YUNUS EMRE’DE KELİME KADROSU

Yunus Emre, Türkçenin varlığını koruması, yaşaması, bir edebiyat ve kültür dili olup gelişmesi yolunda çaba sarf etmiş şairlerdendir. Yunus Emre, H.648/M.1240-1 tarihinde doğmuş, 82 yıllık bir hayattan sonar H, 648/M. 1320-1 tarihinde vefat etmiştir. H.VIII. asrın başlarını veyahut H.730-735/M. 1329/1334 yıllarını şairin ölüm tarihi olarak kabul etmek gerekir.Yunus Emre"nin en önemli eseri "Divan"ıdır. Bu eserinde aruz ölçüsüyle yazılmış ve gazel şeklinde yazılmış şiirlerde vardır. Fakat en güzel şiiirleri hece ölçüsüyle , dörtlükler halinde söylemiş olduğu ilahilerdir. Kafiye olarak genellikle halk ve tekke şiirindeki geleneğe uygun olarak daha çok yarım kafiye ve redif kullanılmıştır. Risalet"ün Nushiyye kısa mensur bölüm dışında mesnevi biçimiyle ve aruz ölçüsüyle yazılmış didaktik bir eserdir.Yunus Emre Tek ve ölümsüz eseri olan Divan ve didaktik mesnevisi Risalet"ün Nushiyye"deki tüm kelimeler taranmıştır. Tasavvvufi bir nasihatname olan eser XIII. ve XIV. Yy. Türk edebiyatının ilk ve en güzel örneklerindendir. 13 beyitlik bir başlangıçla kısa bir mensur girişle 600 beyitten müteşekkkidir.Taranan kelimeler hangi dildense kelime sonunda parantez içerisinde gösterilmiştir. Çalışma sonunda tüm kelimelerin dillerdeki oranı tespit edilmiştir.Bu çalışmanın amacı Yunus Emre"nin eserinde kullandığı tüm kelimelerin tespit edilerek Yunus Emre"nin kelime dağarcığının ortaya çıkarılmasıdır. Yunus Emre"nin kelime dağarcığının ortaya çıkartılmasıyla Türk dilinin ölümsüz sesinin soluğu 13. Yüzyıldan itibaren belirtilecektir

WORD FRAMEWOK OF YUNUS EMRE

Yunus Emre, is one of the poets who cotributed significantly to the Turkish language of protecting its identity, improving as a language of literature and culture and living forever. Yunus Emre,H. 648/ M born on 1240-1, after a life 82 years H. 720/ M. He died on 1320- 1H. VIII or the heads of tehe century H. 730-735/ M 1329/1334 as the date of tehe poet to accept the years. Yunus Emre‟s most important work “Divan” and could. This boook, written in the form of prosodic measure, and lyric poems are also available. But the most beatiful poems syylabble had said in quatrains. Rhyming poetry usually lodge in rhyme and asonance, and redif used more tahan obeying. Except for a short prose section Risalet‟ün Nushiyye mathnawi didactic work written form and measure of prosody. XIII, the work is a mystical “nasihatname” and XIV. Century, The first and most beatiful examples of Turkish literatüre., All the words in his only-one but immortal masterpiece „Divan in Turkish‟(collected poems by Yunus Emre) and his didactic mathnawi „Risalet‟ün Nushiyye‟ have beeen scanned.These words are enclosed in parenthesis with the languages they were drived from their origins in percentage. The aim of this study isbring Yunus Emre‟s vocabulary to light by establishing all the words he used in his work. By doing this, the life-breathe of The Turkish language is to be identified starting from the thirteenth century

PDF

___

AKSAN, Doğan (2000), Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.

(1995), Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara, Engin Yayınları.

(2005), Yûnus Emre Şiirinin Gücü, Ankara, Bilgi Yayınları.

BANARLI, Nihad Sami (1998), Resimli Türk Edebiyatı Tarihi I, Ġstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

(1974), “Milli Tekevvünümüzde Yunus Emre‟nin Yeri” Kubbealtı Akademi, S.7.

BAġGÖZ, Ġlhan (1999), Yunus Emre I: İnceleme, II ve III: Şiirlerinden Güldeste (MEB Dünya Klasikleri Dizisi‟nden alınarak Cumhuriyet gazetesi Yayınları), Ġstanbul.

BĠLGEGĠL, Kaya (1984), Türkçe Dilbilgisi, Ġstanbul.

CAFEROĞLU, Ahmet (1968), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Ġstanbul.

(1972), “Yûnus Emre‟de Arkaik Unsurlar”, TDED, c.XX, s. 6.

(1984), Türk Dili Tarihi, Ġstanbul.

CEMĠLOĞLU, Ġsmet (2001); Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Söz Dizimi Bakımından Bir İnceleme, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.

DEMĠREL, Özcan (1999); Türkçe Öğretimi, Ġstanbul, MEB Yayınları. Derleme Sözlüğü (1963–1982), Türk Dil Kurumu, Ankara.

DĠLÇĠN, Cem (1983), Yeni Tarama Sözlüğü, Ankara, TDK Yayınları.

(1992), Yûnus Emre’nin Şiirlerinde T ü rkç e nin Gücü: Türk Dili, No: 487: 30–49.

DEVELĠOĞLU, Ferit, (1970); Osmanlıca-Türkçe Lügat(Eski ve Yeni Harflerle), Ankara, Ak Kitabevi Yayınları.

EMĠROĞLU, Ġbrahim (2002), Sufi ve Dil, Ġstanbul, Ġnsan Yayınları.

ERGĠN, Muharrem (1962), Türk Dilbilgisi,

FUAT, Memet (1995), Yûnus Emre, Ġstanbul.

GABAIN, A.Von (1988), Eski Türkçenin Grameri, (Çev. Mehmet Akalın ) TDK Yayınları, 532. TTK Basımevi.

GENCAN, Tahir Nejat (2001), Dilbilgisi, Ankara, Ayraç Yayın evi.

GÖÇGÜN, Önder (1995), Dünden Bugüne Yûnus Emre, Ankara.

KARAHAN, Leyla (1998), Türkçede Söz Dizimi, Ankara, Akçağ Yayınları.

KARAHAN, Leyla (1995), “-sa/se Eki Hakkında” , Türk Dili. S. 526, s.45–54.

KORKMAZ, Zeynep, (1970), Marzuban-name Çevirisi, DTCF Yay. Ankara, s. 66.

TATÇI, Mustafa (2005), Yûnus Emre Külliyatı, 3 cilt, I Tahlil, II Tenkitli Metin, III Risaletü‟nNushiyye, cilt Ġstanbul. MEB Yayınları.

TATÇI, Mustafa, (2001) Yûnus Emre İ le İlg ili Makale le r, Ankara, MEB Yayınları.