CİNSEL ÇAĞRIŞIMLI TÜRKÜ SÖZLERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI

Türkü sözleri, bulundukları topluma ait pek çok olguyu barındırırlar. Sevgi, sitem, övgü, kıskançlık, üzüntü gibi kişisel duygular; savaş, göç gibi toplumsal olaylar; kıyafet, aksesuar, coğrafi bölge isimleri gibi somut ögeler türkü sözlerinde yer alabilir. Bu durum, türkü sözlerinin pek çok bilim dalının inceleme alanına girmesine neden olur. Müzikologlardan halk bilimcilere, sosyologlardan tarih bilimcilere kadar pek çok bilim insanı, türkü sözlerindeki çeşitli ifadeleri ve temaları incelemektedir. Türkü sözlerinde yer alan ve dikkat çekici durumlardan biri de cinsel çağrışımlı kelimelerdir. Geçmişten günümüze insanoğlunun pek çok sanat ürününde yer verdiği cinsellik teması, türkü sözlerinde de sıklıkla görülür. Cinsiyet kültürü, içinde fizyolojik özellikler barındırmakla birlikte, sosyolojik, toplumsal ölçütleri de içeren bir olgudur. Bu kültür, toplumsal pek çok ürüne etkide bulunduğu gibi türkü sözlerine de yansır. Türkülerde yer alan cinsel çağrışımlı sözler, kimi zaman nükteli bir anlatım içinde, kimi zaman bazı motiflere saklanmış olarak, kimi zaman da doğrudan ifade edilmiştir. Bu araştırmada söz konusu temanın türkü sözlerinde yer alma sıklığı, cinsel çağrışımlı kelime kullanma durumunun bölgelere göre nasıl bir değişim gösterdiği, cinsel ifadelerin hangi bölgelerde ne şekilde dile getirildiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca kadınların ve erkeklerin ağzından yakılan türkülerde cinsellik temasının oranı, ifade farklılığı ve yine bu durumun da bölgelere göre dağılımını belirlemek çalışmanın amaçları arasında yer almıştır. Belirtilen amaçlar doğrultusunda Türkiye'nin yedi bölgesinden rastgele şekilde seçilen 2030 türkü üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Yedi bölgeden seçilen türkü sayısının mümkün olduğunca eşit olmasına dikkat edilmiştir. 2030 türkünün incelenmesi sonucunda, net şekilde ifade edilen cinsel çağrışımlı sözler saptanmış; bölgelere ait tipik örnekler eşliğinde yorumlanmış; söz konusu temaya ilişkin kadın ve erkeğin kendilerini türkü sözlerinde ifade ediş farklılıkları irdelenmiştir

REGIONAL DISTRIBUTION OF TURKISH FOLK SONGS (TÜRKÜ) HAVE SEXUAL CONNOTATIONS

Turkish Folk Songs (Türkü) lyrics contain several facts from the society where they belong. Turkish folk songs’ lyrics may contain personal emotions such as love, reproach, compliment, jealousy, sadness, social events such as war, abstract concepts such as immigration, clothes, geographical names. And that is why Turkish folk songs’ lyrics fall within field of study of many disciplines. Several scientists such as musicologists, folklorists, sociologists, historians study have studied Turkish folk song’ lyrics for various terms and themes. One field of Turkish folk songs’ lyrics attracting attention is the expressions reminding sex. Theme of sex addressed in several art products from past up to present is seen frequently in Turkish folk songs’ lyrics. Although gender culture hosts physiological properties, it is also a fact containing sociological and social criteria. Having effects on several social products, this culture is also reflected in Turkish folk songs’ lyrics. sexual connotations in Turkish folk songs are sometimes in form of mocking narrations while sometimes hidden in some motives and sometimes are referred directly. This study studies the frequency of such theme in Turkish folk songs lyrics, distribution of Turkish folk songs having sexual connotations on regional basis and way of expressing sexual terms. The study also aims to study rate of sex theme in Turkish folk songs composed by women and men, the difference in way of expressions as well as distribution of such case on regional basis. In this framework 2030 Turkish folk songs selected at random from seven geographical regions of Turkey have been studied. It has been tried to have equal number of Turkish folk songs per each region. Upon study of 2030 Turkish folk songs, the lyrics clearly reminding sex were determined and were interpreted on basis of typical samples from regions. The way of expression by man and woman in türküs is studied in respect to the said theme

PDF

___

Abalı, Nefise. Halk Anlatılarında Ensest. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü. Ankara, 2011.
Akbalık, Esra. “Halk Hikayelerinde Bir İmaj Olarak Bağ ve Bahçenin Kadın ve Beden ile İlişkisi.” Milli Folklor. Yıl:26 Sayı:101 (2014): 113-124.
Argunşah Hülya, “Kadınların Şairliği ve Ahmet Mithat Efendi “Kadın Şairden Kadın Yazara””, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/4 Winter 2016, p. 91-108 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/ TurkishStudies.9441 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
Brickell, Chris. The Sociological Construction of Gender and Sexuality. USA: The Sociological Review, 2006.
Bulut, M.Hilmi ve M. Gündüz., “Âşık Veysel’ in Türkülerinin Çok Boyutlu İçerik Çözümlemesi” Folklor/Edebiyat, S.43, Ankara 2005.
Bulut, M.Hilmi, “Neşet Ertaş’ın Türkülerinin Çok Boyutlu İçerik Çözümlemesi”, Folklor / Edebiyat, C. 14, S. 54, Ankara 2008.
Çelebioğlu, Amil. Türk Ninniler Hazinesi. İstanbul: Kardeşler Basımevi, 1982.
Eliuz Ülkü ve Emrah Seferoğlu, “Eşikteki Erkek(lik): ÇC Hikayesinin Erkek(lik)lerine Psikanalitik Bir Yorum”, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/4 Winter 2016, p. 329-346 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/ TurkishStudies.9102 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
Güldoğan, Vedat. Diyarbakır Müziği ve Folkloru. Kripto Yay., Ankara, 2011.
Gürbüz, Mehmet ve Mehmet Şahin. “Türk Halk Müziği Söz Varlığında Coğrafi Motifler ve Benzerlik Analizi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2012, S.9,2, (2012): 1633-1656.
İstanbullu Serenat, “Geçmişten Günümüze Niğdeli Yerel Saz Sanatçıları”, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/13, Summer 2016, p.197-216, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9720 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
Kahyaoğlu, İrem. “Postmodern Toplumda Ataerkil Düzen Değişiyor mu? Popüler Kültür İçinde Cinsellik Kullanımına Eleştirel Bir Bakış: Biscolata Reklamları ve Erkek İmgesi”, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC Volume 3 Issue 1, (January 2013): 34-44.
Karadeniz, Bekir. Kömürgözlüm Türküler. İstanbul: Karamavi Yayınları, 2010a.
Karadeniz, Bekir. Gül Yüzlüm Türküler. İstanbul: Karamavi Yayınları, 2010b.
Kaya, Doğan. Divan Şiiri ve XIX Yüzyıl Halk Şiirinde Güzel Tasviri. Aşık Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul, 2000: 243-266.
Kaya, Yeliz ve Ergül Arslan. “Kadın Cinselliğinde Gelenekler ve Kültür”, Androloji Bülteni, Cilt: 15, Sayı 54, 2013: 214-217.
Mirzaoğlu, Gülay. “Türk Halk Türkülerinde Değirmenci Motifi ve Değirmen Türküleri”. Bilig. Sayı: 62, (Yaz 2012): 159-182.
Odabaşı, Sefa. Dünden Bugüne Konya Türküleri. Konya: Arı Ofset Matbaacılık, 2000.
Özbek, Mehmet. Folklor ve Türkülerimiz. 1. Baskı. İstanbul: Ötüken Yayınevi, 1975.
Öztelli, Cahit. Halk Türküleri Evlerinin Önü. 2. Baskı. İstanbul: Doğuş Matbaası, 1983.
Roy, William G. “Aesthetic Identity, Race, and American Folk Music”. Qualitative Sociology, Vol. 25, No. 3, (Sonbahar 2002): 459-469.
Sakman, Mehmet Tahir. Konya Oturakları. İstanbul: Milenyum Yayınları, 1999.
Turhan, Salih ve Yavuz Şanlı. Gümüşhane Türküleri Ve Oyun Havaları, Ankara: Cem Web Ofset, 2010.
Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi. Cilt 2, Müzik Dairesi Başkanlığı, Ankara: TRT Müzik Dairesi Yayınları Yayın No:98, 2000.
Vural, Timur. “Konya Türkülerindeki Konular”. The Journal of Social Science Studies. 6/4. (2013): 743-758.
Yılmaz, Ayfer. Türk Kültüründe Kadın ve Kadın Ağzı Türküler. Ankara: Bizim Büro Basımevi, 2003.