Farkl Çavdar Genotiplerinde (S. cereale L., S. montanum Guss) Çiçek Biyolojisi Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışmada tetraploid kültür çavdarı (S. cereale L.) ile çok yıllık çavdarın (S. montanum Guss.) diploid ve tetraploid (C1) bitkilerinde polen çimlenme oranı, polen boyanması, polen boyutları, polen üretimi ve anter uzunluğu incelenmiştir. Araştırma sonucunda, incelenen çavdar genotiplerinde en yüksek polen çimlenme oranı %30 sakkaroz 5ppm borik asit ve 10 ppm kalsiyum nitrat karışımından elde edilmiştir. Ayrıca çok yıllık diploid çavdarda çiçek tozu çimlenme oranı (%40.48) ve boyanan çiçek tozu oranı (%94.93) en yüksek iken polen boyutları (boy:18.92 µm; en:15.26 µm), polen üretimi (19982 adet/ anter) ve anter uzunluğu (7.39 mm) en düşük bulunmuştur.

A Study of the Flower Biology of Different Rye Genotypes (S. cereale L., S. montanum Guss.)

In this study, the pollen germination rate, pollen viability, pollen size, pollen production and anther length of rye (S. cereale L.) and the diploid and tetraploid of perennial rye (S. montanum Guss.) populations were examined. The highest pollen germination rate was obtained in 30 % sucrose, 5 ppm boric acid and 10 ppm calcium nitrate solution with all specimens. Furthermore, the lowest pollen size (length: 18.92 µm; width: 15.26 µm), pollen production per anther (19982) and anther length (7.39 mm), but the highest pollen germination rate (40.48 %) and pollen viability (94.93 %) were observed in diploid perennial rye.

PDF

___

1. Şgueras, A.M., Candela M., Lacadena J.R., Pollen germination and tube growth in rye (S. cereale L.) homozygous and heterozygous for reciprocal translocations. Theor. Appl. Genet., 69, 659-663, 1985.
2. Pfahler, P.L., In vitro germination and pollen tube growth of maize (Zea mays L.) pollen. I. Calcium and boron effects. Canad. J. Bot., 45, 839-845, 1967.
3. Manthriratna, M.A.P.P., Hayward M.D., Pollen development and variation inthe Genus Lolium. 2. Pollen stainability, low temparature storage and in vitro germination. Z. Pşanzenzüchtg, 69, 210-220, 1973.
4. Vasil, I.K., Pollen germination in some Gramineae, Pennisetum typhoideum. Nature, 187, 1134- 1135, 1960.
5. Brewbaker, J.L., The distribution and phylogenetic signiŞcance of bi-nucleat and tri-nucleat pollen grains in the Angiosperms. Amer. J. Bot., 54, 1069-1083, 1967.
6. Wallace, A.T., Karbassi P., Germination of oat (Avena byzantina L. Koch) pollen on artiŞcial media. Crop. Sci., 8, 506-507, 1968.
7. Maun, M.A., Teare I.O., Canode C.L., In vitro germination of Kentucky bluegrass pollen (Poa pratensis L. Newport). Crop. Sci., 9, 389-390, 1969.
8. Açıkgöz, E., Adi otlak ayrığında (A. cristatum L. Gaertn) bazı morfolojik ve tarımsal özellikler ile çiçek biyolojisi üzerinde araştırmalar. A. Üni. Zir. Fak. Yay. No:802, Bilimsel Araş. ve İnc. 475, Ankara, s 62, 1982.
9. Şehirali, S., Özgen, M., Bitki Islahı. A. Üni. Zir. Fak. Yay. No:1059, Ders kitabı No: 310, Ankara, 261, 1988.
10. Sağsöz, S., Diploid ve tetraploid İngiliz çimi (L. perenne L.)nin ot verimleri ve tohum tutma oranları üzerine mukayeseli bir araştırma. Atatürk Üni. Ziraat Fak. Der. 13, 33-46, 1982.
11. Özer, İ., Sağsöz S., Çok yıllık diploid çavdar (S. montanum Guss.) bitkilerinden yapay tetraploidlerinin elde edilmesi ve bunların bazı sitolojik ve morfolojik özelliklerinin karşılaştırılması. Türkiye 2. Çayır-Mera ve Yembitkikeri Kong., İzmir, s 594-602, 1991.
12. Aastveit, K., Variation and selection for seed set in tetraploid rye. Hereditas, 60, 294-316, 1967.
13. Bremer, G., Bremer-Reinder, D.E., Breeding of tetraploid rye in the Netherlands. I. Methods and cytological investigations. Euphytica, 3, 49-63, 1954.
14. Vitvitskii, M.A., Fertility of winter rye in the northern regions of the Ukraine. Plant Breed. Abstr.,6(52), 1982
15. Sapra, V.T., Hughes J.L., Pollen production in hexaploid Triticale. Euphytica, 24, 237-243, 1975.
16. Bitzer, J., Patterson F., Pollen dispersal and cross pollination of soft red winter wheat. Crop.Sci.,7,482-484, 1967.
17. Elçi, Ş., Sitogenetikte Araştırma Yöntemleri ve Gözlemler. 100. Yıl Üni. Yay. No:18, Van, 171-191, 1994.
18. De Vries, A.P.H., Some aspects of cross pollination in wheat (T. aestivum L.) 3. Anther lenght and number of pollen grains anther. Euphytica, 23,11-19, 1974.
19. Eti, S., Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem. Çukurova Üni. Zir.Fak.Der.,5(4),49-58, 1990.
20. Nathawat, K.S., Gandhi S.M., Pollen grain studies of weat hybrids. J. Indian Bot. Soc., 45, 85-91, 1966.
21. Tosun, M., Sağsöz, S., Akgün İ., Domuz ayrığı (Dactylis glomerata L.) bitkilerinde çiçek biyolojisi üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yembitkileri Kong., Erzurum, 544-550, 1996.
22. Sağsöz, S., Akgün İ., Çok yılık çavdar ve yapay tetraploidlerinin bazı sitolojik özellikleri. Tarla Bit. Kong. Cilt II. Bitki Islahı Bil., İzmir, 214-218, 1994.
23. Sağsöz, S., İngiliz çiminde (L. perenne L.) polen tanesi büyüklüğünün, stoma uzunluğu ve frekansının ploidi seviyesi ile ilişkisi üzerinde bir araştırma. Atatürk Üni. Yay. No:276, Erzurum, s 43, 1982.
24. Milhonic, J., Jost M., Pollen production and anther extrusion of wheat (T. aestivum). Acta Agron. Acad. Sci., 19, 17-23, 1970.
25. Yeung, K.C., Larter E.N., Pollen production and disseminating properties of triticale relative to wheat. Can. J. Pl. Sci., 52, 569- 574, 1972.