BEYZA HİMMETOĞLU, DAMLA AYDUĞ, Coşkun BAYRAK

2119

Eğitim Örgütlerinde Hesap Verebilirliğe İlişkin Okul Yöneticilerinin Görüşleri

Bu araştırmada, okullarda hesap verebilirliğe ilişkin okul yöneticilerinin görüş ve önerilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel bir araştırma olup, olgubilim modeline göre desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu maksimum çeşitlilik örneklemesi tekniği ile belirlenmiş olan toplamda 10 okul müdürü ve okul müdür yardımcısı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmış ve içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; okul yöneticilerinin hesap verebilirlik kavramını; gerekçelerin açıklanması, şeffaflık, işlerin sorgulanması, bilgi verme sorumluluğu, sorumluluk bilinci ile ilişkilendirerek açıkladıkları belirlenmiştir. Okul yöneticileri, okullarda hesap verebilirliğin sağlanmasının; öğrencileri yeteneklerine göre yönlendirme, okulda düzeni sağlama, başarının artması, okulun tercih edilme düzeyinin yükselmesi, mevcut durumun ortaya konulabilmesi ve toplumun modernleşmesine katkıda bulunulması gibi olumlu sonuçlar doğuracağını belirtmişlerdir. Ayrıca okul yöneticileri; okullarda hesap verebilirliğin sağlanması ve arttırılması için katılım ve bilgilendirme yapılması, farkındalık eğitimi verilmesi, yasal yükümlülüklerin belirlenmesi, standartların netleştirilmesi, bilgi ve belge kaydının yapılması ve performansın değerlendirilmesi şeklinde önerilerde bulunmuşlardır.

Opinions of School Administrators about Accountability in Educational Organizations

The aim of this study is to examine the opinions and suggestions of school administrators about school accountability. The study, a qualitative research, was designed with phenomenological research model. The participants of study consisted of 10 school administrators selected by using maximum variation sampling. Data of the study were collected through semi-structured interview form and were analyzed with content analysis. The results showed that school administrators define the concept of accountability by using such terms as explaining reasons, transparency, asking for the results of assignments, responsibility of informing, having the sense of responsibility. School administrators stated that a good school accountability system will probably have positive results such as guiding students' choice of profession, , increasing success, increasing school's popularity among students and parents, revealing present situation of the school and contributing to the modernization of the society. Besides, administrators had suggestions to establish amd improve accountability in schools such as increasing participation, informing stakeholders, increasing awareness about accountability by training people, defining legal responsibilities, clarifying the standards, recording and storing information and documents, and evaluating performance.
PDF

___

  • Acar, M. (2013). Eğitimde hesapverebilirlik. S. Özdemir (Ed.), Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama içinde (s.381-409). Ankara: Pegem Akademi.
  • Adams, J.E. ve Hill, P.T. (2006). Educational accountability in a regulated market.
  • Peabody Journal of Education, 81(1), 217-235.
  • Anderson, J.A. (2005). Accountability in education. Paris: International Academy of Education.
  • Arslan, N.T. (2010). Klasik-neoklasik dönüşüm süreci: "Yeni kamu yönetimi". C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(2), 21-38.
  • Atamtürk, D. (2009). Bilgi edinme hakkı ve Niğde Üniversitesi uygulaması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi.
  • Babaoğlan, E. ve Ertürk, E. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet algısı ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 87-101.
  • Bayrak, C. (2013). Sistem kavramı ve önemi. C. Bayrak (Ed.), Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (2. Baskı) içinde (s.1-25). Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
  • Berg, B.L. (2009). Qualitative research methods for the social sciences. (7th Edition). Boston: Allyn & Bacon.
  • Biricikoğlu, H. (2011). Yerel yönetimlerde hesap verebilirlik: Marmara bölgesi örneği. Yayımlammamış Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
  • Burke, C.S., Sims, D.A., Lazzar, E.H. ve Salas, E. (2007). Trust in leadership: A multi-level review and integration. The Leadership Quarterly, 18, 606-632.
  • Bursalıoğlu, Z. (2013). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. (18. Basım). Ankara: Pegem Yayınları.
  • Bülbül, M. (2011). Türk milli eğitim sisteminde hesap verebilirlik. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
  • Cendon, A.B. (2000). Accountability and public administration: Concepts, dimensions, developments. M. Kelle (Ed.), Openness and transparency in governance: Challenges and opportunities içinde (s. 22-61). Maastricht: European Institute of Education. Chiang, H. (2009). How accountability pressure on failing schools affects student achievement.
  • Journal of Public Economics, 93, 1045-1057.
  • Creswell, J.W. (1998). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. California: SAGE Publications.
  • Demirkıran, Ö., Eser, H.M. ve Keklik, B. (2011). Demokrasinin tabana yayılması, yönetimde şeffaflık ve hesap verebilirlik bağlamında bilgi edinme hakkı kanunu. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2), 169-192.
  • Ebrahim, A. (2003). Accountability in practice: Mechanisms for NGOs. World Development, 31(5), 813-829.
  • Edwards, M. ve Hulme, D. (1996). Too close for comfort? The impact of official aid on nongovernmental organizations. World Development, 24(6), 961-973.
  • EİR. (2014). Eğitim izleme raporu. İstanbul: Eğitimde Reform Geliştirme. Elmore, R.F. (2005). Accountable leadership. The Educational Forum, 69(2), 134-142.
  • Englert, K., Fries, D., Martin-Glenn, M. ve Douglas, B. (2007). Accountability cystems: A Comparative analysis of superintendent, principal, and teacher perceptions.
  • International Journal of Education Policy and Leadership 2(4), 1-12.
  • Erdağ, C. (2013). Okullarda hesapverebilirlik politikaları: Bir yapısal eşitlik modelleme çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
  • Eren, E. (2013). Yönetim ve organizasyon: Çağdaş ve küresel yaklaşımlar. (11. Baskı).
  • İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
  • Ertan-Kantos, Z. (2010). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre kamu ve özel ilköğretim okulları için bir hesap verebilirlik modeli. Yayımlanmış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • Ertan-Kantos, Z. ve Balcı, A. (2011). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre kamu ve özel ilköğretim okulları için bir hesap verebilirlik modeli. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 10(20), 107-138.
  • Eryılmaz, B. ve Biricikoğlu, H. (2011). Kamu yönetiminde hesap verebilirlik ve etik. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 19-45.
  • Fraine, B.D., Van Damme, J. ve Onghena, P. (2002). Accountability of schools and teachers: What should be taken into account? European Educational Research Journal, 1(3), 403-428.
  • Gabbard, K. (2012). What does it mean to be "financially accountable"? Colloqually, 30-33.
  • Goodwin, B., Englert, K. ve Cicchinelli, L.F. (2003). Comprehensive accountability systems: A framework for evaluation (Revised Edition). Aurora, CO: Mid-Continent Research for Education and Learning.
  • Gül, K. (2008). Kamu yönetiminde ve güvenlik hizmetlerinde hesap verebilirlik. Polis Bilimleri Dergisi, 10(4), 71-94.
  • Harvey, D.F. ve Brown, D.R. (1988). An experimental approach to organizational development. (3rd Edition). New Jersey: Prentice Hall International.
  • Hatch, T. (2013). Beneath the surface of accountability: Answerability, responsibility and capacity-building in recent education reforms in Norway. Journal of Educational Change, 14, 113-138.
  • Hood, C. (1995). The "new public management" in the 1980s: Variations on a theme. Accounting Organizations and Society, 20(2/3), 93-109.
  • Hopkins, D. (2007). Every school a great school: Realizing the potential of system leadership.
  • England: The McGraw-Hill.
  • Hoy, W.K. ve Miskel, C.G. (2010). Eğitim yönetimi. (7. Baskıdan Çeviri) (Çev. Ed.: S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Jahansoozi, J. (2006). Organization-stakeholder relationships: Exploring trust and transparency. Journal of Management Development, 25(10), 942-955.
  • Kalman, M. ve Gedikoğlu, T. (2014). Okul yöneticilerinin hesap verebilirliği ile örgütsel adalet arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 115-128.
  • Kirst, M.W. (2000). Accountability: Implications for state and local policymakers. D. L. Stufflebeam, G. F. Madaus, T. Kellaghan (Eds.), Evaluation models: Viewpoints on educational and human services evaluation (2nd Edition) içinde (s.319-340). Boston: Kluwer Academic Publishers.
  • Koçak, E., Turan, S. ve Aydoğdu, E. (2012). Öğretmenlerin yetki devri, otonomi ve hesap verebilirliklerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 3(5), 117-148.
  • Koppell, J.G.S. (2005). Pathologies of accountability: ICANN and the challenge of "multiple accountabilities disorder". Public Administration Review, 65(1), 94-108.
  • Küçükali, R. (2011). Yönetim felsefesi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Ladd, H.F. ve Zelli, A. (2002). School-based accountability in North Carolina: The responses of school principals. Educational Administration Quarterly, 38(4), 494-529.
  • Lingenfelter, P.E. (2003) Educational accountability: Setting standards, improving performance, change. The Magazine of Higher Learning, 35(2), 18-23.
  • Linn, R.L. (2003). Accountability: Responsibility and reasonable expectations. Educational Researcher, 32(7), 3-13.
  • Lunenburg, F.C. (2010). Schools as open systems. Schooling, 1(1), 1-5.
  • Lunenburg, F.C. ve Ornstein, A. C. (2013). Eğitim yönetimi (6. Baskıdan Çeviri) (Çev. Ed.: G.
  • Arastaman). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Resmi Gazete. (2003). 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu.
  • http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/10/20031024.htm#1. (Erişim Tarihi: 03.03.2016).
  • MEB. (2015). Milli eğitim istatistikleri: Örgün eğitim 2014/'15. Ankara: MEB Yayınları. Miles, M.A. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook.
  • (2nd Edition). Thousand Oaks, California: SAGE Publication.
  • Mulgan, R. (2000). "Accountability": An ever-expanding concept?. Public Administration, 78(3), 555-573.
  • O'Day, J. (2002). Complexity, accountability, and school improvement. Harvard Educational Review, 72(3), 293-329.
  • Özalp, İ. (1992). Yönetim ve organizasyon. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Özdemir, S. (2010). Türk eğitim sisteminin yapısı, eğilimleri ve sorunları. S. Özdemir (Ed.), Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (3. Baskı) içinde (s.1-47). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Özdemir, S. (2013). Eğitim yönetiminin alanı ve kapsamı. S. Özdemir (Ed.), Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama içinde (s.1-8). Ankara: Pegem Akademi.
  • Özdemir, S. Bülbül, M. ve Acar, M. (2010). Challenges associated with administrative and professional accountability in the Turkish Educational System. J. Nemec ve B. G.
  • Peters (Ed.), State and administration in a changing world içinde (s. 271-282).
  • Bratislava: NISPAcee.
  • Özen, F. (2011). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre okul geliştirme aracı olarak hesap verebilirlik. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri), (Çev. Ed.: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
  • Polat, S. (2007). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • Reback, R. (2008). Teaching to the rating: School accountability and the distribution of student achievement. Journal of Public Economics, 92, 1394-1415.
  • Rhoten, D., Carnoy, M., Chabran, M. ve Elmore, R. (2003). The conditions and characteristics of assessment and accountability. M. Carnoy, R. Elmore ve L. S. Siskin (Ed.), The new accountability: High schools and high-stakes testing içinde (s.13-53). England: Rotledge.
  • Rosenblatt, Z. ve Peled, D. (2002). School ethical climate and parental involvement. Journal of Educational Administration, 40(4), 349-367.
  • Salduz, E. (2013). Öğretmenlerin hesap verebilirliklerini öğrencilerin akademik başarısı açısından değerlendirmeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Samsun, N. (2003). Hesap verebilirlik ve iyi yönetişim. İyi yönetişimin temel unsurları içinde (s.18-33). Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı.
  • Sayıştay (2001). Hükümet hesapverme sorumluluğu. (Çev: S. Yörüker).
  • http://www.sayistay.gov.tr/yayin/elek/elekicerik/12hesapverme.pdf. (Erişim Tarihi: 20.03.2016) Scott, C. (2000). Accountability in the regulatory state. Journal of Law and Society, 27(1), 38- 60.
  • Uhr, J. (1993). Redesigning accountability. Australian Quarterly, 65, 1-16.
  • UNDP. (2008). The UNDP accountability system. http://web.undp.org/execbrd/pdf/dp08- 16Rev1.pdf (Erişim Tarihi: 16.02.016)
  • Yıldırım, M. (2006). Kamu yönetiminde hesap verebilirlik ve şeffaflık: 1980 sonrası Türkiye örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yolcu, H. (2007). Türkiye'de ilköğretim finansmanının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry-Cover
  • ISSN: 1309-6591
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: Prof.Dr. Abdullah Kuzu
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

İşaret Dili Dersine Katılan Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre Türk İşaret Dili Eğitiminin İncelenmesi

PELİN PİŞTAV AKMEŞE, HATİCE NİLAY KAYHAN

Eğitim Örgütlerinde Hesap Verebilirliğe İlişkin Okul Yöneticilerinin Görüşleri

BEYZA HİMMETOĞLU, DAMLA AYDUĞ, Coşkun BAYRAK

Matematik Öğretmen Adaylarının FATİH Projesi ve Matematik Eğitiminde Teknoloji Kullanımına Yönelik Görüşleri

MEHMET FATİH ÖÇAL, Mertkan ŞİMŞEK

Kısa Film Tasarımlarında Teknolojik ve Pedagojik Özelliklerin İncelenmesi

NEVZAT YİĞİT, NEDİM ALEV, ÖZLEM YURT, EBRU MAZLUM GÜVEN

Hukuk Eğitiminde Kullanılmak Üzere Üç Boyutlu Sanal Mahkeme Geliştirilmesi

SAKİNE ÖNGÖZ, HASAN KARAL, MUSTAFA TÜYSÜZ, ADİL YILDIZ, Ahmet KILIÇ

Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğrenimine Yönelik E-Materyal Tasarımında Harmanlanmış Bir Mentörlük Uygulaması

ALEV ATEŞ ÇOBANOĞLU, ZEHRA ESİN YÜCEL, Okşan UZUNBOYLAR, BERİL CEYLAN