Erkan YÜZBAŞIOĞLU, Tülay TÜTENOCAKLI, İsmet UYSAL

Reşadiye (A6, Tokat) ve Çevresindeki Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri

Reşadiye (A6, TOKAT) ilçe merkezi ile 12 belde ve 48 köy olmak üzere toplamda 61 yerleşim yerinde yapılan etnobotanik araştırmada, 120 kaynak kişi ile görüşülmüş ve bölgeden 40 familyaya ait 85 bitki taksonu toplanmış ve bu bitkilerin kullanım amaçları ve kullanım şekilleri belirlenmiştir. Ağırlıklı olarak Rosaceae (%18), Brassicaceae, Lamiaceae ve Asteraceae (%6), Boraginaceae (%5) familya üyeleri kullanılmaktadır. Bu bitkilerden sırasıyla 61 takson gıda (%72), 33 takson halk ilacı – tıbbi (%39), 20 takson hem tıbbi hem de gıda, 2 takson süs (%2) ve 13 taksonun da diğer amaçlarla (%15) kullanıldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Etnobotanik, Reşadiye, Tokat

Ethnobotanical Properties of the Plants in Reşadiye (A6, Tokat) and its Environs

An ethnobotanical investigation was made in order to determine the plants used by the local people in the region of Reşadiye (A6, TOKAT). For this purpose, the center of Reşadiye, 12 towns and 48 villages; totally 61 settlements have been visited with 120 informants. During the field work 85 plant species belonging to the family of 40 were collected and the uses and purpose of uses of these plants were determined. Family members of Rosaceae (18%), Brassicaceae, Lamiaceae and Asteraceae (6%), Boraginaceae (5%) are mainly used. The findings of the research are presented in detail in the article. According to the results of this study total 85 taxa which have ethnobotanical usage, were identified. Among these plants, 61 taxa (72%), 33 taxa folk medicine (39%), 20 taxa were used for both medical and food, 2 taxa (2%) and 13 taxa for other purposes (15%).

Keywords:

Ethnobotany, Reşadiye,

PDF

___

Bayrak, Özbucak T., Kutbay, H.G. ve Ergen Akcin, Ö. 2006. The Contribution of Wild Edible Plants to Human Nutrition in the Black Sea Region of Turkey, Ethnobotanical Leaflets, 10: 98-103.
Baytop, T. 1999. Türkiye’de Bitkilerle Tedavi Geçmişte ve Bugün. Nobel Tıp Kitabevleri, II. Baskı, İstanbul, 480s.
Çolakoğlu, M. ve Tömek, S. 1975. Ege Bölgesinde Bazı Yenebilen Otların Bileşimleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 228, İzmir.
Davis, P.H. 1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Ed: Davis P.H., Vol. 1 – 9., Edinburgh University Press, Edinburgh.
Davis, P.H., Mill R.R. ve Tan K. 1998. Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol. 10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
Ertuğ, F. 2000. An Ethnobotanical Study in Central Anatolia (TURKEY). Economic Botany. 54 (2) pp., New York Botanical Garden Press, Bronx, 155-182.
Ertuğ Yaraş, F. 1996. Contemporary Plant Gathering in Central Anatolia: An Ethnoarchaeological and Ethnobotanical Study. Plant Life in Southwest and Central Asia. Proceedings of the IVth Plant Life in Southwest Asia Symposium, 21-28 Mayıs 1995, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir, s. 945-962.
Fakir, H., Korkmaz M. ve Güller, B. 2009. Medicinal Plant Diversity of Western Mediterrenean Region in Turkey. Journal of Applied Biological Sciences, 3 (2):30-40.
Farnsworth, N.R. 1990. The Role of Ethnopharmacology in Drug Development. In: Chadwick, DJ., Marsh, J. (ed.)., John Wiley & Sons Ltd., West Sussex; Bioactive Compounds from Plants. 2-21.
Gül, V. 2014. Rize Yöresine Ait Tıbbi ve Aromatik Bitkilere Genel Bir Bakış. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4 (4): 97-107.
Güner, A., Aslan S., Ekim T., Vural M. ve Babaç M.T. (edlr.) 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
Ospankulava, E. 2005. Türkiye Etnobotanik Araştırmalar Veri Tabanı. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Botanik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Öztürk, M. ve Özçelik, H. 1991. Doğu Anadolu’nun Faydalı Bitkileri. SİSKAV Yayınları, Ankara.
Sadıkoğlu, N. 1998. Cumhuriyet Dönemi Türk Etnobotanik Araştırmalar Arşivi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Saraç, D.İ. 2013. Rize ili Etnobotanik Özellikleri. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
Sarıkaya, A.G. ve Karaevli, A. 2019. Korgan (Ordu) Yöresinde Doğal Yayılış Gösteren Bitki Taksonlarının Etnobotanik Özellikleri. Türkiye Ormancılık Dergisi, 20(3): 173-179. Saygılı, R. 2015. Harita Bilgisi Ders Notları 2. http://cografyaharita.com.
Türkan, Ş., Malyer, H. ve Özaydın, S. 2006. Ordu İli ve Çevresinde Yetişen Bazı Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10-02: 162-166.
Ulcay, S. ve Şenel, G. 2020. Tokat Çevresinde Yayılış Gösteren Bazı Tıbbi ve Yenilebilir Bitkilerin Etnobotanik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Academic Platform Journal of Engineering and Science, 8-1, 62-69.
Wickens, G. E. 1990. What is Economic Botany?, Economic Botany, 44 (1) pp.,12-28, The New york Botanic Garden Press, Bronx.
Yıldırımlı, Ş. 2004. Etnobotanik ve Türk Etnobotaniği. Kebikeç İnsan Bilimleri için Kaynak Araştırmaları Dergisi, 17, s. 175-193.
Yüzbaşıoğlu, E., 2010. Reşadiye (A6, Tokat, Türkiye) ve Çevresinin Etnobotaniği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.