Küresel Enerji Jeopolitiğinde Yükselen Aktör: LNG

Dünya enerji jeopolitiği sürekli değişken bir yapı göstermektedir. Mevcut koşullar dahilinde, bugün BP verilerine göre küresel birincil enerji talebinin %86’sı fosil kaynaklardan elde edilmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji üretimindeki payı artsa da projeksiyonlar dahilinde hidrokarbon kaynakların küresel enerji tüketimindeki baskın konumları sürecektir. Bu anlamda gerek ulusal gerek küresel enerji politikalarının seyrini fosil kaynaklar oluşturmaktadır. Buna göre petrol ve doğal gaz özelinde arz, kaynak ve transport coğrafyalarının tümü de küresel enerji jeopolitiği açısından stratejik niteliktedir. Hidrokarbon kaynakların güçlü konumlarını sürdürmesi noktasında 2050 yılında dahi fosil kaynakların toplam enerji talebinin karşılanmasındaki payı iklim değişimine karşın fosil yakıt kullanımının azaltılmasını içeren çeşitli senaryolara göre en iyi ihtimal dahilinde bile %75 düzeyinde olacaktır. Bu bağlamda dünyada enerji talebinin sürekli artmasıyla sınırlı coğrafyalarda bulunan petrol ve doğal gaz, küresel jeopolitiği güçlü bir şekilde belirlemektedir. Çünkü enerji kaynaklarının rezerv ile arz ve talebindeki değişimler jeopolitik dengeleri etkilemektedir. Bunun yanında küresel ekonominin seyri ve enerji teknolojilerindeki gelişmeler de jeopolitik dengeler üzerinde belirleyici olmaktadır. Doğal gaza olan talep ise her yıl artış göstermektedir. Doğal gazın kömür ve petrole oranla daha çevreci bir fosil kaynak olması küresel iklim değişimiyle mücadele de gerek ulusal enerji politikaları gerekse de küresel enerji politikalarındaki misyonunu her geçen yıl güçlendirmektedir. Bu durumu ortaya çıkaran diğer bir gelişme ise doğal gazın kullanıldığı sektörlerin çeşitliliğinin artması olmuştur. LNG ise boru hatlarına olan bağımlılığı ortadan kaldırarak doğal gaza erişimi çok daha kolay hale getirmiş, ülkelerin enerji arz güvenliği açısından destekleyici ve belirleyici bir kaynak haline gelmiştir. 1960’lı yıllarda başlayan LNG ticareti 1990’lı yıllarda belirgin bir artış göstererek günümüzde ulusal/küresel anlamda stratejik bir kaynak haline gelmiştir.

LNG: The Rising Actor in Global Energy Geopolitics

Energy geopolitics in the world is constantly changing. Within the scope of current conditions, according to the data of BP, 86% of global primary energy demand is met with fossil resources. Even though the share of renewable energy sources in energy production is on the rise, the dominant position of hydrocarbon resources within global energy consumption is estimated to remain prevalent. In this respect, fossil resources determine the course of both national and global energy policies. Based on this, all geographical positions of oil and natural gas supply, source and transport are of strategic importance as far as global energy geopolitics are concerned. Concerning the stable and strong position of hydrocarbon resources, the share of fossil resources in meeting total energy demands is estimated to be 75% in the best case even in 2050, despite various schemes involving the reduction of fossil fuel use against climate change. In this context, with the constant increase in global energy demand, oil and natural gas resources in a limited number of places profoundly influence global geopolitics since changes in the reserves, as well as supply and demand of energy sources, affect geopolitical balances. In addition, the course of the global economy and developments in energy technologies also have a determining impact on geopolitical balances. The demand for natural gas increases each year. Being a more environmentally friendly fossil resource when compared with coal and oil, natural gas has an increasingly important role in both national and global energy policies in the fight against climate change every year. Another development leading to this is the increase in the variety of sectors in which natural gas is used. LNG obviates the need for pipelines, making access to natural gas much easier while becoming a supportive and seminal resource as far as energy supply security of countries is concerned. Starting in the 1960s, LNG trade shows a significant increase in the 1990s, making LNG a strategic resource at the national and global level in the present day.

___

  • Aratay, E. (2017). Enerji Arz Güvenliği Çerçevesinde LNG’nin Rolü ve Türkiye, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Aydın, L. (2014). Enerji Ekonomisi ve Politikaları, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • British Petroleum (BP) (2019). “Statistical Review of World Energy – all data, 1965-2018”, 09.08.2019 tarihinde https://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statisticalreview- of-world-energy.html adresinden edinilmiştir.
  • British Petroleum (BP) (2019). Energy Outlook 2019, BP Publication, London, United Kingdom.
  • CEDIGAZ (2019). “Natural Gas Demand Grows Strongly By 40% From 2017 To 2040, Supported By Air Quality Policies, Abundant Low-Cost Supplies And The Expansion Of LNG Trade”, 16.01.2020 tarihinde https://www.cedigaz.org/natural-gas-demand-grows-strongly-by-40-from-2017-to-2040-supported-by-air-quality-policies-abundant-low-cost-supplies-and-theexpansion- of-lng-trade/ adresinden edinilmiştir.
  • Etki Liman (2019). “LNG’nin Hikâyesi”, http://www.etkiliman.com.tr/Lng-nin-Hikayesi.html, Erişim Tarihi: 29.05.2019
  • GIIGNL (International Group of Liquefied Natural Gas Importers) (2019). Annual Report, GIIGNL Publication, Neuilly-sur-Seine – France.
  • GümrükTV (2019). “Türkiye, ABD’den En Çok LNG Alan Ülke Oldu”, 08.08.2019 tarihinde https://www.gumruktv.com.tr/turkiye-abdden-en-cok-lng-alan-ulke-oldu adresinden edinilmiştir.
  • International Gas Union (IGU) (2018). 2018 World LNG Report, IGU Publication, Barcelona, Spain.
  • International Gas Union (IGU) (2019). 2019 World LNG Report, IGU Publication, Barcelona, Spain.
  • Karagöl, E.T. ve Kaya, S. (2016). LNG’nin Dünya Enerji Ticaretindeki Yeri, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı Yayını, Ankara.
  • Nergis Televizyonu (NTV) (2019). “Bilim ve Barış Kıtası Antarktika’da ‘Araştırma’ Yarışı”, 23.05.2019 tarihinde https://www.ntv.com.tr/teknoloji/bilim-ve-baris-kitasi-antarktikadaarastirma- yarisi,gaBQC8Y-_UuRvPihuGhCaQ adresinden edinilmiştir.
  • Oral, M. (2017). Enerji Coğrafyası Perspektifinde Türkiye’nin Enerji Politikaları, Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
  • Sevim, C. (2012). “Küresel Enerji Jeopolitiği ve Enerji Güvenliği”, Journal of Yaşar University, Cilt: 7, Sayı: 26, s. 4378-4391.
  • Sevim, C. (2013). Küresel Enerji Stratejileri ve Jeopolitik, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Shell (2019). LNG Outlook, Shell Publication, The Hague, The Netherlands.
  • Shell (2020). “Taşımacılıkta LNG”, 23.01.2020 tarihinde https://www.shell.com.tr/kurumsalmusteriler/ shell-lng/future-fuel-lng.html adresinden edinilmiştir.
  • Sputniknews (2018). “Avrupa Ülkelerinin Rus Gazına Bağımlılığı”, 01.04.2019 tarihinde https://tr.sputniknews.com/infografik/201805301033649572-ekonomi-gaz-rusya-turkiyegazprom- turk-akimi/ adresinden edinilmiştir.
  • Telli Serpin, A. ve Demirtaş, I. (2017). “Jeopolitik ve Jeoekonomik Perspektiften LNG-Boru Hatları Rekabetinin Avrupa Enerji Güvenliğine Etkileri”, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, s. 48-73.
  • Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) (2018). “Küresel Petrol ve Doğal Gaz”, 28.03.2019 tarihinde http://www.tpao.gov.tr/?mod=sektore-dair&contID=97 adresinden edinilmiştir.
  • Yeni Şafak (2018). “LNG Ticareti Artıyor: Enerji Fiyatları Düşecek”, 17.09.2019 tarihinde https://www.yenisafak.com/ekonomi/lng-ticareti-artiyor-enerji-fiyatlari-dusecek-3399865 adresinden edinilmiştir.
  • Yıldız, D. (2014). “Yeni Enerji Jeopolitiği ve LNG”, 09.08.2019 tarihinde https://www.researchgat e.net/publication/321288704_YENG_ENERJG_JEOPOLGTGGG_ve_LNG_I/link/5a18f4 6f0f7e9be37f9765d3/download adresinden edinilmiştir.
  • Yücel, F.B. (1994). Enerji Ekonomisi, Akay Ofset Matbaacılık, Ankara.