Finansal Gelişme ve İnovasyon, Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Üretimini Artırıyor mu?*

Enerji, günümüz ekonomilerinde ekonomik büyümeyi artırmak için kullanılan en önemli girdilerden biridir. Enerji kullanımı arttıkça üretim miktarı artmakta ve buna bağlı olarak ekonomik büyümede artış gözlenmektedir. Bilindiği üzere Türkiye ihracata dayalı bir büyüme modelini benimsemiştir. İhracata dayalı büyüme modeline dayalı olarak artan üretim, daha fazla enerji ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. Bu, enerji ithalatında bir artışa ve dolayısıyla enerjide yüksek bir dışa bağımlılığa yol açmıştır. Bunun yanı sıra son yıllarda sanayileşmenin ve nüfusun da artmasıyla beraber, artan enerji talebinin karşılanmasında alternatif enerji kaynağı olarak yenilenebilir enerji kaynakları daha önemli bir hale gelmiştir. Bu kapsamda hem enerjide dışa bağımlılığı azaltmak hem de çevre kalitesini artırmak amacıyla ülkeler dikkatlerini fosil enerji kaynaklarından yenilenebilir enerji kaynaklarına çevirmişlerdir. Çalışmanın amacı, 1968-2015 dönemi için Türkiye’deki finansal gelişim ve inovasyonun yenilenebilir enerji üretimi üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu bağlamda çalışmada yenilenebilir enerji üretimi, inovasyon ve finansal gelişme değişkenlerinin yanı sıra yenilenebilir enerji üretimi üzerinde etkisi olduğu düşünülen reel GSYH ve CO2 emisyonları da modele dahil edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişki ARDL Sınır Testi yaklaşımı ile incelenmiştir. Çalışmanın tahmin sonuçlarına göre, finansal gelişim, inovasyon ve GSYH’nin yenilenebilir enerji üretimi üzerinde pozitif ve istatistiki olarak anlamlı bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan çalışmada CO2 emisyonlarının yenilenebilir enerji üretimi üzerindeki etkisi istatistiki olarak anlamlı ve negatif olarak bulunmuştur.

Does Financial Development and Innovation Increase Renewable Energy Production in Turkey?

Energy is one of the most important inputs to increase economic growth in today's economies. When energy consumption increases, the output increases and accordingly an increase in economic growth is observed. As it is known, Turkey has adopted an export-based growth model. Increasing production based on export-led growth model brought higher energy demand. This has led to an increase in energy imports and thus high foreign energy dependence. With the increase in industrialization and population in recent years, renewable energy sources have gained importance as an alternative source of energy to meet the increasing energy demand. In this context, countries have turned their attention from fossil energy sources to renewable energy sources in order to reduce foreign dependence in energy as well as to increase environmental quality. The aim of the study is to investigate the impact of financial development and innovation on renewable energy production in Turkey for the period 1968-2015. In this context, real GDP and CO2 emissions, which are assumed to have an impact on renewable energy production, are included in the model, as well as the variables of renewable energy production, innovation and financial development. The relationship between the variables was investigated using the ARDL Bounds Test approach. According to the estimation results of the study, it was found that financial development, innovation and GDP have a positive and statistically significant effect on renewable energy production. On the other hand, the study found that the effect of CO2 emission on renewable energy production is statistically significant and negative.

PDF

___

Al Mamun, M., Sohag, K., Shahbaz, M., & Hammoudeh, S. (2018). Financial markets, innovations and cleaner energy production in OECD countries. Energy Economics, 72, 236-254. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2018.04.011
Bamati, N., & Raoofi, A. (2020). Development level and the impact of technological factor on renewable energy production. Renewable Energy, 151, 946-955. https://doi.org/10.1016/j.renene.2019.11.098
Bayramoğlu, T. (2018), Enerji ve İnovasyon, Enes Emre Başar ve Atakan Durmaz içinde, Ekonomik ve Sosyal Eğilimler (36-54), İmaj Yayınevi
Brunnschwiler, C. N. (2009). Finance for renewable energy: An empirical analysis of developing and transition economies. CER-ETH-Center of Economic Research at ETH Zurich, Working Paper. (117).
Clemente, Jesus, Antonio Montanes & Marcelo Reyes (1998), Testing for a Unit Root in Variables with a Double Change in the Mean”, Economics Letters, 59italik(2): 175-182. https://doi.org/10.1016/S0165-1765(98)00052-4
Çetin, M. A., ve Bakırtaş, İ. (2018). Finansal gelişmişliğin enerji tüketimi üzerindeki uzun dönemli etkileri: G-7 ülkeleri örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 37-54. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.502124
Granger, C. W., & Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of econometrics, 2(2), 111-120. https://doi.org/10.1016/0304-4076(74)90034-7
Gregory, A.W., ve Hansen, B.E. (1996). Residual-based tests for cointegration in models with regime shifts. Journal of Econometrics, 70, 99-126. https://doi.org/10.1016/0304-4076(69)41685-7
IRENA, International Renewable Energy Agency, 2018 http://resourceirena.irena.org/gateway/dashboard/?topic=4&subTopic=16 (Erişim Tarihi: 12.03.2019)
Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and statistics, 52(2), 169-210. https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.1990.mp52002003.x
Koçak, E. (2014). Türkiye’de çevresel kuznets eğrisi hipotezinin geçerliliği: ARDL sınır testi yaklaşımı. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2(3). 62-73.
Lebe, F., & Akbaş, Y. E. (2015). Türkiye'de sanayileşme, finansal gelişme, ekonomik büyüme ve kentleşmenin enerji tüketimi üzerindeki Etkisi: Çoklu yapısal kırılmalı bir araştırma. Ege Academic Review, 15(2).192-206.
Narayan, P. K., & Narayan, S. (2005). Estimating income and price elasticities of imports for Fiji in a cointegration framework. Economic Modelling, 22(3), 423-438. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2004.06.004
Narayan, P. K., & Smyth, R. (2006). What Determines Migration Flows from Low‐Income to High‐ Income Countries? An Empirical Investigation of Fiji–Us Migration 1972– 2001. Contemporary Economic Policy, 24(2), 332-342. https://doi.org/10.1093/cep/byj019
Nguyen, K. H., & Kakinaka, M. (2019). Renewable energy consumption, carbon emissions, and development stages: Some evidence from panel cointegration analysis. Renewable Energy, 132, 1049-1057. https://doi.org/10.1016/j.renene.2018.08.069
Oğuztürk, B. S., & Özaslan, A. (2018). Kalkınma ve İnovasyon İlişkisi: Türkiye, Almanya, İngiltere, Çin, Güney Kore, Japonya ve Singapur Üzerine Bir Araştırma. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23(1).
Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326. https://doi.org/10.1002/jae.616
Russo, M. V. ve Fouts, P.A. (1997). A Resource-Based Perspective on Corporate Environmental Performance and Profitability. Academy of Management Journal, 40(3), 534–559.
Saibu, O. M., & Omoju, O. E. (2016). Macroeconomic Determinants of Renewable Electricity Technology Adoption in Nigeria. Economic and Environmental Studies, 16(1 (37)), 65-83.
Tamazian, A., & Rao, B. B. (2010). Do economic, financial and ınstitutional developments matter for environmental degradation? Evidence from transitional economies. Energy Economics, 32(1), 137-145. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2009.04.004
Tarı, R. & Yıldırım, D. Ç. (2009). Döviz kuru belirsizliğinin ihracata etkisi: Türkiye için bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 95-105.
Tüylüoğlu, Ş., & Saraç, Ş. (2012). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde inovasyonun belirleyicileri: Ampirik bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), 39-74.
WEF, World Economic Forum, (2016). Global Competitiveness Report. https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness-report-2016-2017-1 (Erişim: 09.10.2018)
Islam, F., Shahbaz, M., Ahmed, A.U., Alam, & Md, M. (2013). Financial Development and Energy Consumption Nexus in Malaysia: A Multivariate Time Series Analysis”. Economic Modelling, 30, 435–441.
Mert, M., & Çağlar, A. E. (2016). “Yenilenebilir kaynaklı enerji ve finansal gelişme: Asimetrik nedensellik uygulaması”. IMUCO 2016, 916.
Tamazian, A., Chousa, J. P., & Vadlamannati, K. C. (2009). Does higher economic and financial development lead to environmental degradation: evidence from BRIC countries. Energy policy, 37(1), 246-253.
Tamazian, A., & Rao, B. B. (2010). Do economic, financial and institutional developments matter for environmental degradation? Evidence from transitional economies. Energy economics, 32(1), 137-145.
Yuxiang, K., & Chen, Z. (2011). Financial development and environmental performance: evidence from China. Environment and Development Economics, 16(1), 93-111.
Koçak, E. (2017). Finansal gelişme çevresel kaliteyi etkiler mi? Yükselen piyasa ekonomileri için ampirik kanıtlar. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(3), 535-552.
Ji, Q., & Zhang, D. (2019). How much does financial development contribute to renewable energy growth and upgrading of energy structure in China?. Energy Policy, 128, 114-124.
Popp, D., Hascic, I., & Medhi, N. (2011). Technology and the diffusion of renewable energy. Energy Economics, 33(4), 648-662.
Mert, M., & Çağlar, A. E. (2016). Yenilenebilir kaynaklı enerji ve finansal gelişme: Asimetrik nedensellik uygulaması. IMUCO 2016, 916.
Geng, J. B., & Ji, Q. (2016). Technological innovation and renewable energy development: evidence based on patent counts. International Journal of Global Environmental Issues, 15(3), 217- 234.
Eren, B. M., Taspinar, N., & Gokmenoglu, K. K. (2019). The impact of financial development and economic growth on renewable energy consumption: Empirical analysis of India. Science of the Total Environment, 663, 189-197.
Anton, S. G., & Nucu, A. E. A. (2020). The effect of financial development on renewable energy consumption. A panel data approach. Renewable Energy, 147, 330-338.
IRENA (2020), Renewable Energy Statistics 2020 The International Renewable Energy Agency, Abu Dhabi.

Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover

ISSN: 2667-5625
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ