Öğrencilerin Yatırım Davranışlarını Etkileyen Duygusal ve Psikolojik Faktörler: Giresun Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme

Finansal kararlar ve finans piyasalarını kavramaya yönelik olarak geliştirilmiş ekonomi ve finans teorileri, fayda maksimizasyonu odaklı rasyonel ekonomik davranış tanımına dayanmaktadır. Klasik finans yaklaşımı yatırımcıların etkin piyasalarda rasyonel davrandıklarını, her hangi bir işlem maliyetinin söz konusu olmadığını belirtmektedir. Temel bir iktisadi varsayım olan ‘‘homo economicus’’, gerçekte insan doğasını ve insan davranışlarını yansıtmayan bir tanımlamadır. Finans piyasalarındaki anomaliler, ekonomi ve finans yazınında yer alan teorilerin sorgulanmasına neden olmuştur. Davranışsal finans bu bağlamda klasik finans paradigmalarına yatırımcıların tatmin derecelerinin maksimizasyonu düşüncesi ile cevap vermektedir. Davranışsal finans, belirsizlik altında karar verme sürecini psikoloji, sosyoloji ve antropolojinin yardımıyla açıklamaya çalışmaktadır. Gerçek hayatta yatırımcılar kararlarını verirken duygusal, psikolojik ve sosyolojik faktörlerden etkilenirler. Bu nedenle son otuz yıllık süreç içinde davranışsal finans dikkate çekici bir konu başlığı haline gelmiştir. Bu çalışmada Giresun Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü öğrencilerinin yatırım yaparken etkilendikleri duygusal ve psikolojik faktörler incelenmiştir. Çalışma kapsamında faktör analizi yapılarak öğrencilerin yatırım kararlarını etkileyen dört önemli faktör olduğu belirlenmiştir. Faktör analizi sonucuna göre öğrencilerin yatırım kararlarını etkileyen dört önemli faktör mevcuttur. Öğrencilerin yatırım kararlarını etkileyen faktörlerden birincisi “kişilik özellikleri’’dir. Bireysel yatırım kararlarını etkileyen ikinci faktör ise “kişinin risk karşısındaki tutumu Öğrencilerin yatırım araçları tercihlerini etkileyen son faktör ise “yatırım araçları ile medya ilişkisi’’ olarak belirlenmiştir dur. Karar alıcılara açısından üçüncü önemli faktör “yatırım araçları ile sosyal etkileşim ilişkisi’’dir. Öğrencilerin yatırım araçları tercihlerini etkileyen son faktör ise “yatırım araçları ile medya ilişkisi’’ olarak belirlenmiştir.

Emotional and Psychological Factors Affecting Students’ Investment Behaviors: A Research on Giresun University Faculty of Economics and Administrative Sciences Departments of Business Administration’ Students

The economic and financial theories that are developed to conceptualize financial decisions and financial markets are based on the definition of rational economic behavior that focuses on utility maximization. The classical finance approach implies that investor behaves rationally in the efficient markets and it does imply any transaction cost. A fundamental economic assumption ‘‘homo economicus’’ definition is in fact that does not reflect human nature and human behavior. Anomalies in the financial markets have led to the questioning of theories in economics and finance literature. In this context behavioral finance responds to classical finance paradigms with the maximization of investor satisfaction level. Behavioral finance tries to explain decision making under uncertainty with the help of psychology, sociology and anthropology. In real life, investors are influenced by emotional, psychological, and sociological factors when making their decisions. For this reason, behavioral finance has become an attractive topic in the last thirty years. In this study, the emotional and psychological factors influencing students of the Giresun University FEAS department of business administration when investing were examined. Within the scope of the study, it was determined that there are four important factors affecting students' investment decisions by performing factor analysis. According to factor analysis, there are four important factors that affect students' investment decisions. The first factor affecting students’ investment decisions is their “personality traits’’. The second factor affecting individual investment decisions is “the person’s attitude toward risk’’. The third important factor for decision makers is “the relationship between investment instruments and social interaction’’. The last factor affecting students’ choice of investment was determined as is “the relationship between investment instruments and media’’.

PDF

___

Ajdukovic, I., Max, S., Perchot, R., & Spiegelman, E. (2018). The Economic Psychology of Gabriel Tarde: Something new for behavioral economics?. Journal of Behavioral Economics for Policy, 2(1), 5-11.
Aren S., Kaya M. İ. Y., & Dinç Aydemir S. (2014). Davranışsal finans: Finans teorisinde farklı bir perspektif, Leges Bankacılık ve Finans Hukuku Dergisi, 39-51.
Aytekin Ö.G.Y. E. ve Aygün M. (2016), Finansta yeni bir alan davranışsal finans, Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 143-156.
Barberis, N., Shleifer, A., & Vishny, R. (1998). A model of investor sentiment. Journal of Financial Economics, 49(3), 307-343.
Betts, C., & Devereux, M. B. (2000). Exchange rate dynamics in a model of pricing-to-market. Journal of international Economics, 50(1), 215-244.
Böyükaslan, A. (2012). Bireysel yatırımcıları finansal yatırım kararına yönlendiren faktörlerin davranışsal finans açısından incelenmesi: Afyonkarahisar örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483.
Chen, S. L., Jackson, J. D., Kim, H., & Resiandini, P. (2014). What drives commodity prices?. American Journal of Agricultural Economics, 96(5), 1455-1468.
Clark, J.M. (1918), Economics and modern psychology, The Journal of Political Economy, 26(1), 1-30.
Cochrane, J. H. (2011). How did Paul Krugman get it so wrong?. Economic Affairs, 31(2), 36-40.
Cutler, D. M., Poterba, J. M., & Summers, L. H. (1989). International evidence on the predictability of stock returns. Unpublished manuscript, MIT.
Çiğdem, Ç. (2013). İMKB'de işlem yapan yatırımcıların davranışlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Daft, R. L. (2010). Understanding the theory and design of organizations, 10th Edition. USA: South-Western CENGAGE Learning.
Dixit, A.K. (1989), Hysteresis, ımport penetration and exchange rate pass-through, Quarterly Journal of Economics, 104(2), 205-228.
Dornbusch, R. (1987). “Purchasing power parity”, the New Palgrave: A Dictionary of Economics, Londra: Macmillan, 1075-1085.
Engel, C. & J.H. Rogers (1996). How wide ıs the border?, American Economic Review, 86(5), 1112-1125.
Fama, E.F. (1970). Efficient capital markets: a review of theory and empirical work, The Journal of Finance, 25(2), 383-417.
Ferson, W. E., & Harvey, C. R. (1993). The risk and predictability of international equity returns. Review of financial Studies, 6(3), 527-566.
Ghosh, A.R. & H.C. Wolf (1994), “Pricing in ınternational markets: lessons from the economist”, National Bureau of Economic Research Working Paper, 4806.
Gözgör, G. (2015). Tek fiyat kanunu ve satın alma gücü paritesi hipotezine ilişkin ampirik bulgular: bir literatür taraması, Sosyoekonomi Dergisi, 23(24), 23-37.
Gümüş, F. B., Koç, M., & Agalarova, M. (2013). Bireysel yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkli olan demografik ve psikolojik faktörlerin tespiti üzerine bir çalışma: türkiye ve azerbaycan uygulaması. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 71-94.
Gürsoy, C. T. (2014). Finansal yönetim ilkeleri. İstanbul: Beta.
Hamurcu, Ç., & Aslanoğlu, S. (2016). Bilgi teknolojileri-iletişim sektörü çalışanları üzerinde davranışsal finans eğilimlerin etkileri: ölçek çalışması. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 31-53.
Hayta, A. B. (2014). Bireysel yatırımcıların finansal risk algısına etki eden psikolojik önyargılar. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 329-352.
Huber, F. (2016). Forecasting exchange rates using multivariate threshold models. The BE Journal of Macroeconomics, 16(1), 193-210.
International Association for Research in Economic Psychology (2012). What is ıarep? Retrieved from. Erişim Tarihi: 20.09.2019, http://www.iarep.org/
Kahneman, D., & Riepe, M. (1998). Aspects of ınvestor psychology. Journal of Portfolio Management, 52-65.
Kalaycı, Ş. (Ed.). (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara. Asil Yayın.
Kıyılar, M. ve Akkaya, M. (2016). Davranışsal finans. İstanbul: Literatür.
Knetter, M.M. (1993). “International comparisons of price-to-market behavior”, American Economic Review, 83(3), 473-486.
Krugman, P.R. (1987). “Pricing to market when the exchange rate changes”, Real–financial Linkages among Open Economies, Cambridge, MA: MIT Press, 49-70.
Le Bon, G. (1896). The crowd: A study of the popular mind. London: Ernest Benn. English edition originally published.
O’Connell, P.G. & S-J. Wei (2002), The bigger they are, the harder they fall: Retail prices differences across us cities, Journal of International Economics, 56(1), 21-53.
Olper, A., & Raimondi, V. (2008). Agricultural market integration in the OECD: A gravity-border effect approach. Food Policy, 33(2), 165-175.
Parsley, D. C., & Wei, S. J. (2001). Explaining the border effect: the role of exchange rate variability, shipping costs, and geography. Journal of International Economics, 55(1), 87- 105.
Porta, R. L., Lakonishok, J., Shleifer, A., & Vishny, R. (1997). Good news for value stocks: Further evidence on market efficiency. The Journal of Finance, 52(2), 859-874.
Prast, H. M. (2004). Investor psychology: A behavioural explanation of six finance puzzles. Amsterdam: De Nederlandsche Bank.
Rogoff, K.S. & K.A. Froot & M. Kim (2001), “The law of one price over 700 years”, International Monetary Fund Working Paper, 174.
Sansar, N. G. (2016). Değişen Finansal Akımlar: Rasyonalizmden Davranışsal Finans Yaklaşımına. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 135-150.
Sarno, L., Taylor, M. P., & Chowdhury, I. (2004). Nonlinear dynamics in deviations from the law of one price: a broad-based empirical study. Journal of International Money and Finance, 23(1), 1-25.
Seyidoğlu, H. (2001). Uluslararası finans, Güzem Yayınları Geliştirilmiş 3. baskı İstanbul, s.100
Shleifer, A. (2000). Inefficient markets:An ıntroduction to behavioral finance , Oxford University Press.
Simon, H. A. (1967). Motivational and emotional controls of cognition. Psychological review, 74(1), 29.
Simon, H. A. (1987). Decision making and organizational design: organization theory, selected readings, Second Edition, New York: Penguin Books.
Sümer, E. & Aybar, Ş. (2016). Etkin piyasalar hipotezinin, finansal piyasaları açıklamadaki yetersizliği ve davranışsal finans. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 75-84.
Tarde, G. (1902). La psychologie ´economique. Psychologie économique (Vol. 2). Félix Alcan, Éd., Ancienne Libr. Germer Baillière et Cie..
Tomak, S. (2011). Girişimcilik ve bilişsel yanlılık. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 59,72-95.
Tong, H. (1990). Nonlinear time series: A dynamical system approach, Oxford: Oxford University Press
Tufan, E. (2008). Davranışsal Finans. Ankara: İmaj.
Tversky, A. & Kahneman, D. (1974). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. Science, 185(4157), 1124-1131.
Uronen, P., (2011) 'Rahoituksen perusteet', sijoitusstrategiat, ('The basics of finance' ınvestment strategies), [Online]. Erişim Tarihi: 20.09.2019, Available: https://noppa.lut.fi/noppa/opintojakso/.../lisatty/sijoitusstrategiat.doc
Yeşildağ Ğ, E. ve Özen, E. (2015). Uşak ilindeki hisse senedi yatırımcılarının profili ve yatırım kararlarını etkileyen demografik ve sosyo-ekonomik faktörlerin analizi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(2), 78-102.

Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover

ISSN: 2667-5625
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ