PEYGAMBERLERİN İSMET SIFATI VE ALLAH MERKEZLİ ANLATIMI

İsmet sıfatı, peygamberlerin, Allah tarafından, kötülük yapma,günah işleme ve yalan söyleme hususunda korunduğunu ifade eder. Busıfat, peygamberler için zaruri ve gerekli bir şeydir. Eğer peygamberlergünah işleselerdi, Allah onlara uymayı emretmezdi. Çünkü Allahkullarına günah işlemeyi emretmez. Allah peygamberleri örnek alıponlara uyulmasını emrettiğine göre peygamberlerin her türlü günahtanuzak bulunmaları aklın ve dinin bir gereğidir. Şayet peygamberleringünah işlemeleri caiz olsaydı, o takdirde ümmet içinde günah işlemekmeşru ve mubah olurdu. Allah, melek vasıtasıyla peygamberlerinegönderdiği vahyi de şeytanın müdahalesinden korumuştur. Dolayısıylaİslam dini masumdur, hata ve tahriften korunmuştur. Onu tebliğ edenHz. Peygamber de masumdur.İsmet sıfatı Kur’an dilinde Allah merkezli bir anlatım ileverilmiştir. Bu anlatım üslubu peygamberlerin ismet sıfatınınanlaşılmasında farklı zenginlikler sunmaktadır. Bu üslup ile Allah,Kur’an’ın indiği dönemdeki pagan kültürüne sahip Mekke toplumunagüçlü, kadir-i mutlak bir ilah takdim etmenin yanı sıra aynı topluma bugüçlü ilah tarafından korunan bir peygamberin tebliği ile ilahi mesajınşüphelere mahal bırakmayacak şekilde kabulunu sağlamaktadır. Bunedenle genelde bütün ilahi kitapların, özelde Kur’an’a ait olan Allahmerkezli anlatım şeklinin Kur’an ayetlerine yüklediği zengin anlamdünyasının idraki, bu makalenin temel amaçlarından biridir. Bu temelmesaj anlaşılabildiği ölçüde Kur’an’ın dilsel mucize yönü daha iyikavranabilecektir.

ISMAT ADJECTIVE OF PROPHETS AND NARRATIVE GODBASED

The mudifying adjective attributed to prophets denotes their innocence and inviolability againts vices, sins and falsehood. This attribute is considered to be an essential and indispensible one. If prophets ever committed sins, Allah would not ordain submission and obedience to them. It is a reasonable and religious matter of course that prophets should be free from vices since the faithful are ordered by the divine decree to take the prophets an example and obey their counsels. If prophets are even allowed to commit sins, then it would be lawful for their followers to do the same. On the other hand, the message of Allah revealed to the servants are also protected from the intervention of Satan and accordingly the religion of Islam, being innocent and inviolable, is also protected from any corruption and distortion. The adjective of Ismat is given in the Qur'an with a God-based narration. This style of expression offers different riches in understanding the adjective of İsmat of prophets. With this style, Allah presented a powerful, omnipotent deity to the society of Mecca, which had a pagan culture in the time of the Qur'an, furthermore, by the notification of a prophet protected by this powerful deity, God provides the same society with the unquestionable acceptance of the divine message. Therefore, the understanding of the rich world of meaning attributed to the Qur'anic verses by the God-centered narrative that belongs to the Qur'an is one of the main objectives of this article. As far as this basic message is understood, the linguistic miracle aspect of the Qur'an will be better understood.

___

  • Abdü’l-Ganî, A. (1983). Hücciyyetü’s-Sünne. Stuttgart.
  • Abdülcebbâr, K. (1988). Serhu’l-Usûli’l-Hamse. Kahire: Mektebetü Vehbe.
  • Ahmed b. İbrahim es-Sağlebî.(2002).el-Keşfu ve’l-Beyân An Tefsîri’l-Kur’ân, Dâruİhyâi’t-Turâsi’l- Arabi, Beyrut,
  • Aliyyü’l-Kârî. (1984). Şerhu’l-Fıkhi’l-Ekber. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ilmiyye.
  • Aşûr, M. T. (1984). et-Tahrîru ve't-Tenvîr (Cilt 15). Tunus: Dâru't-Tûnûsiyye.
  • Bağdâdî. (1346). Ebû Mansûr Abdulkâdirb. Tâhir b. Muahammed et-Temîmi, Usûlud’dîn, Dârü’l- Kütübi’l-ilmiyye,İstanbul
  • Bayat. (2018). Ekrem Bayat ;Kur'an'da Allah Merkezli Anlatımlar. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
  • Beydâvî, Nâsırud’dîn Abdullah b. Ömer b. Muhammed.(1418). Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Beyrut
  • Bilmen, Ö. N. (1959). Muvazzah İlm-i Kelâm . 140. İstanbul.
  • Buhâri. (tarih yok). Ehâdîsu'l-Enbiyâ.
  • Bünyamin Okumuş. (2010). Garanik Hadisesi Bağlamında İbnTeymiye’ye Göre İsmet Kavramı: Nebe’vi Metinlerin Neshi ve Tebdili Meselesi. Kelam Araştırmaları Dergisi(1), 237-260, 238.
  • Cürcânî, S. Ş. (1253/1837). et-Ta’rifât. (T. M. Uyunu’s-Sûd, Çev.) Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye.
  • Ebu Mansur el-Maturidî, K.-T. (2005). (t. B.-M. Aruç, Çev.) Ankara : İsam Yay. Ebu Zeyd Abdurrahman b. Muhammedb. Mahlûf es-Sağlebî.(1418).Cevâhiru’l- Hisân Fî Tefsîri’l- Kur’ân, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabi, Beyrut
  • el-Eş’arî, E.-H. (1950). Makâlâtü’l-İslâmiyyîn (Cilt 1). Kahire: M. Muhyiddin Abdulhamid.
  • el-Hillî, H. b. (1407/1986). Kesfü’l-Murâd fi Serhi Tecrîdi’l- İ‘tikâd. (H. H. elÂmülî, Dü.) Kum.
  • el-İsfahâni, R. (1986). el-Müfredât fi Ğarîbi’l-Kur’ân. 504. İstanbul: Kahraman Yayınları.
  • el-Maturidî, E. M. ( 2005). Kitabu’t-Tevhid. (t. B.-M. Aruç, Çev.) Ankara: İsam Yay.
  • es-Sâbûnî, N. (1979). Mâturîdiyye Akaidi. (t. B. Topaloğlu, Dü.) Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
  • es-Sabûnî, N. (1991). el-Bidâye (Maturidîyye Akaidi) (4. Baskı b.). (Ç. B. Topaloğlu, Çev.) Ankara: DİB Yay.
  • ez-Zemahşerî, E.-K. M. (1407). Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi't-Tenzîl (Cilt 2). Beyrut, Beyrut: Dâru'l- Kitâbi'l-arabiyye.
  • Hatiboğlu, İbrahim.(2003).” Çağdaş Hadis Tartışmaları Bağlamında Mevdûdî’nin Dinamik Sünnet Yorumu” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi dergisi , sy:1
  • Heysemî Nûreddin. (1967). Mecmau’z-Zevâid ve Menbau’l-Fevâid, Beyrut, 1967, IX, 417; (Cilt 9). Beyrut.
  • İbrahim Mustafa vd. el-Mu’cemu’l- Vasit,Dâru’d-Da’ve,trs Îcî, Aduddîn, Abdurrahman b. Ahmed, el-Mevâkıf fî İlmi’i-Kelâm, ts.,âlemu’l-Kutub, İsfahânî, E.-S. ( 1305/1887). Metâliu’l-Enzâr alâ Tavâlii’l-Envâr. Dersaadet.
  • Kister, M. J. (tarih yok). Bir Torba Et (Bir İlk Dönem Rivayeti Üzerinde Çalışma). 1. (Y. Yıldırım, Çev.)
  • Maturidî. (2006). Te’vîlât. (E. B.-B. Topaloğlu, Çev.) İstanbu: Mizan Yay.
  • Mûsevî Musa, es-Sîa ve’t-Tashîh, es-Sırâ‘ beyne’s-Sîa ve’t-Teşeyyu‘, Beyrut, 1988,
  • Peter Ricard, Tekmiletü meacimi’l-arabiyeti Vüzaretü’s-Segâfetü ve’l-İğlâm, Trc. Muhammed selim en Neimi, , Arabistan, 1979-2000
  • Râzî. (1323/1905). Muhassalü Efkâri’l-Mütekaddimîne ve’l-Müteahhirîn. Kahire.
  • Râzi, e. A.-T. (1420). Mefâtîhu'l-Ğayb (Cilt 3). Beyrut: Dâru İhyâi't-Turâsi'l-Arabî.
  • Râzî, İsmetü’l-Enbiyâ, Mektebetü’l-İslâmiyye, Humus, tsz
  • Sâ’duddîn Mes’ud b.Ömer, Şerhu’l-Makâsid, Nşr.Abdurrahman Umeyre, Beyrut,1409/1989
  • Şen, M. (2018). Peygamberlerin İsmet Sıfatının Kur'an Yorumlarına Etkisi. (A. Ü. Dergisi, Dü.) Mütefekkir, 5(10), 383-414.
  • Tabatabâî. (tarih yok). İslâm’da Sîa. (K. A.-A. Kazımî, Çev.) İstanbul: Kevser Yayınları.
  • Tabersî, e.-F. b. (1986). Mecmau’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân (Cilt 4). Beyrut: Dârü’l-Ma‘rife.
  • Temîmi, Ebû Abdurrahman el-Halîl b. Ahmed b. Amr , Dâru Mektebetü Hilal,Ts, Yıldırım, Z. (tarih yok). Kur’ân’da Peygamberlerin İsmeti.