Sivas Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Yonca Çeşitlerinin Bazı Agronomik ve Kalite Özelliklerinin İncelenmesi

Yonca (Medicago sativa L.), yüksek adaptasyon kabiliyeti ve üstün kalite özelliklerinden dolayı yaygın olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizde de yem bitkileri içerisinde büyük oranda yonca yetiştiriciliği yapılmaktadır. İyi bir yem bitkisi üretim sistemi içerisinde, üstün özelliklere sahip yonca çeşitlerinin seçilmesi üreticiler açısından son derece önemlidir. Bu araştırma, farklı orijinli altı adet yonca çeşidinin (Costanze, Occitane, Bilensoy, Sunter, Kayseri ve Gea) Sivas ekolojik koşullarında bazı agronomik özellikler ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2015-2017 yılları arasında, Sivas/Merkez ve Sivas/Çongar olmak üzere iki farklı lokasyonda yürütülmüştür. Araştırmada, yonca çeşitlerinin ana sap uzunluğu, ana sap kalınlığı, yaş ot, kuru madde verimleri, ham kül, organik madde, ham protein, ham lif, ADF ve NDF özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda, yonca çeşitlerinin, en yüksek kuru madde ve ham protein verimine ikinci yılda ulaştığı belirlenmiştir. İki yıllık ortalama verilere göre, Costanze, Occitane ve Gea yonca çeşitleri, Kayseri, Sunter ve Bilensoy çeşitlerinden önemli derecede yüksek kuru madde ve ham protein verimine sahip olurken, Bilensoy ve Sunter çeşitlerinin ise NDF oranlarının daha yüksek değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, Sivas ekolojik koşullarında Costanze, Occitane, Bilensoy ve Gea çeşitlerinin yetiştirilmesi ile daha fazla ve kaliteli ot verimi elde edileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yonca, kuru ot verimi, ADF, NDF, ham protein.

Determination of Some Agronomical and Quality Properties of Alfalfa (Medicago sativa L.) Cultivars in Sivas Ecological Conditions

Alfalfa (Medicago sativa L.) is widely grown as a forage crop due to its good quality characteristics and high adaptability. Turkey is considered as one of the cradle of agriculture and alfalfa is cultivated on large scale. Selecting the best alfalfa varieties is one of the most important decisions producers make in developing a good forage-production system. This research was conducted to determine some agronomical and quality properties of six alfalfa cultivars (Costanze, Occitane, Bilensoy, Sunter, Kayseri and Gea) under Sivas ecological conditions in Sivas during the years of 2015-2017. In the research, plant height, stem thickness, fresh forage herbage, dry matter yield, crude ash, organic matter, crude protein, crude fiber, ADF (Acid Detergent Fiber) and NDF (Neural Detergent Fiber) content were studied. Results of the study showed that all cultivars gave their highest dry forege yield and crude protein in the second year. The highest yield averaged over two years was obtained from the cultivars Costanze, Occitane and Gea. From the results of the study, it was concluded that cultivar Costanze, Occitane, Bilensoy and Gea, with higher crude protein yield than that of cultivar Kayseri and Sunter, could be grown under ecological conditions of Sivas.

Keywords:

Alfalfa, hay yield, ADF, NDF, crude protein.,

PDF

___

Açıkgöz, E. 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Uludağ Üni. Basımevi, 3.Baskı, Bursa, 584 s.
Aka, M.A., Avcıoğlu, R. 2003. Selçuk koşullarında 7 farklı yonca çeşidinin verim ve diğer bazı verim özellikleri üzerinde araştırmalar. Türkiye V. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, s. 533-536.
Albayrak, S., Türk, M. 2013. Changes in the forage yield and quality of legume-grass mixtures throughout a vegetation period. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 37: 139-147.
Altınok, S. ve Karakaya, A. 2002. Forage Yield of Different Alfalfa Cultivars under Ankara Conditions. Turk.J. of Agric., 26: 11-16. Anonim, 2017.TUİK raporları. www.tuik.gov.tr.
Anonim, 2016. Türkiye Yem Bitkileri Üretimi, Mevcut Durumu ve Desteklemeleri. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Tarım Havzaları Dairesi Başkanlığı istatistikleri, Ankara.
Avcı, M., Çınar, S., Yücel, C., İnal, İ. 2010. Evaluation of some selected alfalfa (Medicago sativa L.) lines for herbage yield and forage quality. Çukurova Agricultural Research Institute, Adana, 8(3-4): 545-549.
Başbağ, M., Gül, İ., Saruhan, V. 2002. Diyarbakır Sulu Koşullarında Yonca ve Üçgül Çeşit Verim ve Adaptasyonlarını Araştırma Projesi. TÜBİTAK-TARP-2261 No’lu Proje Kesin Sonuç Raporu, Ankara.
Başbağ, M., Demirci, R., Avcı, M. 2009. Determination of some agronomical and quality properties of wild alfalfa (Medicago sativa L.) clones in Turkey. Food Agriculture and Environt., 7(2): 357-359.
Barnes, D.K., Goplen, B.P., Baylor, J.E. 1988. Highlights in the USA and Canada. In A.A. Hanson, D.K. Barnes, R.R. Hill, Jr. (Eds), Alfalfa and Alfalfa Improvement. ASA-CSSA-SSSA, 677 South Segoe Road, Madison, WI 53711, USA, 1-24.
Cacan, E., Kokten, K., Kaplan, M. 2018. Determination of yield and quality characteristics of some alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars in the East Anatolia Region of Turkey and correlation analysis between these properties. Applied Ecology and Environmental Research 16(2): 1185-1198.
Canbolat, Ö., Kara, H., Filya, İ. 2013. Bazı baklagil kaba yemlerinin in vitro gaz üretimi, metabolik enerji, organik madde sindirimi ve mikrobiyal protein üretimlerinin karşılaştırılması. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 71-81.
Cevheri, A.C., Avcıoğlu, R. 1998. Bornova Koşullarında Farklı Yonca Çeşidinin Verim ve Diğer Bazı Verim Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Bornova-İzmir, s. 34.
Çaçan, E., Aydın, A., Başbağ, M. 2015. Bingöl yerleşkesinde yer alan bazı baklagil yem bitkilerine ait kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(1): 105-111.
Dumlu, E.S., Çakal, Ş., Aksakal, E., Uzun, M., Özgöz, M.M., Terzioğlu, K., Uysal, P., Atıcı, M., Menteşe, Ö. 2017. Erzurum ekolojik koşullarında yonca (Medicago sativa L.) çeşit adayının performansının belirlenmesi. Alınteri Journal of Agricultural Sciences, 32(2): 55-61.
Elçi, Ş. 2005. Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. ISBN 975-407-189-6. Mart Matbaası, Ankara, 486 s.
Engin, B., Mut, H. 2017. Farklı yonca çeşitlerinin ot verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. YYU J Agr Sci., 27(2): 212-219. Gençkan, M.S. 1983. Yem Bitkileri Tarımı. Ege Üniversitesi Yayınları No: 519, İzmir.
Geren, H., Kir, B., Demiroğlu, G., Kavut, Y.T. 2009. Effects of different soil textures on the yield and chemical composition of alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars under Mediterranean climate conditions. Asian Journal of Chemistry, 21(7): 5517-5522.
Gülcan, H., Anlarsal, A.E. 1992. GAP Bölgesinde Sulu Koşullarında Yetişebilecek Yonca Çeşitlerinin Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Ç.Ü.Z.F. Genel Yay. No:32, GAP Yay. No: 61, Adana.
Gündel, F.D., Karadağ, Y., Çınar, S. 2014. Çukurova ekolojik koşullarında bazı sıcak mevsim yem bitkilerinin verim, kalite ve adaptasyonu üzerine bir araştırma. GOP Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(3): 10-19.
Güngör, T., Başalan, M., Aydoğan, İ. 2008. Kırıkkale Yöresinde üretilen bazı kaba yemlerde besin madde miktarları ve metabolize enerji düzeylerinin belirlenmesi. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 55: 111-115.
Hanson, A.A., Barnes, D.K., Hill, R.J.R. 1988. Alfalfa and Alfalfa Improvement. Agronomy No: 29, Madison, Wisconsin, USA. Hill, R.R., Baylor, J.E. 1983. Genotype x environment interaction analysis for yield in alfalfa. Crop Science, 23: 811-815.
Karakurt E. ve Fırıncıoğlu, H.K. 2003. Farklı kaynaklardan sağlanan yonca (Medicago sativa L.) populasyonunda bazı önemli özellikler ve özellikler arası ilişkiler. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi (TARM), 12(1-2): 86-94.
Kavut, Y.T., Çelen, A.E., Demiroğlu Topçu, G., Kır, B. 2014. Bazı yonca (Medicago sativa L.) genotiplerinin farklı lokasyonlardaki verim ve verim özellikleri üzerinde bir araştırma. E.Ü. Ziraat Fak. Derg., 51(1): 23-29.
Kır, H. 2010. Tokat-Kazova Şartlarında Bazı Yonca Çeşitlerinin Performanslarının Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniv. Fen Bilimleri Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
Kır, B., Soya, H. 2008. Kimi mer’a tipi yonca çeşitlerinin bazı verim ve kalite özellikleri üzerinde bir araştırma. E. Ü. Zir. Fak. Dergisi, 45(1): 11-19.
Manga, I., Acar, Z., Ayan, I. 1995. Baklagil Yem Bitkileri. OMU, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü. Ders Notu, Samsun, No. 7: 342.
Manga, İ., Acar, Z., Ayan, İ. 2003. Baklagil Yem Bitkileri. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 7, Samsun.
Sabancı, C.O. 2009. Baklagil Yem Bitkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Vakfı. Yay. No. 2, Van, 224 s.
Saruhan, V., Kusvuran, A. 2011. Determination of yield performances of some Lucerne (Medicago sativa L.) cultivars and genotypes under the Southeastern Anatolian region conditions. Journal of the Faculty of Agriculture, 48(2): 133-140.
Simith, S.E., Aldos, A., Warburton, M. 1991. Morphological and agronomic variation North Africa and Arabian alfalfa’s. Crop Science, 31: 1159-1163.
Soya, H., Avcıoğlu, R. ve Geren, H. 2004. Forage crops. Hasad Press, Turkey, 223 s.
Su, J.K., Zhang, W.S., Moutray, J.B., Elgin, J.H.J. 1988. Comparison of Ten Alfalfa Cultivars Growing in Beijing. PRC. Report of the Thirty-first Nort American Alfalfa Improvement Conference, Beltsville, Maryland, USA, 19-23 June 1988.
Şeker, H. 2003. Doğu yoncasından elde edilen hatların Kayseri ve Bilensoy-80 çeşitleriyle mukayeseli yaş/kuru ot verimleri ve kuru ot verimlerinin biçimlere göre dağılımı. Atatürk Üni. Ziraat Fak. Derg., 34: 1-7.
Şengül, S., Tahtacıoğlu, L. 1996. Şark yoncasında (Medicago sativa L.) ot ve ham protein veriminin belirlenmesi. Atatürk Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Bölümü, Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum, s. 615- 620.
Şengül, S., Tahtacıoğlu, L., Mermer, A. 2003. Doğu Anadolu bölgesi şartlarına uygun yonca (Medicago sativa L.) çeşit ve hatlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(4): 321-325.
Tekce, E., Gül, M. 2014. Ruminant beslemede NDF ve ADF’ nin önemi. A.Ü. Vet. Bil. Derg., 9(1): 63-73.
Tomic, Z., Nesic, Z., Krnjaja, V., Zujovic, M., Petrovic, M.M. 2006. Forage production and quality of some new legume cultivars in Serbia. Sustainable grassland productivity: Proceedings of the 21st General Meeting of the European Grassland Federation, Badajoz, Spain, 282-284 s.
Töngel, M.O., Ayan, I. 2010. Nutriotional contents and yield performances of lucerne (Medicago sativa L.) cultivars in southern black sea shores. Journal of Animal and Veterinary Advances, 9(15): 2067-2073.