Turunçgillerde in vitro Aşıgözü Kültürü İçin Yeni Bir Ortam İçeri¤inin Araştırılması

Yeni ve kaliteli turunçgil tür ve çeşitlerinin bir ülkeden veya bir bölgeden başka bir yere uygun olmayan koşullarda getirilmesi ve doğrudan üretilmesi yeni hastalık ve zararlıların bölgeye girerek yayılmasına neden olan son derece riskli bir uygulamadır. Gelişmiş turunçgil üreticisi ülkelerde yaygın olarak kullanılan in vitro sürgün ucu aşılama (SUA) tekniği ile birçok turunçgil virüs ve virüs benzeri hastalık etmenleri başarı ile arındırılabilmektedir. SUA işleminde sürgün kaynağı elde etmek üzere birkaç yöntem vardır. in vitro koşullarda aşıgözü kültürü ile sürgün elde etmek bu yöntemlerden biridir. Aşıgözü kültür ortamı olarak SUA sonrası bitkilerin kültüre alındığı Murashige ve Skoog (MS) besin solüsyonu kullanılmaktadır. Bu çalışmada aşıgözü kültürü işlemlerini kolaylaştırmak amacı ile MS ortamı kültür içeriğinde kullanılan ince kum ve besin solüsyonu yerine hiçbir besin maddesi içermeyen yalnızca destile su (DS) ile hazırlanmış yeni bir ortam denenmiştir. MS ve DS ortamlarının aşıgözlerinde sürgün oluşumuna etkilerini belirlemek üzere Washington Navel portakal (Citrus sinensis (L.) Osb.), Minneola tangelo (Citrus reticulata x Citrus paradisi) ve Interdonato limon (Citrus limon (L.) Burm.) çeşitlerinden oluşan üç ayrı türdeki aşıgözleri iki farklı ortamda in vitro koşullarda kültüre alınmıştır. DS ortamı kültürlerinde de MS ortamında olduğu kadar SUA işlemi için uygun sürgün elde edilebildiği saptanmıştır. Bu çalışma sonucunda MS ortamına kıyasla daha pratik ve ekonomik olan destile su ortamı ile in vitro aşıgözü kültürü Ç.Ü. Subtropik Meyveler Araştırma ve Uygulama Merkezinde özellikle yurtdışından getirilen çeşitlerde olmak üzere portakal, mandarin, limon, greyfurt ve süs turunçgilini içeren birçok turunçgil tür ve çeşitinden sürgün elde etmede 1993 yılından buyana başarı ile kullanılmaktadır.

Detection of a new medium for budwood culture in vitro of citrus

The transfer of new and quality citrus species and cultivars from one country or growing area to another may lead to the introduction of new pests and diseases. Therefore the import and direct production of citrus budwood without adequate control measures has a high risk. The citrus virus and virus-like disease agents can be successfully eliminated using the shoot-tip grafting (STG) technique which is routinely used to obtain virus-free plants in citrus improvement programs in major citrus-growing countries. Many methods are used to obtain flushes as a source of scion material for STG in vitro. The budwood culture in vitro is one, used to obtain flushes from bud sticks for STG. The budwood culture medium is composed of Murashige and Skoog (MS) salt solution and is used to culture the plant in vitro after shoot-tip grafting. This research was conducted with the objective of simplifying the usual procedure of budwood culture. Instead of culturing in tubes containing nutrient medium and fine sand as a substrate, a new medium with distilled water without salt solution or sand was tried, to obtain flushes from Washington Navel orange (Citrus sinensis (L.) Osb.), Minneola tangelo (Citrus reticulata x Citrus paradisi) and Interdonato limon (Citrus limon (L.) Burm.) cultivars. Distilated water medium is more practical and more economical than usual the medium composition. This new medium has been used successfully with several cultivars (especially imported) of sweet orange, mandarin, lemon, grapefruit and ornamental citrus to obtain a source of shoots for STG at the Subtropical Fruits Research and Experimental Centre of the University of Çukurova since 1993.

PDF

___

1. Salibe A.A., A program for citrus improvement and protection in Turkey. Reported to the Goverment of Turkey. Rome. 1986
2. Çınar A., Kersting U., Önelge N., Korkmaz S. and fiafl G., Citrus virus ve virus-like diseasein the Eastern Mediterranean region of Turkey. p. 397-400. In Proc. 12 th I0CV Conf. Riverside. 1993.
3. Güllü M., Doğu Akdeniz Bölgesi Navel grubu portakal ve satsuma mandarin ağaçlarında yaygın virüs ve virüs benzeri hastalıkların sürveyi ve indekslemesi üzerinde çalışmalar. Doktora tezi. Adana. 1989.
4. Çınar A., Korkmaz S. and Kersting U., A new whitefly-borne citrus virus disease in Turkey -FAO Plant Prot. Bull. 1994.
5. Mathys G. and Baker E. A. , An approisal of effectiveness of quarantines. Ann. Rew. Phytophol. 18: 85-101. 1980.
6. Santhos Filho H.P., Modified micro-grafted procedure in citrus. Proc. Int. Soc. Citriculture. Vol. 1: 327- 329. 1984.
7. Starrantino A., Terranova G., Russo F. and Caruso A., Citrus virus diseases and sanitary improvement in Italy. Proc. Int. Soc. Citruculture.Vol.1: 329-331. 1984.
8. Navarro L., Application of shoot-tip grafting in vitro to woody species. Acta Hort. 227 : 43-55. 1988.
9. Fourie C.J., Improved shoot-tip grafting of citrus. Subtropica.Vol.12(3):10-12. 1991.
10. fiafl G., Turunçgillerde GA3 uygulaması ve in vitro sürgün ucu aflılama tekniği kombinasyonunun psorosis grubu hastalık etmenlerinden arındırılmıfl üretim materyali elde etme oranına etkisi. Yüksek lisans tezi. Adana. 1991.
11. Murashige T. and Skoog F., A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Physiol. Plant. 15: 474- 497. 1962.
12. Navarro L., Roistacher C.N., and Murashige T., Improvement of shoot-tip grafting in vitro for virus -free citrus. J. Amer. Soc. Sci. 100: 471-476. 1975.
13. Navarro L., Juarez J., Pina J. A. , and Ballester J.F., The citrus quarantine station in Spain. In Proc. 9th. IOCV.p. 365-370. 1984.