Burhan KILIÇ, A. Semih UZUNDUMLU, GÖKSEL TOZLU

Fındık Üretiminde Kimyasal İlaç Kullanımının Çevresel Duyarlılık Yönünden İncelenmesi: Giresun İli Örneği

Bu çalışmanın amacı Giresun İli Merkez, Bulancak, Espiye, Görele, Keşap ve Tirebolu ilçelerinde fındık üreten üreticilerin tarımsal ilaç kullanımında çevresel duyarlılıklarını ortaya koymaktır. Çalışmada kullanılan veriler basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle toplanmış olup, kullanılan anket 24 köyden 100 çiftçiye uygulanmıştır. Bunun yanında yerli ve yabancı literatür taranmış, kamu kurum ve kuruluşlarından elde edilen verilerden de faydalanılmıştır. 2012 üretim yılını kapsayan çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir. Üreticiler yeterli düzeyde olmasa da tarımsal kuruluşları ziyaret ettikleri ve bu üreticilerin %66’sının tarımsal ilaç seçimini bayilere danışarak, %18’inin danışmanı olan ziraat mühendislerine sorarak, %7’si teknik teşkilata sorarak, %5’i kendi deneyimine göre, %3’ü ziraat mühendisine sorarak ve %1’i ise komşularına danışarak kullandıkları saptanmıştır. Çiftçilerin büyük çoğunluğu (%83) bitkiler üzerinde kalan kimyasal ilaç kalıntılarının insan sağlığı için zararlı olduğunu belirtmiş, ancak yeterli bilgilerinin olmadığını da ifade etmişlerdir. Çiftçilerin ilaç ambalajlarının imhasında kullandıkları yöntemler ve yüzdeleri: %66’sı ilaç ambalajlarını ilaçlamadan sonra yakma, %24’ü poşetleyerek çöp kutusuna atma, %8’i toprağa gömme, %2’si ise düzensizce çevreye atma şeklinde belirlenmiştir. Bu yöntemlerden her birinin çevreye ve canlı yaşamına olumsuz etkileri vardır. Bu zararlı etkilerin en aza indirilmesi ilaç ambalajlarının depozito ve benzeri bir uygulama ile toplanıp kontrol altına alınması ile mümkün olabilir.

Anahtar Kelimeler:

Çevresel duyarlılık, fındık, Giresun, kimyasal ilaç, Türkiye.

Investigation of Pesticide Use in Terms of Environmental Sensitivity in Hazelnut Production: The Case Study of Giresun

Abstract This study aims to determine producers’ environmental sensitivity in terms of pesticide use in hazelnut production in Merkez, Bulancak, Espiye, Görele, Kesap and Tirebolu districts of Giresun province. Data was gathered within 2012 production year through a questionnaire with the participation of 100 farmers in 24 different villages who were determined through random sampling. The literature was reviewed and state institutions and organizations were also applied. This study revealed that farmers visit agricultural organizations but their visit is not in a satisfying level. The rates of the participants for the consultation in pesticide choice were defined as: 66% to a pesticide dealer, 18% to their supervisor agricultural engineers, 7% to a technical organization, 5% to their experience 3% to an agricultural engineer. Also, the rate of those who imitated their neighbors was 1%. Most of the participants (83%) stated that residues of these pesticides on the plants are harmful; by stressing that they do not have enough knowledge about that. Farmers remove pesticide packages either by burning (66%), by throwing away into a bin after packaging (24%), burying (8%) or throwing them around (2%). Each has a negative effect on the environment, thereby on living creatures in a certain level. Therefore, the packages need to be gathered and kept under control with any practices such as the process of deposit.

Keywords:

Environmental sensibility, hazelnut, Giresun, pesticide, Turkey.,

PDF

___

Ak, K. Uysal, M., Tuncer, C. 2004. Giresun, Ordu ve Samsun illerinde fındık bahçelerinde zarar yapan yazıcı böcek (Coleoptera: Scolytidae) türleri ve bulunuş oranları. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 8-10 Eylül, Samsun.
Akarsu, G. 2012. Samsun İli Çarşamba Ovasında Zirai İlaç Kullanımı ve Çiftçilerin Çevreye Duyarlılıkları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
Akdeniz, M. 2011. Muğla İlinde Turunçgillerde Sorun Olan Yabancı Otlar ve Dağılımlarının Ekoloji Faktörlerle İlişkilendirilmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
Alasalvar, C., Shahidi, F., Ohshima, T., Wanasundara, U., Yurttas, H.C., Liyanapathirana, C.M., Rodrigues, F.B. 2003. Turkish tombul hazelnut (Corylus avellana L.). 2. Lipid characteristics and oxidative stability. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51(13): 3797-3805.
Anonim, 2009. International Association for the Plant Protection Sciences (IAPPS). http://www.ipmchina.net/cspp/e2.asp. Erişim Tarihi: 18.03.2018.
Bayhan, E., Sağır, A., Uygur, F.N., Bayhan, S.Ö., Sedat, E., Bayram, Y. 2015. GAP bölgesi pamuk alanlarındaki bitki koruma sorunlarının belirlenmesi. Türkiye Entomoloji Bülteni, 5(3): 135-146.
Bayraktar, M.S. 2014. Harran Ovasında Tarımsal İlaç Kullanımının Ekonomik Analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
Birinci, A., Uzundumlu, A.S. 2009. An assessment of producer’s approach to agricultural pesticide usage in potato production: a case study in Erzurum, Turkey. Academic Journals, 4(11): 1225-1228.
Canhilal, R., Tiryaki, O. 2010. Kayseri ve civarında bitki koruma uygulamaları: problemler ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(2): 88-101.
Çelik, A., Karakaya, E. 2017. Bingöl İli Adaklı İlçesi Elma Üreticilerinin Tarımsal İlaç Kullanımında Bilgi Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi ve Ekonomik Analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 4(2): 119-129.
Damalas, C.A. Telidis, G.K., Thanos, S.D. 2008. Assessing farmers' practices on disposal of pesticide waste after use. Science of the Total Environment, 390(2-3): 341-345.
ECPA, 2018. Avrupa Ürün Koruma Derneği. Ürün Yaşam Döngüsü ve Kimyasal İlaç Ambalajları. http://www.ecpa.eu/stewardship/product-life-cycle/container-management. Erişim Tarihi: 12.03.2018.
Emeli, M. 2006. Seyhan ve Yüreğir havzasında bitki koruma yöntemlerinin uygulamadaki sorunları üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Erdoğan, O. Tohumcu, E. Baran, M.F. ve Gökdoğan, O. 2017. Adıyaman ili badem üreticilerinin zirai mücadele uygulamalarının değerlendirilmesi. Türk Tarım-Gıda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi, 5(11): 1414-1421.
FAOSTAT, 2018. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Bitkisel Ürün İstatistikleri. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC. Erişim Tarihi: 01.03.2018.
Fideghelli, C., De Salvador, F.R. 2009. World hazelnut situation and perspectives. Acta Horticulturae, 845: 39-52.
Gedikli, O. 2012. Samsun ili Alaçam, Bafra ve Terme ilçeleri üreticilerinin bitki koruma yönünden karşılaştıkları sorunlar ile tarımsal ilaç kullanım durumunu etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. Gedikli, O. Uzundumlu, A.S., Tozlu, G. 2015. Çeltik, mısır ve buğday üretiminde tarımsal ilaç kullanımının çevresel duyarlılık yönünden incelenmesi: Samsun ili örneği. TÜBAV bilim dergisi, 8(2): 19-26.
Idowu, A.A. Sowe, A. Bah, A.K. Kuyateh, M. Anthony, A., Oyelakin, O. 2017. Knowledge, attitudes and practices associated with pesticide use among horticultural farmers of banjulinding and lamin of the gambia. African Journal of Chemical Education, 7(2): 2-17. Kalıpcı, E. Özdemir, C., Öztaş, H. 2011. Çiftçilerin pestisit kullanımı ile ilgili eğitim ve bilgi düzeyi ile çevresel duyarlılıklarının araştırılması. TÜBAV Bilim Dergisi, 4(3): 179-187.
Karabat, S. 2007. Manisa bağ alanlarında kullanılan tarımsal ilaçların gıda güvenliğine etkisinin koşullu değerleme yöntemiyle analizi ve üretici duyarlılığının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
Karataş, E. 2009. Manisa ilinde bitki koruma yöntemlerinin uygulamadaki sorunları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya.
Kılıç, B. 2014. Giresun İli Merkez, Bulancak, Espiye, Görele, Keşap ve Tirebolu ilçelerinde fındık üreticilerinin bitki koruma yönünden karşılaştıkları sorunlar ile tarımsal ilaç kullanım durumunu etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Kızılaslan, N. 2009. Çiftçilerin tarımsal yayım konusundaki tutum ve davranışları: Tokat ili Yeşilyurt ilçesi araştırması. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(4): 439-445.
Küçükönder, H. 2013. Kahramanmaraş ovasında pamuk solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae kleb.) sörveyi ve pamuk üreticilerinin pestisit kullanım alışkanlıkları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
Newbold, P. 1995. Statisticsfor Business and Economics. Prentice- Hall International, New Jersey.
Öksüz, M.E. 2017. Pasinler ilçesinin bazı bitkisel ürünlerinde çiftçilerin kimyasal ilaç kullanımı ile ilgili tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Özdeniz, E. Bölükbaşı, A. Kurt, L., Özbey, B.G. 2016. Jipsofil bitkilerin ekolojisi. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 4(2): 57-62.
Özkan, B. Akçaöz, H.V. ve Karadeniz, C.F. 2003. Antalya ilinde turunçgil üretiminde tarımsal ilaç kullanımına yönelik üretici tutum ve davranışları. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 13(2): 103-116.
Peker, A.E. 2012. Konya ili domates üretiminde tarımsal ilaç kullanımına yönelik çevresel duyarlılık analizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1): 47-54.
Sarıkaya, N. 2007. Organik ürün tüketimini etkileyen faktörler ve tutumlar üzerine bir saha çalışması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2): 110-125.
Sevilgen, Ö. 2008. Zeytin zararlılarının meyve kalitesi üzerine etkileri. I. Ulusal Zeytin Öğrenci Kongresi, 17-18 Mayıs, Edremit, Balıkesir.
Şahin, G. Uskun, E. Ay, R., Öğüt, S. 2010. Elma yetiştiriciliği alanında çalışanların tarım ilaçları konusunda bilgi, tutum ve davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(6): 633-644.
Tanrıvermiş, H. 2000. Orta Sakarya Havzası’nda Domates Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanımının Ekonomik Analizi. T.C Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
TÜİK, 2018. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Ürün İstatistikleri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. Erişim Tarihi: 01.03.2018.
Unakıtan, G. Aydın, B. Azabağaoğlu, M.Ö. Hurma, H. Demirkol, C. ve Yılmaz, F. 2017. Bitkisel üretimde çiftçilerin girdi kullanım bilinç düzeylerinin analizi: Trakya Bölgesi örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(1): 104-114.
Uzundumlu, A.S. 2005. Erzurum ili Pasinler İlçesinde Patates Üretim Maliyeti ve Tarımsal İlaç Kullanımının Maliyetler Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Uzundumlu, A.S. 2011. Erzurum ilinde işlenmiş ve işlenmemiş içme sütü tüketim davranışlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
Yaltırık, F., Efe, A. 2000. Dendrology Handbook, Gymnospermae-Angiospermea. Faculty of Forestry Publication, University of Istanbul Publication, Istanbul, Turkey.