Sosyal Bilimlerde Paradigma İkilemi: Turizm Alanında Yazılmış Lisansüstü Tezler Üzerine Bir İnceleme

Bu çalışmada, turizm alanında yazılmış lisansüstü tezlerin bilimsel araştırma yöntemlerinde nicel yöntemlerden nitel yöntemlere geçişteki paradigmatik dönüşüm incelenmiştir. Çalışma amacına bağlı olarak YÖK ulusal tez merkezi veri tabanında ‘turizm ve işletme’, ‘gastronomi’, ‘rekreasyon ve yönetim’ ‘seyahat ve acente’, ‘turizm ve rehberlik’ anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapılmış ve ulaşılan 107 adet tez değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında nitel ve nicel araştırma yöntemleri bir arada kullanılmış, nitel kapsamda doküman incelemesi ve nicel araştırma kapsamında ise çoklu uyum analizinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda pozitivist paradigmanın turizmde yazılan lisansüstü tezlerde egemen olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, 2010 yılından itibaren yazılan tezlerde nitel yöntemlerde artış yaşandığı, rekreasyon yönetimi alanındaki tezlerde ağırlıklı olarak nitel yöntemler kullanılırken, turizm işletmeciliği, seyahat işletmeciliği ve turizm rehberliği ile gastronomi ve mutfak sanatları alanlarında daha çok nicel ve karma yöntemlerin kullanıldığı tespit edilmiştir.

Paradigm Dilemma in Social Sciences: A Study on Postgraduate Dissertations Written in the Field

In this study, the paradigmatic transformation of postgraduate dissertations written in the field of tourism from the quantitative methods to the qualitative methods in the scientific research methods has been examined. Depending on the purpose of the study, a research has been conducted in the National Thesis Center Database of Council of Higher Education (YÖK) through the keywords of "tourism and business", "gastronomy", "recreation and management", "travel and agency", "tourism and guidance” and 107 dissertations reached have been evaluated. Qualitative and quantitative research methods were used together within the scope of the research, and document analysis in the qualitative scope and multiple compliance analysis were used within the scope of the quantitative research. At the end of the research, it has been observed that the positivist paradigm is dominant in postgraduate dissertations written in the field of tourism. In addition, it has been determined that the use of qualitative methods have increased in the dissertations written since 2010; while qualitative methods have mostly been used in the dissertations written in the field of recreation management, quantitative and mixed methods have been used in the fields of tourism management, travel management and tourism guidance, and gastronomy.

PDF

___

Aliyu, A. A., Bello, M. U., Kasim, R., and Martin D. (2014). Positivist and Non-Positivist Paradigm in Social Science Research: Conflicting Paradigms or Perfect Partners? Journal of Management and Sustainability, 4 (3): 79-95.
Arı, G. S., Armutlu, C., Tosunoğlu, N. G. ve Toy, B. Y. (2009). Pozitivist ve Postpozitivist Paradigmalar Çerçevesinde Metodoloji Tartışmalarının Yönetim ve Pazarlama Alanlarına Yansımaları, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27 (1): 113-141.
Babbie, E. (2014). The Basics of Social Research (6th ed.). Belmont, CA: Wadsworth.
Bailey, K. D. (1982). Methods of Social Research (2nd ed.). New York, NY: The Free Press.
Bryman, A. (1988). Quantity and Quality in Social Research. London: Unwin Hyman.
Bauer, M. W. (2003). Classical Content Analysis: A review, Bauer, M. W. and Gaskell G. (Eds.), Qualitative Researching with Text, Image and Sound (pp. 131-151). London: Sage Publications.
Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Method Approaches. United States of America: Sage Publications.
Cohen, L., Manion, L., and Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. New York, NY: Routledge.
Çıvak, B. ve Sezerel, H. (2018). Araştırma Paradigmaları ve Turizm Yazını, Turizm Akademik Dergisi, 5 (1): 1-14.
Dedeoğlu, A. Ö. (2002). Tüketici Davranışları Alanında Kalitatif Araştırmaların Önemi ve Multidisipliner Yaklaşımlar. D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi, 17 (2): 75-92.
Demir, E. (2019). Bilimsel Araştırma Paradigmaları. Ders Notları, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Ekiz, D. (2004). Eğitim Dünyasının Nitel Araştırma Paradigmasıyla İncelenmesi: Doğal ya da Yapay. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (2): 415-439.
Eun, Y. S. (2016). To What Extentis Post-Positivism ‘Practised’ in International Relations? Evidence from China and the USA. International Political Science Review, 38 (5): 1–15.
Gegez, E. (2007). Pazarlama Araştırmaları. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Heimtun, B., and Morgan, N. (2012). Proposing Paradigm Peace: Mixed Methods in Feminist Tourism Research. Tourist Studies, 12 (3): 287–304.
Jackson, M. C. (2003). Systems Thinking. Chichester, England: Wiley. Khoo-Lattimore, C., Mura, P., and Yung, R. (2019). The Time Has Come: A Systematic Literature Review of Mixed Methods Research in Tourism, Current Issues in Tourism, 22 (13): 1531-1550.
Kankam, P. K. (2019). The Use of Paradigms in Information Research. Library and Information Science Research, 41: 85–92.
Kurtuluş, K. (2002). Ülkemizdeki Akademik Amaçlı Pazarlama Araştırmalarına İlişkin Bir Değerleme ve Öneriler, 7. Ulusal Pazarlama Kongresi, Afyon.
Kuhn, T.S. (1995). Bilimsel Devrimlerin Yapısı (Çeviren, Kuyaş, N.). İstanbul: Alan Yayıncılık.
Kuş, E. (2007). Sosyal Bilim Metodolojisinde Paradigma Dönüşümü ve Psikolojide Nitel Araştırma. Türk Psikoloji Yazıları, 10 (20): 19-41.
Kutanis, R. Ö., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2007). Nitel Araştırmanın Dayanılmaz Hafifliği-2 İdealler Ve Gerçekler, XV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Sakarya Üniversitesi.
Lin, A. C. (1998). Bridging Positivist and Interpretivist Approaches to Qualitative Methods. Policy Studies Journal, 26: 162–180.
Lincoln, Y. S., and Guba, E. G. (2000). Paradigmatic Controversies, Contradictions, and Emerging Confluences. in Denzin, N. K., and Lincoln, Y. S. Lincoln (Eds.), The Handbook of Qualitative Research (2nd ed., pp. 163-188), Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Mackenzie, N., and Knipe, S. (2006). Research Dilemmas: Paradigms, Methods and Methodology. Issues in Educational Research, 16 (2): 1-13.
McGregor, S. L. T., and Murnane, J. A. (2010). Paradigm, Methodology and Method: Intellectual Integrity in Consumer Scholarship. International Journal of Consumer Studies, 34: 419–427.
Mertens, D.M. (2005). Research Methods in Education and Psychology: Integrating Diversity with Quantitative and Qualitative Approaches. (2nd ed.) Thousand Oaks: Sage Publication.
Merton R. K. (1987). The Focused Interview and Focus Groups: Continuities and Discontinuities. The Public Opinion Quarterly, 51 (4): 550-566.
Molina-Azorín, J. F., and Font, X. (2016). Mixed Methods in Sustainable Tourism Research: An Analysis of Prevalence, Designs and Application in JOST (2005–2014). Journal of Sustainable Tourism, 24 (4): 549–573.
O’Leary, Z. (2004). The Essential Guide to Doing Research. London: Sage Publication.
Özdamar, K. (2002). Paket Programları ile İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler) SPSS MINITAB 1, Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Sale, J. E. M., and Brazil, K. (2004). A Strategy to Identify Critical Appraisal Criteria for Primary Mixed-Method Studies. Quality and Quantity, 38: 351–365.
Shah, S. K., and Corley, K. G. (2006). Building Better Theory by Bridging the Quantitative-Qualitative Divide. Journal of Management Studies, 43: 1821–1835.
Singh, E., Milne, S., and Hull, J. (2012). Use of Mixed-Methods Case Study to Research Sustainable Tourism Development in South Pacific SIDS. Field Guide to Case Study Research in Tourism, Hospitality and Leisure (Advances in Culture, Tourism and Hospitality Research), 6: 457–478.
Tutenges, S. (2012). Nightlife tourism: A Mixed Methods Study of Young Tourists at an International Nightlife Resort. Tourist Studies, 12 (2): 131–150.
Truong, D., Liu, R. X., and Yu, J. (2020). Mixed Methods Research in Tourism and Hospitality Journals. International Journal of Contemporary Hospitality Management, doi: 10.1108/IJCHM-03- 2019-0286
Willis, J. W. (2007). Foundation of qualitative Research: Interpretative and Critical Approaches. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 23 (112): 7-17.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yüce, K., Eryaman, M. Y., Şahin, A. ve Koçer, Ö. (2014). Sosyal Bilimlerde Paradigma Dönüşümü ve Türkiye’de Uygulamalı Dilbilimi Alanında Nitel Araştırma. Eğitim ve Bilim, 39 (171): 1-12.