Gastronomi Turist Taksonomisi

Destinasyona ait kültürü deneyimlemenin yeni bir yolu olarak gastronomi turizmi son yıllarda yükselişe geçen bir turizm türüdür. Bu çalışmada 2015 yılında UNESCO tarafından yaratıcı şehirler ağı listesinde ‘Gastronomi Şehri’ olarak kabul edilen Gaziantep ilini gastronomi amacıyla ziyarete gelen yerli turistlerin taksonomisini oluşturmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda Gaziantep Büyükşehir Belediyesi iştiraki ile kurulan Mutfak Sanatları Merkezi’ne gelen ziyaretçilere odaklanılmıştır. Araştırmada Q metodoloji kapsamında literatür incelemesi sonucu oluşturulan Q dizgi kartları katılımcılara sunulmuştur. Araştırma sonunda 36 katılımcıdan elde edilen geçerli veri seti Q metodolojisi yoluyla analiz edilmiş olup “müdavim turist, yöresellik arayanlar, özgün turist, yenilik arayanlar” olmak üzere dört farklı gastronomi turisti ortaya konulmuştur. Müdavim turistler önceden deneyimledikleri lezzeti arayan turistler iken; yöresellik arayanlar yöresel yiyeceklere ve bunlarla ilgili tanıtıcı bilgilere odaklanan turistlerdir. Özgün turistler gidilen destinasyonun kültürel özelliği olarak yiyecek içeceklere önem verirken; yenilik arayanlar gastronomiyi günlük rutinden kaçış olarak görmektedir.

Taxonomy of Gastronomy Tourist

Gastronomy tourism has been a rising trend as a way to experience destination culture and taste food and beverages incidental to destination. The aim of this study is using taxonomy to group the tourists who visit Gaziantep come here and whose primary purpose is gastronomic tourism. For this purpose, based on the subjective ideas and perceptions of tourists, it is aimed to reveal groups with similar ideas through the Q method. The valid data obtained from 36 participants constituting the research sample was analyzed through the Q methodology, which allows the combination of quantitative and qualitative methods. Based on the information obtained as a result of the study, four different gastro-tourists have been introduced: “regular tourist, local seekers, genuine tourist and novelty seekers”. Regular tourists seek food and beverages which are familiar to them whereas local seekers are gastronomy tourists who look for local foods and introductory information about them. While genuine tourists give importance to food and beverages as a cultural feature of the destination, novelty seekers see gastronomy as an escape from daily routines.

PDF

___

Akbaba, A. ve Kargiglioglu, Ş. (2016). Yerli Gastro Turistlerin Eğitim Seviyeleri ve Yaş Gruplarına Göre Destinasyondaki Gastronomi Turizmi Etkinliklerine Katılımları: Gaziantep'i Ziyaret Eden Gastro Turistler Üzerine Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(1): 87-95.
Akkuş, G. (2017). Kış Turizmi Destinasyonunda Yaşanan Unutulmaz Turizm Deneyimleri: Kültürlerarası Karşılaştırma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(3): 223-236.
Bayrakcı, S. ve Akdağ, G. (2015). Yerel Yemek Tüketim Motivasyonlarının Turistlerin Tekrar Ziyaret Eğilimlerine Etkisi: Gaziantep’i Ziyaret Eden Yerli Turistler Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(1): 96-110.
Bekar, A. ve Kılıç, B. (2014). Turistlerin Gelir Düzeylerine Göre Destinasyondaki Gastronomi Etkinliklerine Katılımları, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4(1): 19-26.
Belpınar, A. (2014). Gastronomi Turizmine Yönelik Turist Görüşlerinin Kültürlerarası Karşılaştırılması: Kapadokya Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
Birdir, K. ve Akgöl, Y. (2015). Gastronomi Turizmi ve Türkiye’yi Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Gastronomi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2): 57-68.
Caber, M. and Albayrak, T. (2016). Push or Pull? Identifying Rock Climbing Tourists' Motivations, Tourism Management, 55: 74-84.
Chang, R. C. Y. and Mak, A. H. N. (2018). Understanding Gastronomic Image from Tourists’ Perspective: A Repertory Grid Approach, Tourism Management, 68: 89-100.
Cankül, D. (2011). Otel Seçimine Etki Eden Faktörlerden Biri Olarak Dini Hayat Tarzlarının Etkisi Üzerine Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Charters, S. and Ali-Knight, J. (2000). Who is the Wine Tourist, Tourism Management, 23(3): 311- 319.
Crompton, J.L. and McKay, S.L. (1997). Motives of Visitors Attending Festival Events, Annals of Tourism Research, 24(2): 425-439.
Demir, F. ve Kul, M. (2011). Modern Bir Araştırma Yöntemi Q Metodu. (1. Basım), Ankara: Adalet Yayınevi.
Fodness, D. (1994). Measuring Tourist Motivation, Annals of Tourism Research, 21: 555-581.
Frolova, E.V., Rogach, O.V., Kabanova, E.E., Medvedeva, N.V. and Shimanskaya I.Y. (2017). Tendencies and Prospects of Tourism Industry in Russia: Sociological Analysis of Stereotypes Among Population During Tourism Trips, European Research Studies Journal, 20: 308-320.
Guzman, L.T., Hernandez-Mogollon, J.M. and Di-Clemente, E. (2014). Gastronomic Tourism as an Engine for Local and Regional Development, Regional and Sectoral Economic Studies, 14(1): 92-102.
Hsu, C.H.C. and Huang, S. (2007). Travel Motivation: A Critical Review of the Concept’s Development, (Editors) Woodside, A.G. and Martin, D.: Tourism Management: Analysis, Behaviour and Strategy, (pp.14-27) Massachusetts: Boston College.
Hudson, S. (2008). Tourism and Hospitality Marketing: A Global Perspective. London: Sage Publications Inc.
Kayar, Ç.H. (2008). Tatil Kararı Verme Tarzına Dayalı Bir Tipoloji, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1): 84-92.
Kesici, M. (2012). Kırsal Turizme Olan Talepte Yöresel Yiyecek ve İçecek Kültürünün Rolü, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(23): 33-37.
Kim, E.Y.J. (1997). Korean Outbound Tourism: Pre-Visit Expectations of Australia, Journal of Travel and Tourism Marketing, 6(1): 11–19.
Kim, Y.G. and Eves, A. (2012). Construction and Validation of a Scale to Measure Tourist Motivation to Consume Local Food, Tourism Management, 33(6): 1458-1467.
Kim, S.S., Lee, C.K. and Klenosky, D. (2003). The Influence of Push and Pull Factors at Korean National Parks, Tourism Management, 24:169-180.
Klenosky, D. (2002). The “Pull” of Tourism Destinations: A Means-End Investigation, Journal of Travel Research, 40: 385-395.
Koçak, M. (2010). The Application of Q Methodology to Generate a Functional Typology of Terrorist Organizations in Turkey, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kent State University, Ohio.
Kraftchick, J. F., Byrd, E. T., Canziani, B. and Gladwell, N. J. (2014). Understanding Beer Tourist Motivation, Tourism Management Perspectives, 12: 41–47.
Mason, M. C. and Paggiaro, A. (2009). Celebrating Local Products: The Role of Food Events, Journal of Foodservice Business Research, 12(4): 364-383.
Mo, C., Howard, D.R., and Havitz, M.E. (1993). Testing an International Tourist Role Typology, Annals of Tourism Research, 20(2): 319-335.
Pizam, A., Neumann, Y. and Reichel, A. (1979). Tourist Satisfaction: Uses and Misuses, Annals of Tourism Research, 6(2): 195-197.
Plog, S. (2001). Why Destination Areas Rise and Fall in Popularity, an Update of a Cornell Quarterly Classic, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 42(3): 13-24.
Prebensen, N. K., Woo, E. and Uysal, M. S. (2014). Experience Value: Antecedents and Consequences, Current Issues in Tourism, 17(10): 910-928.
Ryan, C. (1998). The Travel Career Ladder: An Appraisal, Annals of Tourism Research, 25(4): 936- 957.
Sırakaya, E. and McLellan, R.W. (1997). Factors Affecting Vacation Destination Choices of College Students, Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 8(3): 31-44.
Sorokina, A. (2016). Typology of Gastronomy Tourists and Tourism, Master of Science Thesis, International Hellenic University, Thessaloniki, Greece.
Şimşek, A. ve Selçuk, G.N. (2018). Gastro-Turistlerin Tipolojisinin Belirlenmesi: Gaziantep Ölçeğinde Bir Araştırma, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1): 28-43.
Tan, S. K., Luh, D.B. and Kung, S.F. (2014). A Taxonomy of Creative Tourists in Creative Tourism, Tourism Management, 42: 248-259.
Tellioğlu, S. (2021). Türk ve Alman Turistleri Tatile İten ve Çeken Faktörlerin Analizi, Alanya Akademik Bakış Dergisi, 5(1): 287-299.
TÜRSAB (2015). Gastronomi Turizmi Raporu, https://www.tursab.org.tr/dosya/12302/tursabgastronomi-turizmi raporu_12302_3531549.pdf [Erişim Tarihi: 18.03.21].
UNESCO (2018). Yaratıcı Şehirler Ağı, http://www.unesco.org.tr/Pages/519/129/ [Erişim Tarihi: 20.04.2018].
UNWTO (2012). Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü, http://www2.unwto.org/content/about-us-5 [Erişim Tarihi: 10.12.18].
Ustasüleyman, T. ve Eyüboğlu, K. (2010). Bireylerin İnternet Bankacılığını Benimsemesini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile Belirlenmesi, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 4(2): 11-38.
Üner, E.H. (2014). Her Şey Dahil Sistemde Türkiye Gastronomi Turizmi Potansiyelinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Ankara.
Üzümcü, O.O. (2018). Gastronomi Kültürü ve Gastronomi Turizmi Açısından Likya Bölgesini Ziyaret Eden Turistler Üzerine Bir İnceleme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
World Food Travel Association (2006). Food Tourism and Economic Impact, https://worldfoodtravel.org/what-is-food-tourism-definition-food-tourism/ [Erişim Tarihi: 04.11.2018].
XSIGHT (2017). Türkiye’nin Gastronomi Turizm Raporu, https://www.xsights.co.uk/tr/turkiyenin-gastronomi-turizmi-raporu-aciklandi-7636/ [Erişim Tarihi: 20.04.2018].
Yeşilyurt, H. ve Arıca, R. (2018). Mutfak Müzesi Ziyaretçilerinin Deneyimlerinin İncelenmesi: Emine Göğüş Mutfak Müzesi Örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1): 60-70.
Yoon, Y. and Uysal, M. (2005). An Examination of the Effects of Motivation and Satisfaction on Destination Loyalty: A Structural Model, Tourism Management, 26(1): 45-56.
Yousefi, M. and Marzuki, A. (2012). Travel Motivations and the Influential Factors: The Case of Penang, Malaysia, An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 23(2):169–176.
Yun, D., Hennessey, S. M. and MacDonald, R. (2011). Understanding Culinary Tourists: Segmentations Based on Past Culinary Experiences and Attitudes toward Food-related Behaviour. International CHRIE Conference, 29 July 2011, University of Massachusetts, ABD.