SANATI METALAŞTIRMAK: SANAT PAZARI VE SANAT PAZARLAMASI

Sanat dünyasında yüzyıllardır süre gelen iki önemli ve bir o kadar meşhur tartışma konusu vardır: Sanat, sanat içindir ve sanat, toplum içindir. Sanatın hem toplum için hem de sanat için olması sanatçının/üreticinin sanatsever/tüketici ile sanatsal bir ortamda/pazarda buluşarak taraflara değer yaratması ile mümkündür. Kapitalist bir sistem içerisinde metaya dönüşen sanat, küreselleşmenin etkisi ile yaygın bir etki alanına ulaşmıştır. Gelinen son noktada sanat eserleri bir tüketim ürünü olarak kabul edilmekte ve başta sanatçı olmak üzere, sanata paydaş olan taraflar için maddi kazanım sağlayan bir araç halini almıştır. Üretilen ve tüketilen sanat eserlerinin hedef kitleye göre sunulması, ilgililere tanıtılması, sanatçının markalaşarak eserlerini geniş kitlelere ulaştırması ile sanat, ekonomik bir değere dönüşerek sanat piyasasını oluşturmuştur. Buradan hareketle sanatın metalaşması ve sahip olduğu değerin edere dönüşmesi sonucunda sanat ve pazarlama etkileşime geçmesi sanat pazarlaması kavramını doğurmuştur. Bu çalışma duygusal bir dışa vurum olarak kabul edilen sanatın; piyasa ve pazarlama yönü olan sanat piyasası ve sanat pazarlaması kavramlarını ve çeşitli sanat türlerindeki yansımalarını incelemektedir.

Anahtar Kelimeler:

sanat, sanat pazarlaması, sanat piyasası

COMMODIFYING ART: ART MARKET AND ART MARKETING

There are two important and equally famous debates in the art world that have been going on for years: Art is for art and art is for society. It is possible for art to be for both society and art, when the artist/producer meets with the art lover/consumer in an artistic environment/market and creates value for the parties. Art, which has turned into a commodity in a capitalist system. It has reached a widespread area of influence with the effect of globalization. At the last point, works of art are accepted as a consumption product and have become a tool that financial gain for the parties who are stakeholders in art, especially the artist provides. Art has transformed into an economic value and created the art market by presenting the produced and consumed works of art according to the target audience, introducing them to the interested parties, and bringing the works of art to large masses by branding the artist. From this point of view, as a result of the commodification of art and the transformation of its value into price, the interaction of art and marketing has given birth to the concept of art marketing. This work is about art, which is the expression of emotions examines the concepts of art market and art marketing, which are market and marketing aspects, and their reflections in various art genres.

Keywords:

art, art marketing, art market,

PDF

___

Ağlargöz, F. & Öztürk, S. A. (2015). Sanat ve pazarlamanın “sıra dışı” birlikteliği. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 23 (2), 169- 189.
Argan, M. T. (2009). Sanat galerilerinin sergi salonunda algılanan hizmet kalitesi boyutları. Anadolu University Journal of Social Sciences, 9 (1), 1-17.
Assassi, I. (2007). The programming strategies and relationships of theatres: An analysis based on the French experience. International Journal of Arts Management, 9, 49–64.
Başaran Alagöz, S. & Ekici, N. (2016). Tartışmalı bir konu olarak sanat pazarlama: Kavramsal bir değerlendirme, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 189-202.
Bayar, G. (2022). Türkiye’de sanatın pazar alanı olarak müzayede ve galeriler (Tez No. 760450) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi]
Bernstein, J. S. (2007). Arts Marketing Insights: The Dynamics Of Building And Retaining Performing Arts Audiences. Jossey-Bass.
Boorsma, M. (2006). A Strategic Logic for arts marketing. International Journal of Cultural Policy, 12 (1), 73-92.
Butler, P. (2000). By popular demand: Marketing the arts. Journal of Marketing Management, 16 (4), 343–364.
Caldwell, N. G. (2000). The emergence of museum brands. International Journal of Arts Management, 2, 28–34.
Camarero, C., M.J. Garrido-Samaniego, & E. Vicente. (2012). Determinants of brand equity in cultural organizations: The case of an art exhibition. The Service Industries Journal, 32 (9): 1527–1549.
Carillat, F., D’Astous, A. & Colbert, F. (2008). The effectiveness of art venue sponsorship: An attribution perspective. Journal of Sponsorship, 1, 274–285.
Cebrailoğlu, O. (2014). Günümüz sanat dinamikleri sürecinde manipüle bir durum; Sanat ve para ilişkisi. Akdeniz Sanat Dergisi, 7 (13), 59-69.
Çelik Uğuz, S. (2006, 01-02 Aralık). Türkiye’de sanat piyasasının oluşumu ve Osman Hamdi Bey örneği [Tam Metin]. Uluslararası Sanat Ekonomisi Sempozyumu, Çanakkale, s. 317-320.
Chong, D. (2009). Arts Management. Routledge Publishing.
Çildir, Ç. & Fettahlıoğlu, H. S. (2019). Sanat ve pazarlama ilişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2), 47-61.
Colbert, F. & St-James, Y. (2014). Research in arts marketing: Evolution and future directions, Psychology & Marketing, 31 (8), 566–575.
Colbert, F. (2003). Entrepreneurship and leadership in marketing the arts. International Journal of Arts Management, 6 (1), 30–39.
Colbert, F. (2014). The arts sector: A marketing definition. Psychology and Marketing, 31 (8), 563-565.
Cuadrado, M., Gil, I. & Molla, A. (2000). Empirical evidence of marketing practices in the nonprofit sector: The case of performing arts. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 8 (3), 15-24.
Diggle, K. (1976). Marketing the Arts: An introduction and practical guide. The City University.
Diggle, K. (1994). Arts Marketing. Rhinegold Publishing.
Dimaggio, P. & Useem, M. (1978). Social class and arts consumption, Theory and Society, 5, 141-161.
Elgün, T. (2002). Türkiye’de sanatçı olabilmek, Türkiye’de Sanat Dergisi, 54, 24-27.
Erataş, F., Alptekin, V. & Uysal, D. (2013). Türkiye’de kültür ekonomisinin gelişimine yerel bir bakış. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 25-47.
Evrard, Y. & Colbert, F. (2000). Arts management: A new discipline entering the millennium?. International Journal of Arts Management, 2, 4–13.
Fillis, I. (2011). The evolution and development of arts marketing research. Arts Marketing: An International Journal, 1, 11–25.
Howard, J. R. (2023, March 13). Art market economics. Britannica. https://www.britannica.com/topic/art-market
Işık, S. & Adıgüzel, Ö. (2013). “Demokratikleşen sanat!” 1945 sonrası bazı çağdaş sanat akımlarının yaratıcı dramayla işlenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 8 (16), 42-61.
İzmir, O. (2017). Sanat pazarlaması kavramı, kapsamı ve boyutları. Global Journal of Economics and Business Studies, 6 (11), 31-42.
Kabakcı, B. & Başbuğ, F. (2018). Türkiye’de iktisadi girişimcilik olarak özel sanat galerileri ve müzayedeler. Ulakbilge, 6 (30), 1607-1612.
Kotler, N., P. Kotler, & W. Kotler. (2008). Museum marketing and strategy: Designing missions, building audiences, generating revenue and resources. Jossey-Bass.
Kotler, P. (1980). In Marketing the Arts. Michael P, Mokwa, William M. Dawson and E. Arthur Prieve (Ed.), Foreword (s. xiii–xv.) içinde. Praeger Publishers.
Laufer, R. (2017). Uncertainty, art and marketing- searching for the invisible hand. Philosophy of Management, 16, 217-240.
Lee, H. K. (2005). When arts met marketing: Arts marketing theory embedded in romanticism. International Journal of Cultural Policy, 11(3), 289-305.
Lee, J. W. & Lee, S. H. (2017). “Marketing from the art world”: A critical review of American research in arts marketing. The Journal of Arts Management Law and Society, 47 (1). 17-33.
Lehman, K. & M. Wickham. (2014). Marketing orientation and activities in the arts marketing context: Introducing a visual Artists’ marketing trajectory model. Journal of Marketing Management, 30 (7–8), 664–696.
Bradshaw, A. (2010). Before method: Axiomatic review of arts marketing. International Journal of Culture, Tourism, and Hospitality Research, 4, 8–19.
Madichie, N. O. (2022). Insights from the Nigerian music industry. Kerrigan, F. & Preece, C. (Eds.), Marketing the arts breaking boundaries (s. 25-39) içinde. Routledge Publishing.
Mutlu, R. (2017). Sanat servisi olarak müzayede evleri, İstanbul Art News, 40, 13.
Oosterlinck, K. (2022). David Challis: Foreign currency volatility and the market for French modernist art; studies in the history of collecting & art markets. Journal of Culturel Economics, 46 (4), 747-750.
O'Reilly, D., Rentschler, R. & Kirchner, T. A. (2014). The Routledge companion to arts marketing. Kolb, B. (Ed.), Using social media to enhance the customer attendance experience (s. 161-170) içinde. Routledge Publishing.
Parsehyan Gökçe, B. (2016), Sanat organizasyonlarının sponsorluğu ve İstanbul Bienali, Yıldız Journal of Art and Design, 3 (1), 14-25.
Phillips, M. & D. O’Reilly. (2007). Major case study: Rethinking tate modern as an art museum ‘Brand.’. Rentschler, R. & Hede, A. M. (Eds.), Museum marketing (s. 186–191) içinde. Elsevier Ltd..
Riccioni, H. (2018). Art, capitalist markets, and society: Insights and reflections on contemporary art. Alexander, V. D., Hägg, S., Häyrynen, S., & Sevänen, E. (Eds.), Art and the Challenge of Markets Volume 2 From Commodification of Art to Artistic Critiques of Capitalism, (s. 99-116) içinde. Palgrave Macmillan.
Scheff, J. & Kotler, P. (1996). Crisis in the arts: The marketing response. California Management Review, 39 (1), 28-52.
Seregina, A. & Christensson, O. (2017). Art-based research of consumer culture. Research in Arts and Education, 1, 74-84.
Shin, D., Lee, K. & Lee, H. (2014). Neoliberal marketization of art worlds and status multiplexity: Price formation in a Korean art auction, 1998–2007. Poetics, 43, 120-148.
Stoddard, J. E., Evans, M. R. & Shao, X. (2012). Marketing arts and crafts: Exploring the connection between hedonic consumption, distribution channels, and tourism. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 13 (2), 95-108.
Svensson, L. G. (2015). Occupations and professionalism in art and culture. Professions and Professionalism, 5 (2), 1-13.
Ünal, G. & Duru, M. N. (2021). Sanat pazarlamada fiyatlandırma zorlukları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (53), 659-667.
Ünay Selçuk, S. & Selçuk, E. (2017). Sanat piyasası ve sanatçı. İdil, 6 (36), 2233-2244.
Walmsley, B. (2016). From arts marketing to audience enrichment: How digital engagement can deepen and democratize artistic exchange with audiences. Poetics, 58, 66-78.
Whitaker, A. (2021). Economics of visual art: market practice and market resistance. Cambridge University Press.
Yağcı, U. & Küpeli, A. E. (2022). Türkiye’de şirketlerin yatırım aracı olarak sanat. International Journal of Interdisciplinary and Interculturel Art, 7 (14), 104-121.
Yaşar, M. (2006). Tüketim toplumu ve sanat ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (16), 114-121. Yazıcıoğlu, N. (1996). Türk resim sanatından piyasa araştırması “İşletme bilimi gözüyle”. Yazıcı Yayınları.
https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 20.04.2023)
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kulturel-Miras-2021 (Erişim tarihi: 01.04.2023)
https://icom.museum/en/resources/standards-guidelines/museum-definition/ (Erişim tarihi:10.04.2023)