Sosyal Bilgiler Alanı Öğretim Programlarına Ait Kazanımların Zihinsel Beceriler Temelinde Gösterdiği Dağılımın İncelenmesi

Bu araştırma hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük derslerine ait öğretim programlarında yer alan kazanımların geliştirmeyi amaçladığı zihinsel beceriler temelinde gösterdiği dağılımı incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma modeli içinde yer alan doküman incelemesi yöntemi benimsenmiştir. Araştırmada 1-3. sınıf hayat bilgisi, 4-7.sınıf sosyal bilgiler ve 8.sınıf T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük derslerine ait sosyal bilgiler alanı öğretim programlarında yer alan +318 kazanımın tamamı incelenmiştir. Araştırmanın veri analizi sürecinde tekrarlı okuma, kodlama ve sürekli karşılaştırma yönteminin kullanıldığı üç adımdan oluşan yoğun bir analiz süreci takip edilmiştir. Araştırma bulguları sosyal bilgiler alanı öğretim programları kazanımlarının 22 farklı zihinsel beceriyi geliştirmeyi amaçladığını göstermektedir. Sosyal bilgiler alanı öğretim program kazanımlarının geliştirmeyi amaçladığı zihinsel becerilerinin derslere göre dağılımı incelendiğinde hayat bilgisi dersi ile 15; sosyal bilgiler dersi ile 21, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders ile dokuz zihinsel becerinin geliştirilmesinin amaçlandığı görülmektedir. Sosyal bilgiler alanı öğretim programlarında yer alan kazanımların en fazla geliştirmeyi amaçladığı zihinsel beceri uygulama iken en az geliştirilmesi amaçlanan zihinsel becerinin problem çözme olduğu görülmektedir. Bunun yanında sorgulama, değerlendirme ve yenilikçi düşünme zihinsel becerilerini geliştirmeyi amaçlayan kazanımların incelenen öğretim programlarındaki oranlarının oldukça düşük olduğu görülmüştür. Eğitim bilimcilerinin sosyal bilgiler alanının zihinsel becerileri geliştirme konusunda sahip olduğu potansiyeller üzerinde bilimsel çalışmalar yürütmesi önemli bir gerekliliktir. Bununla birlikte söz konusu araştırma bulgularının program geliştirme sürecinde dikkate alınması büyük önem taşımaktadır. Öğretim programlarının bu haliyle hangi zihinsel becerileri dışarıda bıraktığı, hangisine fazlaca ağırlık verdiği, hangi olasılıkları dikkate almadığının incelenmesi ve bu incelemeler ışığında sosyal bilgiler alanı öğretim programlarında gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

Outcomes Social Studies Curriculum Based on Thinking Skills

In this research, it is aimed to examine the distribution of the outcomes in the curriculum of the lifestudies, social studies and history of revolution and Kemalism courses on the basis of thinking skills. Thedocument analysis method, which is included in the qualitative research model, was adopted. In this research,all of the 318 outcomes in the social studies curriculum were examined. In the data analysis process of theresearch, an intense analysis process consisting of three steps using repeated reading, coding and continuouscomparison method was followed. The curriculum is available on the official website of the Ministry ofNational Education. The findings of the research show that the outcomes of social studies curriculum aim todevelop 22 different thinking skills. Life studies course aims to develop 15 different thinking skills. Socialstudies course aims to develop 21 different thinking skills. T.C. History of Turkish Revolution and Kemalismcourse aims to develop nine different thinking skills. It is seen that the thinking skill which is aimed to developat most is the application while the thinking skill which is aimed to be developed at least is problem solving.Educational scientists need to focus on the possibilities that their curriculum has in developing thinking skills.It is necessary to examine which thinking skills the curriculum excludes in this state, which one gives too muchweight, what possibilities it does not take into consideration, and in the light of these examinations, necessaryarrangements must be made in the social studies curriculum.

PDF

___

Anagün, Ş. S., Atalay, N., Kılıç, Z. & Yaşar, S. (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. Yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 160-175. https://doi.org/10.9779/puje768.
Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (2001). A Taxonomy for learning, teaching and assessing. A revision of Bloom’s Taxonomy of educational objectives. Longman: New York.
Aydemir, M. & Adamaz, K. (2017). Sosyal bilgiler öğrenci çalışma kitaplarının sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki beceriler açısından incelenmesi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 3(1), 106-119. https://doi.org/10.32570/ijofe.342445.
Beyer, B. (1984). Improving thinking skills: Practical approaches. The Phi Delta Kappan, 65(8), 556-560.
Bloom, B. S. (Ed.) (1956). Taxonomy of Educational objectives. The Classification of Educational Goals. Handbook I: Cognitive Domain. New York: Longmans, Gren and Company Inc. https://doi.org/10.32570/ijofe.342445.
Bozkurt, Ş. B. & Çakır, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin 21. yüzyıl öğrenme beceri düzeylerinin cinsiyet ve sınıf seviyesine göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 69-82. https://doi.org/10.9779/puje757.
Çoban, O. & Akşit, İ. (2018). 2005 ve 2017 Sosyal bilgiler öğretim programlarının öğrenme alanı, kazanım, kavram, değer ve beceri boyutları açısından karşılaştırılması. Journal of History Culture and Art Research, 7(1), 479-505. https://doi.org/10.7596/taksad.v7i1.1395.
Creswell, J.W. & Miller, D.L. (2000) Determining Validity in Qualitative Inquiry. Theory into Practice, 39, 124-130. https://doi.org/10.1207/s15430421tip3903_2.
Demir, M. K., Tutkun, T., Şahin, Ç. & Genç, S. Z. (2014). Sosyal bilgiler ders kitaplarındaki soruların eleştirel düşünmeye uygunluğu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 14(1), 290-303. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2014.14.1-5000091513.
Diveck, C. S. & Molden, D. C. (2005). Self-Theories: Their impact on competence motivation and acquisition. In A. J. Elliot & C. S. Dweck (Eds.), Handbook of competence and motivation (p. 122–140). Guilford Publications.
Gagné, R. M. & Briggs, L.J. (1979). Principles of instructional design. New York: Holt, Rinehart & Winston.
Gazel, A. A. & Erol, H. (2012). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler ders programındaki kazanımların taksonomik açıdan değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(2), 202-222.
Gezer, M., Şahin, İ., Sünkür, M. Ö. & Meral, E. (2014). 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 433-455. https://doi.org/10.14686/buefad.201416226
Göksün, D. O. & Kurt, A. A. (2017). The relationship between pre-service teachers' use of 21st Century learner skills and 21st Century teacher skills. Egitim ve Bilim, 42(190), 107-130.
Güler, A., Halıcıoğlu, M. & Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Haladyna, T. M. (1997). Writing test items to evaluate higher order thinking. Boston: Allyn and Bacon.
Harari, Y.N. (2018). 21.Yüzyıl için 21 ders. Şiral, S. (Çev.), İstanbul: Kolektif Kitap.
Hayırsever, F. & Kısakürek, M. A. (2014). Sosyal bilgiler ders kitabının, ilköğretim programında kazandırılması hedeflenen beceriler açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(8), 23-42. https://doi.org/10.31704/ijocisc8s1.
Herrington, J. & Kervin, L. (2007). Authentic learning supported by technology: Ten suggestions and cases of integration in classrooms. Educational Media International, 44(3), 219-236. https://doi.org/10.1080/09523980701491666.
Johnson, S. & Siegel, H. (2010). Teaching thinking: Key debates in educational policy. In C.Winch (Ed.), On thinking skills (113–125). London: UK Continium Press.
Klimova, F. B. (2012). Developing thinking skills in the course of academic writing. Procedia Social and Behavioral Sciences, 93, 505–511. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.09.229.
Koçoğlu, E. & Aydın, M. (2017). Alan uzmanlarına göre 2017 sosyal bilgiler programının 2005 programı çerçevesinde analizi. International Journal of Social Science Research, 6(1), 61- 74.
Kutlu, Ö., Doğan, C. D. & Karakaya, İ. (2010). Öğrenci başarısının değerlendirilmesi. Performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Ankara: Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786053647003.
Marzano, R. J. (2001). Designing a new taxonomy of educational objectives. Thousand Oak, California: Corwin Press, Inc.
McGregor, D. (2007). Developing thinking; developing learning. New York, USA: Open University Press.
Memi̇şoğlu, H. & Köylü, G. (2015). Sosyal bilgiler dersindeki sorunlar ve çözüm yollarına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 10(11), 1099-1120. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.8560.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim okulları Türkçe dersi (1-5 Sınıflar) öğretim programı.
Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara. https://doi.org/10.1501/egifak_0000000942.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4-8 Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara. https://doi.org/10.1501/egifak_0000000942.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (1-3 Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara. https://doi.org/10.1501/egifak_0000000942.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük (8. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara. https://doi.org/10.1501/egifak_0000000942.
Milli Eğitim Bakanlığı 18 Temmuz 2017 tarihli basın açıklaması. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi
Öztürk, T. (2015). Öğrencilerin hayat bilgisi dersi öğretim programındaki temel becerileri kazanmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim ve Bilim, 40(181), 271-292. https://doi.org/10.18020/kesit.1141.
Öztürk, T. & Kalafatçı, Ö. (2016). İlkokul hayat bilgisi dersi öğretim programının uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 58-74. https://doi.org/10.15285/maruaebd.525249.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Romizowski, A. J. (1981). Designing instructional systems: decision making in course planning and curriculum design. London: Kogan Page.
Resnick, L. B. (1987). The thinking curriculum. Washington, DC: National Academy Press.
Resnick, L. B. & Klopfer, L. E. (1989). Toward the thinking curriculum: Current cognitive research (ASCD Yearbook). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Resnick, L. B. (2010). Nested learning systems for the thinking curriculum. Educational Researcher. 39(3), 183-197. https://doi.org/10.3102/0013189x10364671.
Semerci, N. & Yelken, T. Y. (2010). İlköğretim programlarındaki ortak temel becerilere ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ İli Örneği). Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 8(2), 47-54. https://doi.org/10.14686/201211998.
Senemoğlu, N. (2011). College of education students’ approaches to learning and study skills. Eğitim ve Bilim, 36(160), 65-80.
Silverman, D. & Marvasti, A. (2008). Doing qualitative research: A comprehensive guide. Thousand Oaks, CA: Sage.
Tangülü, Z., Tosun, A. & Kocabıyık, B. (2014). Ortaokul 8. sınıf inkılâp tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretiminde karşılaşılan sorunların sosyal bilgiler öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 233-245. https://doi.org/10.18069/fusbed.38947.
Taş, H. & Kıroğlu, K. (2018). 2017 İlkokul sosyal bilgiler dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 17(2), 697-716. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.419041.
Taşkıran, C. (2014). Altıncı sınıf sosyal bilgiler programındaki kazanımların zihinsel beceriler açısından incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(2), 1-13. https://doi.org/10.29250/sead.549235.
Tay, B. & Baş, M. (2016). 2009 ve 2015 Yılı Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programlarının Karşılaştırılması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi. 10(2), 341-374. https://doi.org/10.17860/mersinefd.342260.
Tonga, D. & Uslu, S. (2015). Sosyal bilgiler dersinde kazanım-değer ilişkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(1), 91-110.
Voogt, J. & Roblin, N. P. (2012). A comparative analysis of international frameworks for 21st century competences: Implications for national curriculum policies. Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299-321. https://doi.org/10.1080/00220272.2012.668938.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Tıpkı Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ