Sınıf Öğretmenlerinin Üstün Yetenekli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Tutum, Öz-Yeterlik ve Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi

Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde sınıf öğretmenlerine büyük görev düşmektedir. Bu görevin yerine getirilmesinde sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik tutum ve özyeterlik inançları kilit rol oynamaktadır. Bu nedenle bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencilerin eğitimine ilişkin tutum, özyeterlik inançları ve eğitim ihtiyaçlarının tespit edilmesi şeklinde belirlenmiştir. Araştırma 2019-2020 eğitim-öğretim yılı güz döneminde çeşitli illerde görev yapan 100 sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmada veri toplama araçları olarak “Kişisel bilgiler formu”nun yanı sıra Üstün yeteneklilik eğitimine ilişkin tutum ölçeği, Üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin özyeterlik ölçeği ve Öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerle ilgili eğitim ihtiyaçlarına (ÜYEEİ) ilişkin görüş anketi kullanılmıştır. Veriler normal dağılım gösterdiği için karşılaştırmalarda iki grup arasındaki fark t-testi, ikiden fazla grup arasındaki fark ise tek yönlü Anova testi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen tüm sonuçlar bir arada değerlendirildiğinde, sınıf öğretmenlerinin üstün yeteneklilere yönelik olumlu tutuma, ancak onların eğitimine yönelik kararsız(nötr) özyeterlik inancına sahip oldukları ve bu bağlamda da hizmet içi eğitime ihtiyaç duydukları söylenebilir. İleriki araştırmalarda çeşitli branşlardaki öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilere yönelik tutumlarını ve özyeterlik inançlarını artırmaya yönelik hizmet içi eğitimler düzenlenebilir. Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrenciler ve onların eğitimleri hakkında bilgilendirilmelerine yönelik eğitim içerikleri hazırlanabilir. Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde kullanabilecekleri yöntem ve teknikler hakkında bilgilendirilmelerine yönelik çalışmalar yapılabilir.

Determination of the Attitude, Self-Authority and Education Needs of Primary School Teachers for the Education of Gifted Students

Primary school teachers have a great role in the education of gifted students. Attitudes and selfefficacy beliefs of primary school teachers towards the education of gifted students play a key role in this task. Therefore, the aim of this study was to determine the attitudes, self-efficacy beliefs and educational needs of primary school teachers regarding the education of gifted students. The research was carried out with 100 primary school teachers working in various provinces in the fall semester of 2019-2020 academic year. The descriptive survey model was used in this study. In addition to the personal information form, the attitude scale for giftedness education, self-efficacy scale for gifted education, and the questionnaire about the educational needs of the gifted students were used. As the data showed normal distribution, the difference between the two groups was t-test and the comparison of more than two groups was performed by one-way Anova test. When all the results are evaluated together, it can be said that primary school teachers have positive attitude towards gifted students, but they have a belief in neutral self-efficacy towards their education and they need in-service training in this context. In further research, in-service trainings can be organized to increase the attitudes of teachers from various branches towards gifted students and self-efficacy beliefs. Training contents can be prepared to inform prospective teachers about gifted students and their education. Studies can be conducted to inform the primary school teachers about the methods and techniques that gifted students can use in their education.

PDF

___

Akkan, E. (2010). Orta öğretimdeki üstün yetenekli öğrencilerin duygusal zeka ve yaratıcılık düzeylerinin yaşam doyumlarını yordama gücü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Allodi, W. ve Rydelius, P-A. (2008). The needs of gifted children in context: A study of Swedish teachers’ knowledge and attitudes. ECHA conference, Prague, Czechoslovakia.
Altıntaş, E. (2009). Purdue modeline dayalı matematik etkinliği ile öğretimin üstün yetenekli öğrencilerin başarılarına ve eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ataman, A. (2005). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocuklar. Ankara: Gündüz.
Chessman, A. M. (2010). Teacher attitudes and effective teaching practices for gifted students at stage 6. Yaynlanmamış doktora tezi, The University of New South Wales, School of Education, USA.
Copenhaver, R. W. ve McIntyre, D. J. (1992). Teachers’ perceptions of gifted students. Roeper Review, 14, 151-153.
Curtis, J. (2005). Preservice teachers’ attitudes toward gifted students and gifted education. Yayımlanmamış doktora tezi, Columbia University Teachers College, Kolombiya.
Çapan E. B. (2010). Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Öğrencilere İlişkin Metaforik Algıları, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/12, 140-154.
Çepni, S., Gökdere, M. ve Küçük, M. (2003); “Zihinsel Alanda Üstün Yetenekli Öğrencilere Yönelik Purdue Modeline Dayalı Fen Alanında Örnek Etkinlik Geliştirme”, http: ww.fedu.metu.edu.tr/UFBMEK-5/b_kitabi/PDF/Fen/Bildiri/t68d.pdf (Erişim Tarihi: 15.10.2019).
Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitiminde Öğretmen Yeterlilikleri ve Özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, MEB Yayınları, 186, 72-82.
Davis, G. ve Rimm, S. (2004). Education of the gifted and talented. Needham Heights, MA: Allyn ve Bacon.
Daştan Ş. (2016) Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeyleri ile üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://doi.org/10.17152/gefad.376966
Demirok, M. S. (2012). Öğretmeni yönetici, denetmen ve velilerin üstün yetenekli öğrencilere yönelik, algı, görüş ve eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
Freeman, J. (2001). Gifted Children Grown Up. London: The Cromwell Press.
Gallagher, J. J. (1996). Educational research and educational policy: The strange case of acceleration. In C. P. Benbow ve D. Lubinski (Eds.), Intellectual talent: psychometric and social issues (pp. 83-92). Baltimore: The John Hopkins University Press.
Gagné, F., ve Nadeau, L. (1991). Brief presentation of Gagné and Nadeau’s attitude scale “Opinions about the gifted and their education.” Unpublished manuscript, University of Quebec, Montreal, Canada.
Gökdere, M. ve Çepni, S. (2003). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Fen Eğitimindeki Durumu: Türkiye Örneklemi, Kuramda ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3, 101- 124.
Güneş, A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekliler eğitimine ilişkin tutum ve özyeterliklerinin incelenmesi. Üstün yeteneklilar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 2(1), 12-16. https://doi.org/10.18200/jgedc.2015111169
Gülkaya Ş. (2016) Okul öncesi öğretmenlerinin, üstün yetenekli çocuklar hakkındaki algı, görüş ve eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi Yurtdışı Enstitü, Lefkoşa. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3776
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,
Kunt, K. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin üstün yeteneklilik ve üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Lassig, C. J. (2009) Teachers' attitudes towards the gifted: The importance of professional development and school culture. Australasian Journal of Gifted Education, 18(2), 32-42. MEB. (2016). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_08/27014859_bilsemynerge adresinden erişildi.
Mavi, H. (2017). Rehber öğretmenlerin üstün zekâlı öğrencilere yönelik görüş ve eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa. https://doi.org/10.17152/gefad.332459
McWilliams-Abendroth, C. (2014). Secondary advanced academic courses: Instructors' attitudes and differentiated practices for gifted students in heterogeneous AP and IB courses Yayımlanmamış doktora tezi, University of Houston, Houston, Texas.
Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programları. Ankara: Maya Yayınları.
Sarar, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekliler eğitimine ilişkin öz yeterlik düzeyleri ile üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik algı ve bilgisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://doi.org/10.14520/adyusbd.351754
Seyhan, B. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara ilişkin algıları ve kavram yanılgıları ile okul öncesi öğretmenlerinin üstün yeteneklilik ve eğitimine yönelik tutumlarını incelemek. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3776
Sönmez, D. (2017). İlkokul öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencilere ve eğitimlerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi (Silifke ilçesi örneği). Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 65-79. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.446598
Şenol, C. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. https://doi.org/10.1501/ozlegt_0000000206
Şişman, Y. (2018). Matematik öğretmenlerinin üstün yetenekliler eğitimine ilişkin tutum ve öz yeterliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. https://doi.org/10.18200/jgedc.2015111169
Tortop, H.S. (2014a). Öğretmenler için üstün yetenekli eğitime ilişkin tutum ölçeği türkiye için uyarlama çalışmasının yeniden gözden geçirilmesi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 2(2),63-71. https://doi.org/10.14527/9786052410202
Tortop, H. S. (2014b). Examining the effectiveness of the ın-service training program for the education of the academically gifted students in turkey: a case study. Journal for the Education of the Young Scientist and Giftedness, 2(2), 67-86. https://doi.org/10.17478/jeysg.201429023
Tortop, H. S. ve Kunt, K. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 441- 451.
Winebrenner, S. (2000). Gifted students need an education, too. Educational Leadership, 58(1), 52- 56.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ