ANADOLU AĞIZLARINDA KADININ SÖZ VARLIĞINA DAİRBİR

Günümüzde kadınlarla ilgili yapılan çalışmalar sayesinde, kadın kavramı bilimsel açıdan hak ettiği ilgiyi görmeyebaşlamıştır. Bu ilgi, sosyal ve insani bilimler alanında kadının toplumdaki yerini farklı yönleriyle ortaya koymuştur. Toplumda önemli bir yere sahip olan kadın, Türk dilinin söz varlığı içinde oldukça geniş bir alanı da kapsamaktadır. Kadının akrabalık isimleri, toplum içerisindeki yeri, kullanmış olduğu eşyalar, kadının eşiyle münasebetinden kaynaklı adlandırmaları zengin bir söz varlığının habercisidir. Derleme Sözlüğü'nün anlatım olanakları oldukça geniştir.Bu geniş anlatım olanakları içerisinde kadına oldukça geniş bir alan ayrılmıştır. İşte ayrılan bu geniş alan sayesinde kadınla ilgili gerek sosyolojik gerek psikolojik birçok malzeme bulmak mümkündür. Bu makalede kadın ile ilgili genel söz varlığı Derleme Sözlüğü'nden taranmak suretiyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Tespit edilen kelimeler anlamları ve görevleri bakımından sınıflandırılmıştır. Anlamları ve görevleri açısından sınıflandırılan kelimeler kadının toplumdaki yeri ve kadının psikolojisi açısından değerlendirilmiştir. Bu sınıflandırma neticesinde kadının Türkçedeki yeri ortaya konulmuştur. Ayrıca Anadolu ağızlarındaki kadın adlandırmalarında kadınların toplum, aile ve birey olarak varlığının dilimize nasıl yansıdığını göstermek amaçlanmıştır. Çıkış noktası Anadolu ağızları olan bu çalışmada kadın, bir bütün halinde sunularak hem toplumun kadına bakış açısı hem de kadının kendisine olan bakış açısı ortaya konulmuştur. Sonuç olarak; kadın, toplum içinde aile kurumunun işleyişini sağlayarak eğitici, ahlakî ve psikolojik olguların devamlılığını sağlayan önemli bir öğe olduğu bir kez daha gösterilmeye çalışılmıştır.

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Today, owing to the studies carried out, the matter of women has been a common issue that it deserves. This issue, in social sciences and anthropology the status of the women has been described in different ways. Women has an important place in society, the presence of women in the Turkish language, likewise there are also quite a wide range of related words include. Women's kinship names, women's place is evaulation as a result of this classification, had used goods, relationship with the her husband herald a existence of rich vocabulary. Dictionary of the assembly is quite wide possibilities of expression.Thanks to this wide area allocated Here is possible to find many materials about womenboth psychological and sociological.The presence of women mentioned in this article, tried to determine the condition of scan from compilation dictionary. The words identified clasify in terms of their meaning and functions. Classified in terms of their meanings and functions of words are evaluated in terms of the psychology of women and women's place in society.As a result of this classification is evaluated the place of women in Turkish. Besides in women's naming in Anatolian dialect, it is aimed to show how the presence of women is reflected to our lingua as a society, family and individual.The point of departure of this study, women with Anatolian dialects of the society as a whole by presenting women as well as the woman's point of view put forward his point of view is. Woman is an important figure in terms of providing the continuity of the institution of the foundation of family and the facts related to educational, psychological and morality.

PDF

___

AKSAN, Doğan (1998), Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, 1. C., TDK Yay., Ankara.

APALI, Yasemin (2011), "Sosyolojik Açıdan Kadınlarla Glgili Kalıp Yargılar", Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S: 26, Isparta, s. 49-64.

BGNGÖLÇE, Filiz (2001), Kadın Argosu Sözlüğü, Metis Yay., Gstanbul.

ÇAĞATAY, Saadet (1962), " Türkçede ,,Kadın" Gçin Kullanılan Sözler", TDAY- Belleten, TDK Yay., Ankara, s. 13-49.

ÇAĞBAYIR, Yaşar (2007), Orhon Yazıtlarından Günümüze Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı Ötüken Türkçe Sözlük, Ötüken Neşriyat, Gstanbul.

EMGROĞLU, Selim (2012), "Türkçe Sözlükteki Akrabalık Adlarının Tasnifi", Turkish StudiesInternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4, Fall, Ankara, p. 1691-1710.

ERKAL, Mustafa (1987), Sosyoloji, Filiz Kitapevi, Gstanbul. LG, Yong- Sõng (1999), Türk Dillerinde Akrabalık Adları, Simurg Yay., Gstanbul.

GÜLSÜN, Arife (2008), "Divanu Lûgati"t Türk"te Kadın ve Onun Dünyası", Uluslar Arası Türkiyat Araştırmaları Bilgi Şöleni Bildirileri (28-30 Mayıs 2008), Ankara, s. 312-346.

GÜNER, Nurhan (2012), "Eski ve Orta Türkçede Annelik Kavramı Etrafında Gelişmiş Söz Varlığı", VII. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, 24-28 Eylül, Ankara.

KARAHAN, Akartürk (2006), "Tarihî Türk Dilinin Söz Varlığına Katkılar: Kadınla Glgili Kelimeler Üzerine", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Bilkent Üniversitesi Birinci Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri, Ankara, s. 1-12.

PGLANCI, Hülya (2002), "Anadolu Ağızlarında Kadın Gçin Kullanılan Sözler Üzerine Bir Gnceleme", Kadın / Woman 2000 Kadın Araştırmaları Dergisi, Journal For WomanStudies, Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınları, C: 3, S: 2, s. 71-82.

RÁSONYI, Lázsló (1963), "Türklükte Kadın Adları", TDAY-Belleten, TDK Yay., Ankara, s. 63- 87.

TÜLÜCÜ, Süleyman (2002), "Türk Dillerinde Akrabalık Adları Gsimli Kitap Üzerine", A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S: 20, Erzurum, s. 61-65.

TDK (2009), Türkiye'de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, 3. baskı, Ankara.

YAZICI-ERSOY, Habibe (2011), "Başkurt Türkçesinde ,,Kadın" Gle Glgili Söz Varlığı", Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S: 31 Bahar, Konya, s. 55-82.