BİR SULAK ALAN NASIL YÖNETİLİR: EKOLOJİK BAKIŞ AÇISIYLA GEDİZ DELTASININ ELE ALINMASI

Sulak alanlar, barındırdığı biyolojik çeşitlilik ile ekolojik dengenin devamı için büyük önem arz etmektedir. Türkiye, sulak alanlar bakımından zengin ve aynı zamanda uluslararası düzeyde stratejik öneme sahiptir. Bu açıdan mevcut sulak alanların yaşatılması gerek ekolojik gerekse ekonomik açıdan önemlidir. Bu çalışmanın temel motivasyonu, "ülkemizde sulak alanların korunması için yeterli planlama ve koruma tedbirleri alınmakta mıdır?" sorusunun cevabına ulaşmaktır. Bu amaçla, çok çeşitli kuş ile canlı türü barındıran ve A sınıfı öneme sahip bir sulak alan olan Gediz deltası, çalışma alanı olarak seçilmiş ve Gediz deltası çevresinde arazi örtüsü değişimi ile ekonomik faaliyetler arasındaki ilişki incelenmiştir. Elde edilen bulgular, tarımsal faaliyetlerin çok yoğun olarak yapıldığı Gediz deltası çevresinde büyük organize sanayi tesislerinin de kurulduğunu göstermektedir. 1984-2000 ve 2015 yıllarına ait Landsat verilerine göre, sulak alan içerisinde yer alan bataklığın kurutularak tarım alanına dönüştürüldüğü tespit edilmiştir. 1984 yılına ait Landsat TM görüntüsünde bataklık alanı mevcut iken, 2000 ve 2015 yıllarına ait görüntüde ise bataklığın olmadığı görülmüştür. Aynı zamanda sulak alanın 10 km doğusunda kurulan Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (AOSB), sulak alan üzerinde antropolojik baskıyı arttırmıştır. Söz konusu Sanayi bölgesinin yapımına bağlı olarak Gediz deltası çevresinde kültürel peyzaj, doğal peyzajın yerini almaya başlamıştır. Elde edilen veriler; Gediz Deltası sulak alanının iyi yönetilmediği ve uydu görüntülerinden elde edilen sonuçlar ise bilhassa AOSB'nin yapımının sulak alan çevresinde önemli değişimler meydana getirdiğini ortaya koymaktadır

HOW IS A WETLAND ADMINISTERED? DISCUSSING THE GEDIZ DELTA FROM ECOLOGICAL PERSPECTIVE

Wetlands have a great importance for its containing biological diversity and continuity of ecological balance. Turkey is rich in wetlands and also of a strategical importance on international level. From this perspective, it is important for current wetlands to get survived both ecologically and economically. Main motivation of this study is to reach to reply the question ‘Are sufficient planning and protection measures being taken in our country?’ For this purpose, we chose Gediz Delta as study area, which embodies a wide variety of bird and living creature species, and is a wetland with a class-A importance, and we examined relationship between land cover change and economic activities around Gediz Delta. Findings obtained show that large organized industry facilities were also established around Gediz Delta where agricultural activities are intensively being performed. According to Landsat data belonging to the years of 1984-2000 and 2015, it was determined that marsh in wetland was transformed, by draining, into agricultural cultivated area, We saw marsh land existed on Landsat TM image belonging to 1984, while there was no marsh land on the image belonging to 2000 and 2015. At the same time, Atatürk Organized Industrial Site (AOSB) which had been established on 10km due east of the wetland increased anthropological pressure on wetland. Based on construction of the said Industrial Site, cultural landscape has begun to take the place of natural landscape around Gediz Delta. Data obtained reveal that wetland of Gediz Delta is not being administered well, and results obtained from satellite images put forth that the construction of AOSB in particular generated important changes around the wetland

PDF