed. Nancy L. Rosenblum, Cambridge: Harvard University Press, ss. 21-38
WALDRON, Jeremy. (2004) “Liberalism, Political and Comprehensive” The Handbook of Political Theory, ed. Gerald F. Gaus&Chandran Kukathas, Sage Pablications, ss. 89-99