DÜNYA ÜZERİNDEKİ PEDİATRİK HASTA ODALARINDA MEKÂN ALGISINA ETKİ EDEN TASARIM BİLEŞENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

DÜNYA ÜZERİNDEKİ PEDİATRİK HASTA ODASI TASARIMINLARINDA MEKAN ALGISINA BAĞLI BİLEŞENLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZ Hastane yapıları, insanların hayata başladıktan sonra sağlık sorunları ile ilgilenen ve çözümler üreten kuruluşlardır. 19. yy’den sonra çocuklar adına kurulan sağlık komplekslerinden anlaşılacağı üzere çocuklar, sağlık hizmetinden faydalan kalabalık bir grubu oluşturmaktadır. Bu durum pediatrik hastanelerin fiziksel yapısı ve mekân kurgusunun önem kazanmasını sağlamıştır. Çocukluk çağında yaşanan hastalıklara bağlı yan etkilerin ve yaşanan deneyimlerin süreç içerisinde çocukların yaşam kalitelerini etkilediği ve dolayısıyla yetişkinlikte kişilik yapısı, davranış, utanç ve değer yargılarını şekillendirdiği görülmektedir. Buna göre hastane yapılarında hastaların fiziksel, bilişsel ve psikososyal ihtiyaçlarına katkı sağlayacak ve iyi olma halini destekleyecek tasarımlar sunmak ihtiyaçtan ziyade zorunluluk haline gelmiştir. Bu çalışma KTO Üniversitesi, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Anabilim Dalı doktora programında devam eden doktora çalışmasının ön araştırması niteliğindedir. Bu bağlamda çalışma kapsamında; Dünyada ve ülkemizde yer alan pediatrik hastanelerin, hasta odalarında mekânsal algıyı etkileyen tasarım bileşenleri üzerine bir değerlendirme yapılmıştır. Hasta odaları morfolojik kart tekniği ile incelenerek mekânsal algıyı etkileyen tasarım bileşenlerine dair mekânsal okumalar yapılmıştır. Elde edilen bilgilerle çocuk hasta odalası tasarımıda kullanılacak renk, ışık, doku, form ve boyuta ilişkin tercih sıklıkları belirlenerek gelecekte yapılacak olan uygulama örneklerine yol gösterici nitelikte olacağı düşünülmektedir. Anahtar; Çocuk, Hasta Odası, Mekanda Algı, Pediatrik Hastane, Tasarım Bileşenleri.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, Hasta Odası, Mekanda Algı, Pediatrik Hastane, Tasarım Bileşenleri.

EVALUATION OF DESIGN ELEMENTS INFLUENCING HOW CHILDREN PERCEIVE SPACE IN PEDIATRIC PATIENT ROOMS WORLDWIDE

EVALUATION OF COMPONENTS REGARDING THE PERCEPTION OF SPACE IN PEDIATRIC PATIENT ROOM DESIGN OVER THE WORLD ABSTRACT Hospitals are the very institutions that deal with health issues and create solutions in one's life after birth. Children make up a sizable group receiving health services, as is evident from the health complexes built in their name after the 19th century. The physical layout and spatial arrangement of pediatric hospitals have become more significant as a result of this circumstance. It has been observed that the negative effects and experiences associated with childhood illnesses have an impact on children's quality of life, which, in turn, shapes their personality, behavior, sense of shame, and moral judgments as adults. Therefore, providing designs that will support patients' physical, cognitive, and psychosocial needs and promote their well-being has become essential rather than optional. This research serves as the initial phase of a doctoral study that is currently being conducted at the Department of Architecture, Faculty of Fine Arts and Design, KTO University. Within the parameters of the study, an assessment was made of the design elements that influence how patients perceive their surroundings in pediatric hospitals across the globe and our own country. By using the morphological card technique to examine the patient rooms, spatial readings were made on the design elements that influence spatial perception. The information gathered is anticipated to help determine the frequency of preference for the color, light, texture, form, and size to be used in the design of the pediatric patient room and will serve as a guide for future application examples. Keywords: Child, Design Components, Pediatric Hospital, Perception in Space, Sick Room.

Keywords:

Child, Design Components, Pediatric Hospital, Perception in Space, Sick Room.,

PDF

___

KAYNAKLAR Adams A.,Theodore D., Goldenberg E., Mclaren C., Mckeever P. (2010), Kids In The Atrium: Comparing Architectural Intentions And Children’s Experiences In A Pediatric Hospital Lobby, Social Science & Medicine, 70, 658-667.
Ahundzade, E. (2014). Sosyo Kültürel Deği̇şi̇m Kapsaminda İç Mekânda Renk Kullanımı ve Anali̇zi̇. Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı, Yüksk Lisans Tezi, Ankara.
Ata, S., Deniz, A., & Akman, B. (2012). The Physical Environment Factors in Preschools in Terms of Environmental Psychology: A Review. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 2034–2039.
Avar, A. A. (2009). Lefebre’in Üçlü Algılanan, Tasarlanan ve Yaşanan Mekân Diyalektiği. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi , Mimarlık ve Mekân Algısı, 17, 7–16.
Aytuğ, A. (2012). Mimaride Doku Kullanımının Psikolojik Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Tecrübe Psikoloji Çalışmaları, 4, 37–45.
Barre, F. (1979). Çocuk ve Mekân ya da Yitirilimiş Kent. Mimarlık Dergisi, L’Architecture D’ Aujourd’hui ,Çeviren Murat Güvenç, 84(9), 15–17.
Bishop K. (2012), The role Of Art in a Pediatric Healtcare Environment From Children’s and Young People’s Perspectives, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 38, 81-88
Buluklu, Y. Ç. (2015). Çocuğun Konut Algısının Sözel ve Görsel Temsiller Üzerinden Değerlendirilmesi. dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri enstitüsü,Mimarlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir. Çanakçıoğlu N.(2012). Çocukta Mekan Algısının Gelişimi ve Mekansal İmge Zenginliği Bakımından Malzemenin Önemi. Mimarlıkta Malzeme, 2, 1-8.
Çukur, D., & Delice, E. G. (2011). Erken Çocukluk Döneminde Görsel Algı Gelişimine Uygun Mekân TAsarımı. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 24(7), 25–36.
Dalke, H., Little, J., Niemann, E., Camgoz, N., Steadman, G., Hill, S., & Stott, L. (2006). Colour And Lighting In Hospital Design. Optics and Laser Technology, 38(4–6), 343–365. https://doi.org/10.1016/j.optlastec.2005.06.040
Gezer, H. (2011). Mekânı Kavrama Sürecinde Algılama Bileşenleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bİlimler Dergisi, 21, 1–10.
Güller, E. (2007). Sağlık Yapilarinda Renk Olgusunun Özel Dal Hastaneleri̇ Hasta Yatak Odasi Örnekleri̇nde Araştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, Bina Bilgisi Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi , İzmir.
Hidayetoğlu, M. L. (2010). Üniversite Eğitim Yapılarının İç Mekânlarında Kullanılan Renk ve Işığın Mekânsal Algılama ve Yön Bulmaya Etkileri. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi, Doktora Tezi, Ankara.
Kalaycı, E. (2019). Çocuk Onkoloji-Hematoloji Polikliniğinde Tedavi Gören 8-12 Yaş Çocuklarda Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. T.C. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitiüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,Nevşehir.
Kılıç, O. (2020). İç Mekânda Doku Etkisinin Kurgulanmasında Tasarımcı Yaklaşımlarının İncelenmesi, An Analysis on Designer Approaches in Creating Texture Effect in Interior Space. European Journal of Science and Technology, 18, 858–867.
Knez, I., & Kers, C. (2000). Effects of İndoor Lighting, Gender and Age on Mood and Cognitive Performance. Environment and Behavior, 32(6), 817–831.
M.E.B., T. . (2014). Mobi̇lya ve İç Mekân Tasarımı, İç Mekânda Tasarim ve Ergonomi̇. Mangır, M., & Çağatay, N. (1987). Anaokuluna Giden ve Gitmeyen Dört-Altı Yaş Arası Çocuların Görsel Algılamaları Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 547(1011), 1–58.
Martel, C. D. (2006). Ben Enerjiyim! Arion Yaınevi.
Passini, R. (1984). Wayfinding in Architecture. Van Nostrand Reinhold-New York., 44.
Şahin, K. (1984). Çocuğun “Yasaklı” Mekânı Üzerine Notlar, Mimarlık. 9, 23–27.
Sebba, R., & Churchman, A. (1986). The Unıqueness Of Home. Architecture and Comportement / Architecture and Behavior, 3, 7–27.
Shepley, M. C. M. (1996). Health Facilities Lifeline: Integrating Research Into The Design. Proceedings of the 1996 International Conference on Health Facility Planning Design and Construction, American Hospital Association/ American Society for Hospital Engineering, Chicago.
Tipi, Ç. B. (2007). Tıp Fakültesi Hastanelerinin Erişilebilirlik, Kullanışlılık ve Kullanıcı Memnuniyeti Kapsamında Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yöntem Önerisi. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık, Doktora Tezi, Ankara.
Van Hiele, P. (1999). Developing geometric thin-king through activities that begin with play. Teaching Children Mathematics. February 1999, 310-316
Varni, James, W. Paul, S., “PedsQL™ 4.0: Reliability and validity of the pediatric quality of life ınventory ™ version 4.0 generic core scales in health and patient populations”, Medical Care, 39 (8), 2001.
Wadsworth, B. J. (2015). Piaget’s Theory Of Cognitive And Affective Development: Foundations Of Constructivism (Z. Selçuk, M. Kandemir, A. Kaşkaya, & M. Palancı (eds.)). Pagem Akademi, Pearson Education, Inc.5th edition.
URL KAYNAKLAR (URL-1) https://tr.wikipedia.org/wiki/Alg%C4%B1 (14.12.2020)
(URL-2) https://yusufbayalan.com/bilissel-gelisim/ (15.10.2020)
(URL-3) https://health.usnews.com/best-hospitals/pediatric-rankings (17.02.2021)
(URL-4) https://www.healthcare-administration-degree.net/50-most-amazing-childrens-hospitals-in-the-world/ (06.09.2021)
(URL-5) https://www.zgf.com/project/childrens-hospital-of-philadelphia-medical-behavioral-unit/ (18.09.2021)
(URL-6) https://www.archdaily.com/780867/buerger-center-for-advanced-pediatric-care-pelli-clarke-pelli-architects (08.11.2021)
(URL-7)https://structuretone.com/projects/childrens-hospital-philadelphia-expansion/ (15.11.2021)
(URL-8)https://en.wikipedia.org/wiki/Cincinnati_Children's_Hospital_Medical_Center (06.11.2021)
(URL-9)https://wikoffdesignstudio.com/healthcare-design-magazine-reveals-cincinnati-childrens-hospital-medical-center/ (18.10.2021)
(URL-10) https://tr.wikipedia.org/wiki/Boston_Children%27s_Hospital (06.09.2021)
(URL-11) http://tour.childrenshospital.org/select-journey.html (16.09.2021)
(URL-12) https://bcrp.childrenshospital.org/facilities/boston-childrens-hospital/ (06.09.2021)
(URL-13) https://amberghory.carbonmade.com/projects/5710722#1 (03.10.2021)
(URL-14) https://www.payette.com/project/james-mandell-building/ (06.10.2021)
(URL-15) https://en.wikipedia.org/wiki/Randall_Children's_Hospital (10.10.2021)
(URL-16) https://www.zgf.com/project/legacy-health-randall-childrens-hospital/ (21.12.2021)
(URL-17)https://architizer.com/blog/projects/randall-childrens-hospital-at-legacy-emanuel/ (28.09.2021)
(URL-18)https://www.archdaily.com/347370/randall-children%25c2%25b4s-hospital-zgf-architects-llp/514a05a2b3fc4b5bf2000006-randall-children%25c2%25b4s-hospital-zgf-architects-llp-photo (06.09.2021)
(URL-19) https://konyakdch.saglik.gov.tr/TR,208168/bebek-dostu-hastane.html(06.09.2021)