İşaret Dili Dersine Katılan Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre Türk İşaret Dili Eğitiminin İncelenmesi

İşaret dili, işitme engelli bireylerin iletişim kurmak için kullandıkları yöntemlerden birisidir. Eğitim ortamlarında işaret dilinin bir iletişim aracı olarak kullanımında, öğretmenlere büyük sorumluluk düşmektedir. Bu nedenle işaret dilini bilen, öğretimde aktif olarak kullanabilen öğretmenler yetiştirilmesi önemli görülmektedir. Bu çalışmada, seçmeli işaret dili dersi alan eğitim fakültesi öğrencilerinin Türk İşaret Dili eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel desende gerçekleştirilen çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu amaçla uzman görüşü alınarak yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Seçmeli işaret dili eğitimini tamamlamış dört farklı bölümden (Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Sınıf Öğretmenliği) 62 öğretmen adayı ile yüzyüze görüşülmüştür. Öğretmen adaylarının görüşlerini yansıtan bulguların, ayrıntılı ve bütünsel biçimde analiz edilmesi amacıyla NVivo programı kullanılmıştır. Veriler ''Türk İşaret Dilinin Günlük iletişimde etkililiğine ilişkin görüşler'', ''Katılımcının ailesi, yakını ya da arkadaşının işitme engelli olmasına ilişkin görüşler'', ''Türk İşaret Dilinin Gerekliliğine (merak) ilişkin görüşler'' ve '' Türk İşaret Dilinin Akademik yeterliliğine ilişkin görüşler'' şeklinde dört ana temada özetlenmiştir. Dört ana temadan oluşan seçmeli işaret dili dersine katılan öğretmen adaylarının görüşleri, işaret dili dersini tercih etme nedenleri, işaret dilinin iletişim sürecine etkisi, eğitim ortamlarında kullanılması, mesleki kariyerlerine etkisi, akademik ve günlük yaşamlarında işaret dilini kullanabilme yeterliklerine ilişkin toplam 98 alt kategoride betimlenmiştir. Bu çalışma bulgularının, işaret dili ders programlarına ve özel eğitim alanında görev alacak öğretmenlerin mesleki yeterliklerine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Examination of Turkish Sign Language Education According to the Opinions of Preservice Teachers who Attend to the Sign Language Course

Sign language is one of the methods the hearing impaired individuals use to communicate. The teachers have a great responsibility in the use of sign language as a communication tool in educational environments. Thus, it is important to train teachers who know sign language and can actively use it in education. This study aims to examine the opinions of the faculty of education students who take elective sign language course related to Turkish Sign Language education. In this study, which has been performed in descriptive design, semi-structured interview technique from among qualitative research methods was used. For this purpose, a semi-structured interview form was prepared and an expert's opinion was received. 62 preservice teachers from four different departments (Guidance and Counseling, Primary Science Teaching, Computer Education and Instructional Technologies, Primary School Teaching) who had completed sign language education were interviewed face-to-face. NVivo program was used for the detailed and holistic analysis of the findings which reflected the opinions of the preservice teachers. The data were divided into four main themes: "Effectiveness of Turkish Sign Language in daily communication", "Having hearing impaired family members, relatives or friends", "Necessity (interest) for the Turkish Sign Language", "Academic Efficacy of the Turkish Sign Language". The findings of this study are thought to be able to contribute to the sign language course programs and professional competency of the teachers who will serve in the field of special education.

___

  • Akalın, S.H. ve Cavkaytar, S. (2014). Türk iÅŸaret dili. Eskisehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Akın, Ö., Tezer, N., Åžahin, R. ve Akar, F. (2009). Geç yaÅŸta koklear implant uygulamasının geç dönem sonuçları. Çukurova Üniversitesi EÄŸitim Fakültesi Dergisi, 3, 81--91.
  • Arık, E. (2016) (Ed.). GeçmiÅŸten geleceÄŸe Türk iÅŸaret dili araÅŸtırmaları. u'rk İşaret Dili AraÅŸtırmaları içinde (ss.7--22). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • Armstrong, DF. ve Wilcox, S. (2003). Origins of sign language. M. Marschark ve P. A. Spencer (Ed.), Deaf studies languaage and education içinde (ss.305--318). New York: Oxford University Press.
  • Balkan Survey Report (2007). The Finnish Association of the Deaf. http://WWW.worldcat.org/title/balkan--survey--report--2004--2006--insight--into--the-- situation--of--deaf--people--in--four--balkan--region--countries/oclc/ 173993708 adresinden 12 Aralık 2016 tarihinde alınmıştır.
  • Behne, T., Carpenter, M. ve Tomasello, M. (2005). One--year--olds comprehend the communicative intentions behind gestures in hiding game. Developmental Science. 8(6), 492--499.
  • Belgin, E. ve Yücel, E. (2011). İşitme engelli çocuklar ve egitimleri. N. Baykoç (Ed.), Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel EÄŸitim içinde (ss.191--213). Ankara: EÄŸiten Kitap.
  • Blackburn, L. (1998). Linguistic and cultural interactions among deaf/hearing family members: Implications for family partnerships in early education. Dissertation Abstracts International: Section A. Humanities and Social Science, 62(10), 3270.
  • Bogdan, C.R. ve Biklen, S.K. (2007). Qualitative reseach for education. Boston: MA: Allyn ve Bacon, Inc.
  • Boons T., Raeve L.D., Langereis, M., Peeraer, L., Wouters, J. ve Wieringen, A. (2013). Expressive vocabulary, morphology, syntax and narrative skills in profoundly deaf children after early cochlear implantation. Research in Developental Disabilities, 34(6), 2008--2022.
  • Creswell, J. (2005). Educational research, planning, conducting and evaluating quantitative and qualtitative research. New Jersey: Pearson Merrill Prentice Hall.
  • Diefendorf, A.O. (1996). Hearing loss and its effects. F. N. Martin ve J. G. Clark (Eds.), Hearing care for children içinde (ss.3--18). Boston: Allyn and Bacon.
  • Dikyuva, H., MakaroÄŸlu, B. ve Arık, E. (2015). ürk iÅŸaret dili dilbilgisi kitabı. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
  • Elo, S. ve Kyngas, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62 (1), 107--115.
  • Engellilerin Haklarına İliÅŸkin SözleÅŸme (2009). T.C. Resmi Gazete, 27288, 14 Temmuz 2009. (Karar Sayısı: 15137).
  • Erting, C.J ., Kuntze, M., Thumann--Prezioso, C., Erting, L. ve Bailes, C. (Temmuz, 2002). Constructing literacy through American Sign Language bilingualism. Deaf Way ll Sempozyumu'nda sunulmuÅŸ bildiri. Washington, DC, Amerika BirleÅŸik Devletleri. Felzer, L. (1998). multisensory reading program that really works. Teaching and Change, 5, 169--183.
  • Geers, A.E, Tobey, E., Moog, J. ve Brenner, C. (2008). Long--term outcomes of cochlear implantation in the preschool years: From elementary grades to high school. International Journal ofAudiology, 47 (1), 21--30.
  • Geers, A.E., Moog, .S., Biedenstein, ., Brenner, C. ve Hayes, H. (2009). Spoken language scores of children using cochlear implants compared to hearing age--mates at school entry. Journal of Deaf Studies and DeafEducation, 14(3), 371--3 85.
  • Gongora, X. ve Farkas, C. (2009). Infant sign language program effects on synchronic mother--infant interactions. Infant Behavior ve Development, 32, 216--225.
  • Goodwyn, S. ve Acredolo, L. (1993). Symbolic gesture versus word: Is there modality advantage for onset of symbol use? Child Development, 64(3), 688--701.
  • Goodwyn, S., Acredolo, L. ve Brown, A.L. (2000). Impact of symbolic gesturing on early language development. Journal of Verbal and Nonverbal Behavior, 24(2), 81--103.
  • Göl--Güven, M. (2016). İşitme engelli olan çocukların Türk İşaret Dili (TİD) edinimini destekleyici eÄŸitim malzemeleri geliÅŸtirme çalışması. E. Arık (Ed). Türk İşaret Dili AraÅŸtırmaları içinde (ss. 445 --469). Istanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • GürboÄŸa, Ç. ve Kargın T. (2003). İşitme engelli yetiÅŸkinlerin farklı ortamlarda kullandıkları iletiÅŸim yöntemlerinin/becerilerinin incelenmesi. Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 36, 51--64.
  • Hayes, H., Geers, A., Treiman, R. ve Moog, .S. (2009). Receptive vocabulary development in deaf children With cochlear implants: Achievement in an Intensive Auditory--Oral Educational Setting, Ear and Hearing, 30(1), 128--35.
  • İlkbaÅŸaran, D. (2016). Türkiye'deki sağır gençlerin iletiÅŸim alışkanlıkları ve Türk İşaret Dili'nin toplumsal dilbilimi açısından incelenmesi. İn. E. Arık (Ed). Ellerle KonuÅŸmak Türk İşaret Dili AraÅŸtırmaları içinde (ss.411--443). Istanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • KemaloÄŸlu, Y. (2014a). Engellilik, Kulak Burun BoÄŸaz (KBB) hekimliÄŸi ve iÅŸaret dili. Bozok Tıp Dergisi, 1(1), 38-53.
  • KemaloÄŸlu, Y.K. (2014b). Türkiye'de sağırların görünürlüğü ve toplumsal ve eÄŸitimsel sorunları üzerine demografik bir inceleme. E. Arık (Ed.), Türk İşaret Dili AraÅŸtırmaları. içinde (ss.51--85). Istanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • Koennigsfeld, A., Beukelman, D.ve Stoefen--Fisher, ]. (1993). Attitudes of severely hearing-- impaired persons toward augmentative communication characteristics. The Volta Review, 95, 109--124.
  • KubuÅŸ, O., İlkbaÅŸaran, D. ve Gilchrist, S. (2016). Türkiye'de iÅŸaret dili planlaması ve Türk iÅŸaret dilinin yasal durumu. E. Arık (Ed). Türk İşaret Dili AraÅŸtırmaları içinde (ss.23-- 50). Istanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • Miles, M.B. ve Huberman. M. (1994). Qualittative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Moore, B., Acredolo, L. ve Goodwyn, S. (Nisan, 2001). Symbolic gesturing and joint attention: Partners in facilitating verbal development. Çocuk GeliÅŸimi AraÅŸtırmaları Toplulukları Bienal Toplantısı'nda sunulmuÅŸ bildiri. Minneapolis, Amerika BirleÅŸik Devletleri.
  • Oral, Z. (2016). Türk iÅŸaret dili çevirisi. Ankara: Siyasal Yayınevi.
  • Parlak, S. (2011). Türkiye'deki iÅŸitme engelliÄŸi ve iÅŸletmlera'eki danışmanlık hizmetleri üzerine bir pilot çalışma. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
  • Pistav--Akmese, P. ve Acarlar, F. (2016). Using narrative to investigate language skills of children Who are deaf ad with hard of hearing. Educational Research and Reviews, ]](15),1367--1381.
  • PiÅŸtav--AkmeÅŸe, P. (2016). Examination of sign language education according to the opinions of members from basic sign language certification program. Educational Sciences: Theory Practice, 16(4), 189-- 1225.
  • PiÅŸtav--AkmeÅŸe, P. ve Kirazlı, G. (Nisan, 2016a). Evaluation of receptive and expressive vocabulary development of the children with cochlear implants. 15. Akdeniz Ülkeleri Otoloji Odyoloji DerneÄŸi Toplantısı'nda sunulmuÅŸ bildiri. Kapadokya, Türkiye.
  • PiÅŸtav--AkmeÅŸe, P. ve Kirazlı, G. (Ekim, 2016b). İşitme kayıplı çocukların dil becerilerinin incelenmesi ve normal iÅŸiten akranları ile karşılaÅŸtırılmaÅŸi. 8.Ulusal Odyoloji ve KonuÅŸma Bozuklukları Kongresi'nde sunulmuÅŸ bildiri. Ankara, Türkiye.
  • Seeber, B.U., Baumann, U. ve Fastl H. (2004). Localization ability with bimodal hearing aids and bilateral cochlear implants. Journal of the Acoustical Society of America, 116, 1698--709.
  • Åžahlı, S. ve Belgin, E. (2011). Ülkemizde iÅŸitme kayıplı çocukların profili ve tedavi yaklaşımları. Hacettepe Tıp Dergisi, 42, 82--87.
  • YetiÅŸkinler İçin İşaret Dili Kılavuzu (1995). Ankara: MEB Özel EÄŸitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yaymları.
  • Türkiye Özürlüler AraÅŸtırması (2002). İleri analiz raporu (2005). Ankara: BaÅŸbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id:1017 adresinden 12 Aralık 2016 tarihinde alınmıştır.
  • United Nations Convention on the Right of persons With Disabilities [BirleÅŸmiÅŸ Milletlerin Engellilerin Haklarına İliÅŸkin SözleÅŸmesi] (2002). http://WWW.un.org/disabilities/ documents/WHS/Statement--of--on--disability--inclusion--for--WHS.pdf adresinden 10 Aralık 2016 tarihinde alınmıştır.
  • Vallotton, C.D. (2008). Signs of emotion: What can preverbal children "say" about internal states? Infant Mental Health Journal, 29, 234--258.
  • Vallotton, C.D. (2009). Do infants influence their quality of care? Infants" communicative gestures predict caregivers' responsiveness. Infant Behavior and Development, 32, 351-- 365.
  • Vallotton, CD. (2011). Babies open our minds to their minds: How "listening" to infant signs complements and extends our knowledge of infants and their development. Infant Mental Health Journal, 32(1), 115--133.
  • Yıldırım, A. ve ÅžimÅŸek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araÅŸtırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.