CƏMIYYƏTIN SOSIAL STRUKTURU HAQQINDA NƏZƏRIYYƏLƏR

Modern zamanda birçok araştırmacılar K.Marxın sınıflar teorisini ve M.Weberin toplumun sosyal tabakalaşması ile ilgili teorisinin temelinde toplumun sosyal yapısını incelemekdedirler. K.Marxın sınıflar teorisi sınıfların karşıtlığı üzerine inşa edilmiştir. N.Pulantsas, E.Wright ve neo-Marksizmin diğer temsilcileri modern zamanda bu teorinin yeni kullanım yollarını arıyorlar. Bu amaçla onlar sınıflar teorisinin kategorilerini yeniden gözden geçirirler. N.Pulantsas sömürücü bir sınıfın genişleme özelliğinin değişikliğini açıklıyor. E.Wright kişinin sınıf temeli olarak mülkiyet sadece düzeyini değil, aynı zamanda idari hiyerarşindeki yer tutumunu, kendi bilgi ve becerilerini kabul ediyor. XIX yüzyılın sonunda M.Weber sınıflar teorisine alternatif olarak, sosyal tabakalaşma teorisini geliştirdi. M.Weber sosyal tabakalaşma teorisinde ekonomik göstergelerle beraber siyasi güç kriterlerine de dikkat veriyor. M.Weber sınıfsal karşıtlık ve sınıf mücadelesinin devrimci doğasına aykırı idi. O, bir eşitsizlik temelinde yalnız mülkiyet ayrımı değil, aynı zamanda okuma-yazma düzeyi, profesyonellik, yetenek ve başka faktörlerin olduğuna emindir. Bu teoriye göre servet sosyal tabakalaşmanın başlıca göstergesi olarak incelenmiş, yetki ve güç sosyal statü faktörlerinin tanımlanması olarak yorumlanmışdır . Bu teorinin modern temsilcileri onu iki yönde geliştiriyorlar: sosyal tabakalaşmanın göstergelerini belirlemek ve toplumun tabakalaşma modelinin oluşturulması

MODERN THEORIES ABOUT SOCIAL STRUCTURE OF SOCIETY

In modern time many researchers study social structure of society on the basis of the theory of classes of K.Marx and the theory about social stratification of society of M.Weber. The theory of classes of K.Marxt is constructed on antagonism of classes. N.Pulantsas, E.Wright and other representatives of neomarxism look for ways of use of this theory to modern time. From this purpose they reconsider the main categories of the theory of classes. N.Pulantsas expansion of a class of exploiters explains with change of essence of property. E.Wright thinks, that the class basis of the person is defined not only level of its property, but also its position on administrative hierarchy, his skills and knowledge. At the end of the XIX century M.Weber developed the theory of social stratification, as alternative of the theory of classes. In the theory M.Weber near economic indicators paid attention to such criteria, as the political power. M.Weber was against class antagonism and revolutionary nature of class fight. He was sure that on the basis of an inequality lie not only property distinctions, but also literacy level, professionalism, abilities, etc. factors. In this theory the wealth is studied as the main indicator of social stratification, and the authority and the power are interpreted as defining factors of the social status. Modern representatives of this theory developed it in two directions: definitions of indicators of social stratification and creation of stratification model of society

PDF

___

ƏDƏBİYYAT
ВЕБЕР М. Основные понятия стратификации // СОЦИС. 1994. № 5. С. 169-183.( Перевод с англ. изд. А.И.Кравченко)
ВОЛКОВ Ю. Социология. M., 1992
Второе Десятилетие ООН по борьбе за ликвидацию нищеты (2008–2017 годы). Веб-услуги Департамента общественной информации ООН | © 2008–2009 Организация Объединенных Наций. http://www.un.org/russian/conferen/socsum/socsum.htm
ГЛОТОВ М. Б. Современные концепции социальной стратификации. Журн. "Социальные проблемы", 2008, N 2
ГАЛЛЯМОВ Р.Р. Стратификационная теория П.А. Сорокина и концептуальная модель этносоциальной стратификации. Журнал социологии и социальной антропологии. 2004. Том VII. № 2, c.90-98
GIDDENS A. The Class Structure of Advanced Societies // Social Stratification: Class, Race, and Gender in Sociological Perspective / Ed. by F. Grusky. Boulder: Westview Press, 1994. P. 131–140.
GIDDENS A. The Class Structure of Advanced Societies. L.: Hutchinson, 1973. P. 177–197.
ДЭВИС К. Концептуальный анализ стратификации // Социальная стратификация / Отв. ред. С.А. Белановский. Вып. 1. М., Дэвис К.1992. С. 139–159
Демоскоп Weekly № 381 - 382, 15 - 30 июня 2009. Электронная версия бюллетеня Население и общество.
ERENOĞLU Dilek. Kaşkay türklerinde sosyal tabakalaşma. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 6/4 Fall 2011, p.123-137 , TURKEY
ИВАНОВ И.Д., УЛЬРИХ О.Д., ШЕЙНИЕ В.Л. «Особенности становления и развития внутренных рынков», в кн. «Развивающиеся страны в современном мире. Единство и многообразие», М., изд. Наука, 1983
ИКОННИКОВА Н.К. Современные концепции социальной структуры и социальной стратификации (реферативный обзор) журн. "Личность. культура. общество" Избранные статьи : 2000 г. Т.2 вып. 3(4)
КУЗНЕЦОВА Е. Средний класс: западные концепции. Журн. "Мировая экономика и международные отношения", 2009, № 2, с. 19-28
MARKS K. Kapital: İkinci Cilt Ekonomi Politiğin Eleştirisi, Sermayenin Dolaşım Süreci. Ankara, 2000, p.782
ПАРСОНС Т. Аналитический подход к теории социальной стратификации // Социальная стратификация / Отв. ред. С.А. Белановский. Вып. 1. М., 1992. c. 114–137
ПАРСОНС Т. О структуре социального действия. М.: Академический проект, 2000, с. 354– 380.
РАЙТ Э.О. «Марксистские концепции классовой структуры» //Politics & Society 9, no.3 (1980): 323-70
СЕРГЕЕВА З.Х., Гатиятуллина Д.А., Социальная стратификация: учебное пособие /Казань: Изд-во Казан. гос. технол. ун- та, 2011. – 412 с.
СОРОКИН П. Социальная стратификация и мобильность / Человек, цивилизация, общество. М.: Политиздат, 1992. С. 373–424.
ТЕРЕЩЕНКО О.В., СИВУХА С.В. Социальная стратификация. М., 2002
ШКАРАТАН О. И. Социология неравенства. Теория и реальность [Текст] / О. И. Шкаратан ; Нац. исслед. ун-т «Высшая школа экономики». — М.: Изд. дом Высшей школы экономики, 2012. c.526