Muhammed Muhammed el-Medenî’ye Göre İslam Mezheplerinin İttifâk ve İhtilâfında Kat’iyyât ve Zanniyyâtın Rolü

Ortak ideale giden yolda araç edinilen fikir, savunulan düşüncenin temel esaslarının olduğu gibi bütün gerçekliğiyle anlaşılıp anlatılmasına ihtiyaç duyar. İdeal edinilen gelecekte olması gereken veya arzulanan bir şey, biraz da geçmişte var olanın bütün çıplaklığıyla kritik edilip bütüncül bir biçimde sistematize edilmesiyle inşa edilir. Bu uğurda geçmişin birikiminde doğru kabul edilen esaslar ve içerikleri, daha tutarlı ve sıkı bir biçimde yeniden dizayn edilirken; yanlışlar ya ideal forma kavuşturulur ya da ortadan kaldırılır. İşte biz bu çalışmamızda Muhammed Muhammed el-Medenî’nin geleneği doğru anlama, ona eleştirel bakma, yanlışı düzeltme, geçmişten dersler çıkararak daha ideal bir gelecek inşa etme, asgari müşterekler etrafında bir araya gelme ve ihtilafları birlik beraberliğin hizmetine sunma gibi bir ömür süren fikri çabasını yansıtacağız. Onun, İslam ümmetinin en azından ortak bir fikri çatı altında yakınlaşıp kaynaşması, birlik ve beraberliği için ortaya atıp savunduğu ve kaynağını epistemolojiden alan kat’iyyât ve zannîyat temelli bir İslam tasavvurunu ana hatlarıyla ortaya koyacağız. Medenî’nin savunduğu temel düşüncesi ile misyona hizmete adanan yaşantısının kesişen ve ayrışan noktalarını kısaca sergilemeye gayret edeceğiz. Ayrıca bir dönem Ezher Üniversitesi Şeriat Fakültesi Dekanı olarak görev yapan Medenî’nin Şerîat Fakültesi ders programının reform edilmesi için pratiğini de ortaya koyduğu temel disiplin ve argümanları bütünlük, tutarlılık ve içerik açısından kritik edeceğiz.

The Role of Katiyyat and Zanniyyat in the Alliance and Conflict of the Islamic Sects According to Muhammad Muhammad al-Madani

The idea, which is a vehicle on the way to the common ideal, needs to be understood and explained in all its reality, as well as the basic principles of the advocated thought. What should be or desired in the future in the ideal is built by criticizing and systematizing in a holistic manner, with all the nakedness of what was in the past. For this purpose, the principles and contents accepted as correct in the accumulation of the past are redesigned in a more consistent and strict manner; mistakes are either brought into ideal form or eliminated. Here, in this study, we have studied the life-long intellectual effort of Mohammed Mohammed al-Madani to understand tradition correctly, to look at it critically, to correct the wrong, to build a more ideal future by taking lessons from the past, to come together around the minimum commons and to put the conflicts in the service of unity and unity. we will reflect. We will outline an katiyyat and zanniyyat based vision of Islam, which he put forward and advocated for at least a common idea of the Islamic ummah to converge, unity and unity under the roof, and which derives its source from epistemology. We will try to briefly display the intersecting and diverging points of Madani’s basic idea and his life devoted to serving the mission. In addition, we will criticize the basic disciplines and arguments that Madani, who served as the Dean of the Faculty of Sharia at Azhar University for a period, put forward the practice of reforming the Sharia Faculty curriculum in terms of integrity, consistency and content

PDF

___

Acar, H. İ. (2000). İslam Hukukunda evliliğin sona ermesi. Kültür Eğitim Vakfı Yayınevi.
Ali, A. S. A (2008), et-Takrîb beyne Ehli’s-Sünne ve’ş-Şîa-Mâ lehû vemâ aleyh. Dârû’l-Yakîn.
Aksoy, N. (2017). Şiî-Sünnî takrîb çalışmaları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Al-Araji, A. M. S. A. (2018). el-İshâmâtü’l-fikriyye li ulemâ-i’ş-Şîa ve müfekkirîhâ fî mecelleti Risâleti’l-İslâmi’l-Kâhiriyye (1949-1972) “Dirâsetü’t-Târihiyye”. Merkezü’l-Amîdi’d- Düvelî li’l-Buhûs ve’d-Dırâsât.
Amûde, S. S. (2019. eş-Şeyh Muhammed Muhammed el-Medenî. Islam Syria. https://islamsyria.com/site/show_cvs/1143. (Erişim Tarihi: 12.01.2021).
Apaydın, H. Y. (2000). “İçtihat”. Diyanet İslam Ansiklopedisi (C. 21, ss. 432-445). TDV Yayınları.
Avcı, A. (2015). Fıkhi ihtilafların tarihsel gelişimi. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(8), 119-132.
Beroje, S. (2017). Zannî bilginin mahiyeti, dindeki yeri ve önemi. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergis, 9(18), 951-974. https://doi.org/10.26791/sarkiat.344553
Birsin, M. (2018). İslâm aile hukuku. Doğu Mat Grup Matbaacılık.
Brown, N. J. (2011). Post-Revolutionary al-Azhar. Carnegie Endowment for International Peace.
Brunner, R. (2004). Islamic ecumenism in the 20th century: The Azhar and Shiism between rapprochement and restraint. E. J. Brill.
Çağrıcı, M. (2013). “Zanniyyât”. Diyanet İslam Ansiklopedisi (C. 44, ss. 124-126). TDV Yayınları.
Dönmez, İ. K. (2008). İslam hukukunda içtihat ve içtihat metodları. Avrupa İslam Üniversitesi İslam Araştırmaları, 1(1), 99-111.
Duman, A. (2018). Şia ve Ehl-i Sünnet fıkhına göre mut’a. Hiperyayın.
Editoryal. (ty.). Fihrisü Mecelleti Risâleti’l-İslâm. Risâletü’l-İslâm, Dârû’t-Takrîb Beyne’l- Mezâhibi’l-İslâmiyye, 00/2-57.
Geçit, M. S. (2014). Cüveynî’nin hilâfet anlayışı. EKEV Akademi Dergisi-Sosyal Bilimler, 18(58), 485-504.
Gıfârî, N. b. A. (1992). Mes’eletü’t-takrîb beyne Ehli’s-Sünne ve’ş-Şîa (C. I-II). Dârû’t-Taybe li’n- Neşr ve’t-Tevzî’.
Goldschmidt Jr., A. (2000). Biographical dictionary of modern Egypt. Lynne Rienner Pub.
Haçkalı, A. (2002). Hanefî mezhebi içtihat geleneğinin tümdengelimci yönü üzerine. İslâmî Araştırmalar, 15(1-2), 283-290.
Hakyemez, C. (2018). Mezhepleri yakınlaştırma (takrîbü’l-mezâhib) çalışmalarının değerlendirilmesi. Journal of Islamic Research, 29(2), 288-309.
Hayta, M. (2016). Fıkıh usûlünde bir bütüncül okuma yöntemi: Mutlakın mukayyede hamli ve fıkhî ihtilaflardaki rolü. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(2), 143-170.
Kaplan, D. (2013). İran’da Şiî-Sünnî yakınlaştırma çalışmaları. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları, 6(2), 257-274.
Kaplan, D. (2015). Sünni-Şii yakınlaştırma (Takribu’l-mezahib) çabalarının başarıya ulaşamamasının nedenleri üzerine. Kur’an ve Toplumsal Bütünleşme (Mezhepler ve Dinî Gruplar Arası İlişkiler), 337-351.
Kavak, Ö. (2009). Siyasî-fıkhî ahkâmın fıkıh usûlü zemininde temellendirilmesi: Cüveynî’nin el- Gıyâsî’sinde kat‘iyyât-zanniyyât ayrımı ve modern yorumları. Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 14(27), 21-55.
Kılınç, S. (2019). Risâletü’l-İslam dergisine göre mezhepler arası takrib düşüncesi. [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Köksal, İ. (2001). İslam hukukçuları arasında ihtilaf sebepleri. İslâmî Araştırmalar, 14 (1), 182- 193.
Madani, M. M. (1987). The moderation of Islam, çev. M. Ahmed & T. Tawfik, Supreme Council for Islamic Affairs.
Mansûr, A. A. (1963). Mukâranât beyne’ş-şerî’ati’l-İslâmiyye. Risâletü’l-İslâm, Dârû’t-Takrîb Beyne’l-Mezâhibi’l-İslâmiyye, 53-54/75-95.
Medenî, M. M. (1956a). Esbâbü’l-ihtilâf beyne eimmeti’l-mezâhibi’l-İslâmiyye. Risâletü’l-İslâm, Dârû’t-Takrîb Beyne’l-Mezâhibi’l-İslâmiyye, 30/172-187.
Medenî, M. M. (1956b). Esbâbü’l-ihtilâf beyne eimmeti’l-mezâhibi’l-İslâmiyye. Risâletü’l-İslâm, Dârû’t-Takrîb Beyne’l-Mezâhibi’l-İslâmiyye, 31/287-302.
Medenî, M. M. (1956c). Esbâbü’l-ihtilâf beyne eimmeti’l-mezâhibi’l-İslâmiyye. Risâletü’l-İslâm, Dârû’t-Takrîb Beyne’l-Mezâhibi’l-İslâmiyye, 32/405-420.
Medenî, M. M. (1956d). De’âimu’l-istikrâr fi’t-teşrî’i’l-Kur’ân. Matbaatü Muhaymer.
Medenî, M. M. (1957). Menâhicü’t-tefkîr fi’ş-şerî’ati’l-İslâmiyye. yy.
Medenî, M. M. (1958). es-Sultatü’t-teşrî’iyye fi’l-İslâm. yy.
Medenî, M. M. (1961). el-Muhâzarâtü’l-âmme li’l-mevsimi’s-sekâfî es-sâlis. Matba’atü’l-Ezher.
Medenî, M. M. (1966). Da’vetü’t-takrîb min hilâli Risâleti’l-İslâm. el-Meclisü’l-A’lâ li’ş-Şuûni’l- İslâmiyye.
Medenî, M. M. (1997). Ehâdîsü’s-sabâh fî’l-mizyâ’. Mecmaû’l-Buhûsi’l-İslâmiyye. Medenî, M. M. (2013). Vasatiyyetü’l-İslâm. Matbaatü’l-Ehrâm.
Medenî, M. M. (2016). Vasatiyyetü’l-İslâm. Dârû’l-Beşer.
Medenî, M. M. (ty.a). el-İştirâkiyye fî zilli’l-akâid ve’l-ibâdât ve’l-müsülü’l-İslâmiyye. yy.
Medenî, M. M. (ty.b). Reccetü’l-ba’s fî külliyeti’ş-şerî’a. yy.
Onat, H. (2014). İslâm ortak paydasını kaybetmiş Müslümanların açmazı: Şi’î-Selefî kutuplaşması. Tarihte ve Günümüzde Selefîlik Milletlerarası Tartışmalı İlmî Toplantı (08-10 Kasım 2013), 525-551.
Onat, H. (2015). İslâm ortak paydasını kaybetmiş müslümanların açmazı: Şiî-Selefî kutuplaşması. İlahiyat Akademi: Altı Aylık Uluslararası Akademik Araştırma Dergisi, 1(1-2), 107-128.
Özen, Ş. (1998). “Hilâf”. Diyanet İslam Ansiklopedisi (C. 17, ss. 527-538). TDV Yayınları.
Özen, Ş. (2000). “İhtilâf”. Diyanet İslam Ansiklopedisi (C. 21, ss. 565-568). TDV Yayınları.
Öztürk, Y. N. (2001). Insurance and indemnity contracts from the Islamic point of view”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4/1-17.
Rençber, F. (2017). İslam birliği inşâsında bir engel olarak mezhep-cemaat taassubu ve çözüm yolları. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları 10(1), 77-102.
Şeltût, M. & es-Sâyis, M. A. (1980). Mukârenetü’l-mezâhib fi’l-fıkh. Dârû’l-Ma’ârif.
Şeltût, M. (1959). Fetvâ târîhiyye. Risâletü’l-İslâm, Dârû’t-Takrîb Beyne’l-Mezâhibi’l-İslâmiyye, 43/227-229.
Tarik, R. & Ayran, Ş. (2020). Risâletü’l-İslâm dergisinde mezhep yazıları. Akademisyen Kitabevi.
Tarik, R. (2018). İslam düşüncesinde mezhepleri yakınlaştırma girişimleri (Takrîbü’l-mezahib: Mısır örneği) [Basılmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tarik, R. (2019). Türkiye’de takrîbü’l-mezâhib alanında yapılan çalışmaların değerlendirilmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8(2), 605-620.
Two historical documents (1383). Publications of Dar al-Taqreeb.
Üzüm, İ. (1998). Sünnî-Şiî yakınlaşması: Dârû’t-Takrîb tecrübesi. İslâm Araştırmaları Dergisi 2/171-185.
Üzüm, İ. (2010). “Takrîbü’l-mezâhib”. Diyanet İslam Ansiklopedisi (C. 39, ss. 467-469). TDV Yayınları.
Ze’evi, D. (2007). The present Shia-Sunna divide: Remaking Şirâzî memory. Crown Center for Middle East Studies or Brandeis University.
Zeghal, M. (2011). Cairo as Capital of Islamic Institutions? Al-Azhar Islamic University, the state, and the city. Cairo contested: governance, urban space, and global modernity, ed: Diane Singerman, American University in Cairo Press, 63-82.
Zeydan, A. (1999). Hilaf ilmi ve İslam hukukçularının hukuki ihtilaflarının sebepleri. çev. Abdullah Kahraman. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3/273-290.
Almadany.info. (ty.). es-Sîretü’z-zâtiyye. http://www.almadany.info/cv-ar.php (Erişim Tarihi: 18.01.2021).
http://www.almadany.info/cv-ar.php. (Erişim Tarihi: 20.01.2020).
http://www.almadany.info/books1.php. (Erişim Tarihi: 12.01.2021).
http://www.almadany.info/books2.php. (Erişim Tarihi: 12.01.2021).
http://www.almadany.info/books-translated.php. (Erişim Tarihi: 12.01.2021).

Turkish Studies- Comparative Religious Studies-Cover

ISSN: 2667-5544
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ