TARİHİ DİZİ VE FİLMLERİN SOSYAL BİLGİLER DERSİNE YANSIMALARI

Bu çalışmada öğretmen görüşleri doğrultusunda tarihi dizi ve filmlerin sosyal bilgiler dersine yansımalarının neler olduğunu belirlemek amaç edinilmiştir. Çalışma nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasına uygun olarak yürütülmüştür. Çalışma grubu devlet okullarında görev yapan 10 sosyal bilgiler öğretmeninden oluşmaktadır. Katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve elde edilen veriler NVivo 10. programı kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcılara göre tarihi dizi ve filimler sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin bilişsel hazırbulunuşluluk düzeyini artırmakta, derste öğrenilen bilgilerin öğrencilerin zihinlerinde somutlaşmasına ve zaman ve kronolojiyi algılama becerilerinin gelişmesine katkı sunmaktadır. Ancak katılımcılara göre bazı tarihi dizi ve filimler, öğrencilerin bazı tarihi bilgileri hatalı öğrenmesine ve yanlış tarih algısının oluşması neden olmaktadır. Ayrıca katılımcılara göre bazı dizi ve filmlerde yer alan müstehcen veya şiddet içerikli sahneler öğrencilere kötü örnek teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Bilgiler Öğretimi, Öğretmen Görüşleri, Tarihi Dizi ve Filmler, Nitel Araştırma

The REFLECTION of HISTORICAL TV SERIES and FILMS on SOCIAL STUDIES CLASSES

The study explores teacher’s perspectives of the reflections of historical TV series and films on social studies classes. The study was conducted in accordance with the case study design, one of the qualitative methods research designs. The study group consists of 10 social studies teachers working in public schools. Participants were selected according to the maximum variation sampling, one of the purposeful sampling methods. A semi-structured interview form was used as the data collection tool and the qualitative data were analyzed using Nvivo 10. The participants thought that historical TV series and films not only help boost the level of cognitive readiness but also aid learners commit what they learn into their memory. In addition, it also promote learners’ skills related with perception of time and chronology. On the other hand, the participants also noted that some these TV series and films lead to incorrect learning of some historical facts and cause students to misinterpret some historical events. Moreover, some of the content of such films, particularly violence and profanity function as a bad model for younger generations.

Keywords:

Teaching of Social Studies, Teachers’ Opinions, TV Series and Films, Qualitative Research,

PDF

___

Aktekin, S. ve Çoban, Z. (2012). Tarih derslerinde tarihi film ve dizilerin kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri: Trabzon örneği. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 7(13), s. 141-160.
Arslan, Ö. ve Savaş, B. (2014). T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinin öğretiminde filmlerin kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. 21.Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(8), s. 129-147.
Arslan, Ö. (2008). İlköğretim 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde görsel ve işitsel materyal kullanımının öğrencilerin akademik başarıları ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Barton, K. C.,& Levstik, L. S. (2004). Teaching history for the common good. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Barton, K.C.,& Yeşilbursa, C.C. (2011). Preservice teachers attitudes toward the inclusion of “heritage education” in elementary social studies. Journal of Social Studies Education Research, 2(2), pp. 1-21.
Bektaş-Öztaşkıran, Ö. (2013). Sosyal bilgiler derslerinde belgesel film kullanımının akademik başarıya ve bilinçli farkındalık düzeylerine etkisi. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(2), s. 147-162.
Bilis, A. E. (2013). Popüler televizyon dizilerinden Muhteşem Yüzyıl dizisi örneğinde tarihin yapı sökümü, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi,2(45), s. 19-38.
Birkök, M. C. (2008). Bir toplumsallaştırma aracı olarak eğitimde alternatif medya kullanımı: sinema filmleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), s. 1-12.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E, Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 21. baskı Ankara: Pegem Akademi.
Briley, R. (2002). Teaching film andhistory. Magazine of History, 16(4), pp. 3-4.
Casper, W. J.,Watt, J. D., Schleicher, D. J., Champoux, J. E., Bachiochi, P. D., & Bordeaux, C. (2003). Feature film as a resource in teaching I-Opsychology. TheIndustrial-Organizational Psychologist, 41, pp. 83-95.
Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni. Ankara: Eğiten Kitap. Çengelci, T. ve Kaya, E. (2011). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler eğitiminde filmlerden yararlanılmasına ilişkin görüşleri. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), s. 116-135.
Çoban, Z. (2011). Tarih derslerinde tarihi film ve dizilerin kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 13, s. 147-160.
D’sa, B. (2005). Social studies in thedark: Using docudramas to teach history. The Social Studies, 1, pp. 9-13. Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Bilig, 42, s. 77-93.
Er, H., Özmen, C. ve Ünal, F. (2014). Televi̇zyon di̇zi̇leri̇ni̇n tarih bilinci̇ üzerine etkisi̇ muhteşem yüzyıl dizisi̇ örneği, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (25), s. 409-426.
Güçhan, N. (1989). Televizyonun toplumsal ve kültürel etkileri. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 5(5), s. 129-136.
Işıker, F. (2011). Televizyon Yayınlarında Şiddet (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Ankara: RTÜK. Matz, K. A.,& Pingatore, L. L. (2005). Reel to reel: Teaching the twentieth century with classic Hollywood films. Social Education, 69(4), pp. 189-192.
Metzger, S. A. (2007). Pedagogy and the historical feature film: Toward historical literacy. Film & History: An interdisciplinary journal of film and television studies, 37(2), pp. 67-75.
Muratalan, T. (2011). Tarih öğretmenlerinin tarihî filmlerden yararlanırken karşılaştıkları sorunlar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Hébert, T. P., & Neumeister, K. L. S. (2001). Guided viewing of film: A strategy for counseling gifted teenagers. Journal of Secondary Gifted Education, 12(4), pp. 224-235.
Ocak, G. ve Selimoğlu, S. (2016). Tarih öğretiminde tarih dizilerinin kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Nitel bir analiz. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), s. 431-452.
Öztaş, S. (2007). Tarih öğretimi ve filmler: tarih öğretiminde film kullanılmasının öğrenci başarısı üzerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Öztaş, S. (2008). Tarih öğretimi ve filmler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), s. 543-556.
Öztaş, S. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde filmlerin kullanımı. M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss. 341-360). Ankara: Pegem Akademi.
Öztaş, S. (2010). Tarih derslerinde filmlerin kullanımı. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretmenleri için özel öğretim yöntemleri içinde (ss. 297-306). İstanbul: Yeni İnsan.
Öztaş, S. (2011). Tarih sinema ilişkisi ve sinema filmlerinin tarih derslerinde kullanımının önemi. M. Öz (Ed.), Cumhuriyet döneminde Türkiye’de Tarihçilik Ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu bildiriler içinde (ss. 797-807). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Öztaş, S. (2012). Tarih öğretiminde filmlerin kullanımı. İ. H. Demircioğlu ve İ. Turan (Ed.), Tarih öğretiminde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (ss. 163-182). Ankara: Pegem Akademi.
Öztaş, S. (2015). Tarih öğretiminde tarihî film ve tarihî dizilerin kullanılmasına ilişkin tarih bölümü öğrencilerinin görüşleri (Kırklareli üniversitesi örneği). Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(2), s. 1-37.
Öztaş, S. (2016). Sosyal bilgiler derslerinde film analizleri ve filmler ile uygulanabilecek öğretim etkinlikleri. D. Dilek (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss. 635-654). Ankara: Pegem Akademi.
Öztaş, S. ve Turan, R. (2009). İlköğretim altıncı sınıf sosyal bilgiler tarih ünitelerinin işlenişinde öğretmenlerin kullandıkları öğretim yöntemleri̇. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), s. 903-932.
Öztaş, S. Anıl, N. K., ve Kılıç, B. (2013). Tarihi film veya tarihi dizilerin tarihe ilgiyi artırmada etkisine ilişkin MYO öğrencilerinin görüşleri. Electronic Journal of Vocational Collages, 3(4), s. 107-120.
Rosenstone, R. A. (2001). The historical film: Looking at the past in a postliterate age. The historical film: History and memory in media, pp. 50-66.
Smithikrai, C. (2016). Effectiveness of teaching with movies to promote positive characteristics and behaviors. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, pp. 522-530.
Wineburg, S. S. (2000). Making historical sense. In P. Stearns, P. Seixas, & S. Wineburg (Eds.), Knowing, teaching and learning history: National and international perspectives (pp. 306–325). New York: NYU Press.
Yalavuz, G. (2006). Türkiye’de tarih öğretiminde aktif yöntemin uygulanışı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.