1950’LERİN POPÜLER TARİH DERGİSİ “RESİMLİ TARİH MECMUASI”NDA TARİH EĞİTİMİ ve ÖĞRETİMİ

Bu çalışmanın amacı, 1950’lerin popüler tarih dergisi “Resimli Tarih Mecmuası”ndaki tarih eğitimi ve tarih öğretimini incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden belgesel (documentary) araştırma kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, derginin 23 yayını oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın ortaya koyduğu önemli sonuçlardan biri dergiye göre tarih, geçmişi ve günümüzü anlamayı sağlamaktadır. Tarih, eğitici ve eğlendirici bir araçtır. Ayrıca dergi, tarihi büyük adamların faaliyetleri olarak tanımlamaktadır. Derginin pek çok sayısında okuyucularından gelen istekleri dikkate alması, popüler tarihin konularının hitap ettiği kitle tarafından belirlendiğini göstermiştir. Dergide erkek kahramanların anlatısında baskın vurgulama savaşlarda zafer kazanma ve kahramanca savaşmadır. Kadın kahramanlar ise daha çok güzellikleri ve güzellikleri ile erkek kahramanları etkilemeleriyle ön plana çıkarılmıştır. Araştırmada derginin pedagojik bir amaç taşıdığı ve tarih öğretim yöntemlerine yer verdiği anlaşılmıştır. Derginin tarih öğretim yöntemlerine verdiği önem, derginin yazar kadrosunda tarih öğretmenlerinin bulunması, derginin okuyucu kitlesinin önemli bir kısmının öğretmenler ve öğrenciler olmasıdır. Araştırmanın son tahlilde ortaya koyduğu sonuç ise popüler tarih dergilerinin tarih eğitimi ve öğretiminde kullanılabileceğidir. Ancak bu yapılırken öğrencilere popüler tarih dergilerindeki mitosları ve gerçekleri ayırt edebilme becerisi kazandırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Resimli Tarih Mecmuası, Popüler Tarih, Tarih Eğitimi

HISTORY EDUCATION and TEACHING in "RESIMLI TARIH MECMUASI" WHICH is the 1950s POPULAR HISTORY MAGAZINE

The objective of this research study is to examine the history education and teaching in the popular history magazine of 1950s, "Resimli Tarih Mecmuası” (lit. Illustrated History Magazine). In the study, documentary research technique was used, which is among qualitative research methods. The research universe of the study is comprised of 23 issues of this magazine. Content analysis and descriptive analysis were used in the analysis of the data obtained in the study. One of the important results that the study revealed was that, history, according to the magazine, is to understand the past and present. History is an entertaining and educating means. Besides, the magazine defines history as the activities of the great men. Since the magazine took into consideration the letters from the readers, it is understood that the popular history content of the magazine was determined by its audience. In the narration of the male heroes in the magazine, the emphasis is on winning glories in the wars and fighting heroically. As per the female heroes, they were featured rather with their beauties and attracting the male heroes. It was understood in the study that the magazine had a pedagogical objective and involved history teaching methods. The importance that the magazine attached to history teaching methods is understood from the author cadre of the magazine, which was comprised of history teachers, and the audience of the magazine, an important part of which was comprised of students and teachers. The result that the study put forth in the final analysis is that popular history magazines can be used in history education and teaching. However, while implementing this method, the ability should be acquired by the students to differentiate the mythos and the facts in the popular history magazines.

Keywords:

Resimli Tarih Mecmuası, Popular History, History Education,

PDF

___

Akagündüz, Ü. (2015).Cumhuriyet'in ilk yıllarında siyasi atmosfer ve dönem dergilerinde kadın düşüncesi (1923-1925). Fe Dergi 7(2), s.1-20.
Aktekin, S. ve Çoban, Z. (2012). Tarih derslerinde tarihi film ve dizilerinin kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri: Trabzon örneği. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 7(13), s.141-160.
Alaca, E. (2017). The discourse on Turkish identity in historical films: the case of ‘Kara Murat’, European Journal of Education Studies, 3(11). s.418-433.
Ata, B. (2002). Tarih derslerinde "dokümanlarla öğretim” yaklaşımı. Türk Yurdu, 175, s.80-86.
Black, J. ve Macraild, D.M. (2016). Tarih çalışmak. (N. Bozbora, Çev.), (3.b.), Ankara: Yayın Odası.
Bozkurt, N ve Bayındır, N. (2015). Öğretmen adaylarının tarih eğitiminde popüler olan tarih yapımları hakkındaki görüşleri. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), s. 205-215.
Carlyle, T. (1976). Kahramanlar. (Çev.: Behzat Tanç). İstanbul: Kutluğ.
Carr, E.H. (2011). Tarih nedir? (14. b.).(M.G. Gürtürk, Çev.). İstanbul: İletişim.
Demirtaş, B. (2018). Tarih öğretiminde bir cumhuriyet aydını: Haluk Yusuf Şehsuvaroğlu ve tarih yazıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), s.385-404.
Dilek, G. (2012). Tarih öğretiminde toplumsal cinsiyet: 6.sınıf öğrencilerinin perspektifinden tarihsel süreçte kadın hakları ve kadın imgesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Doğan, A.S. (2011). Cumhuriyet dönemi popüler tarih dergileri. M. Öz (Ed.), Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu (s. 557-564). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Höpken, W. (2003). Tarih eğitiminde yeni yönelimler. Tarih Eğitimine Eleştirel Yaklaşımlar. (s.46-56). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
Köse, M. (2004). Tarih öğretiminde kadın ve Türk kadını imajı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Köse, M. (2016). Tarih ders kitaplarında kadın hatıratlarının kullanılması. Tarih Okulu Dergisi, 9(XXVI), s.595-617. McGowan, G. J., & McGowan, R. J. (1999). Attribution, cooperation, science, and girls. Bulletin of Science, Technology & Society, 19(6), s.547-552.
Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma-desen ve uygulama için bir rehber. (S.Turan, Çev. Ed.), Ankara: Nobel. Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
Muijs, D. (2004). Doing quantitative research in education. London: Sage.
Nutku, Ö. (1977). Yaygın tarihçilik ve sorunları. Felsefe Kurumu Seminerleri (s.421-423). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Özbek, N. (1992). Hayat tarih mecmuası. Tarih ve Toplum, 103, s. 53-56.
Özcan, A. (2011a). Türkiye’de popüler tarihçilik (1923-1960). M. Öz (Ed.), Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu (s. 515-538). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Özcan, A. (2011b). Türkiye’de popüler tarihçilik 1908-1960. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Özcan, A. (2017). 1950’lerde popüler tarihçilik. A. Şimşek (Ed.), Türkiye’de Tarih Eğitimi (s. 203-208). İstanbul: Pegem Akademi.
Şimşek, A. (2003). Tarih öğretiminde görsel materyal kullanımı. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), s.141-155.
Tunçay, M. ve Eldem, E. (2010). Tarih, tarih dergiciliği, akademi. Toplumsal Tarih, 200, s.14-21.
Üçyiğit, E. (1977). Tanzimat’tan bugüne kadar tarihçiliğimiz. Felsefe Kurumu Seminerleri (s. 261-262). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Veyne, P. (2014). Tarih nasıl yazılır? (N. Özyıldırım, Çev.). İstanbul: Metis.
Yazici, S. ve Aslan, M. (2011). Using heroes as role models in values education: A comparison between social studies textbooks and prospective teachers' choice of hero or heroines. Educational Sciences: Theory And Practice, 11(4), s.2184-2188.
Yıldırım, A. ve Şimşek, A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.