TUGAY AYAŞAN, İSMAİL ÜLGER, BÜLENT ÖZSOY

Bazı Çeltik Çeşitlerinin Besleme Değerinin Tespiti

Bu çalışma, 5 farklı çeltik çeşidine (Efe, Yatkın, Halilbey, Kızıltan, Osmancık-97) ait tohumların besin değerlerinin tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2018 yılında yürütülmüştür. Araştırma sonucunda, çeltik çeşitleri arasında, kuru madde (KM), ham protein (HP) ve ham yağ (HY) içerikleri istatistiki anlamda önemli düzeyde (P<0.05) farklılıklar tespit edilirken; ham kül (HK) içerikleri bakımından istatistiki anlamda bir farklılık bulunmamıştır. Çeltik çeşitleri arasında asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötr deterjanda çözünmeyen lif (NDF), ham selüloz (HS) ve fiber olmayan karbonhidrat (FOK) içeriklerinin ayrıca toplam sindirilebilir besin maddesi (TSBM), sindirilebilir enerji (SE), metabolik enerji (ME) ve net enerji laktasyon (NEL) değerlerinin istatistiki anlamda önemli olmadığı tespit edilmiştir. Çeltik çeşitleri arasında en yüksek HP %7.56 ile Halilbey ve %7.24 ile Kızıltan çeşidinde tespit edilmiştir. Çeltik çeşitlerinin HY oranları %1.90-2.07 arasında değişim göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çeltik çeşitleri, kimyasal kompozisyon

Determination of Feeding Value of Some Rice Varieties

This study was carried out in order to evaluate the nutritional value of 5 different rice varieties (Efe, Yatkın, Halilbey, Kızıltan, Osmancık-97). The research was carried out in 2018. As a result of the study, the differences in dry matter (DM), crude fat (CF) and crude protein (CP) contents among the rice cultivars were statistically significant (P <0.05) but crude ash (CA) contents differences were found statistically non-significant. The content of acid detergent insoluble fiber (ADF), neutral detergent insoluble fiber (NDF), crude cellulose (CC) and non-fiber carbohydrates (NFC) also the differences in total digestible nutrients (TDN), digestible energy (DE), metabolic energy (ME) and net energy lactation (NEL) values are not statistically significant among paddy varieties. Among the rice varieties, the highest HP was determined with 7.56% Halilbey and 7.24% with Kızıltan cultivars. Crude fat rates of paddy cultivars ranged from 1.90% to 2.07%.

Keywords:

Rice varieties, chemical composition,

PDF

___

Ahmad, A., Afzal, M., Ahmad, A.U.H., Tahir, M. 2013. Effect of foliar application of silicon on yield and quality of rice (Oryza Sativa L.). Cercetari Agronomice in Moldova, 3(155): 21-28.
Anonim, 2016. Çeltik Yetiştiriciliği (http://bzob.com.tr).
Association of Official Analytical Chemists (AOAC), 1990. Official Method of Analysis. 15th. ed. Washington, DC. USA.
Baydar, H. 2004. Tarla Bitkileri. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Isparta.
Çavdar, K. 2014. Tosya İlçesinde Çeltik Tarımı, Sorunları ve Çözüm Yolları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Lisans Bitirme Tezi, 52 s.
Donduran, D.Ö. 2014. Ülkemizde İşlenen Bazı Çeltik Çeşitlerinin Kalite ve Biyoaktif Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Çanakkale.
Gevrek, MH. 2000. Çeltik tarımında azot kaynağı olarak Azola’nın kullanımı üzerine bir araştırma. Turk J. Agric. Forest., 24(2000): 165-172.
Hakoomat, A., Hasnain, Z., Sahanzad, A.N., Sarwar, N., Qureshi M.K., Khaliq, S., Qayyum, M.F. 2014. Nitrogen and zinc interaction improves yield and quality of submerged basmati rice (Oryza sativa L.). Natulae botanicae horti agrobotanici cluj-napoca, 42(2): 372-379.
MAFF, 1984. Energy allowances and feeding systems for ruminants. Her Majesty’s Stationary Office London, UK.
Naik, D.S., Chetti, M.B. 2017. Influence of packaging and storage conditions on proximate composition of paddy. Int. J. Pure App. Biosci., 5(6): 1632-1639.
Pinkerton, B. 2005. Forage Quality. Clemson University Cooperative Extension Service. Forage fact sheet 2.
Sahu, B., Khokhar, B., Patel, S., Mishra, N.K., Dahare, R. 2018. Comparative analysis on chemical properties of selected varieties of paddy. Int. J. Pure App. Biosci., 6(2): 1352-1357.
Sezer, İ. 1993. Çeltiğin verim, Verim Unsurları ile Bazı Kalite Karakterlerine Ekim Yöntemi ve Bitki Sıklığının Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. O.M.Ü. Fen Bil. Ens. Samsun, 131 s.
SPSS, 1999. Statistical Package for the Social Sciences for Windows, 1999. SPSS Inc., Chicago, Illinois, USA.
Şavşatlı, Y., Gülümser A. 2006. Fideleme ve serpme ekim yöntemlerinin bazı çeltik çeşitlerinde verim ve kalite karakterlerine etkileri. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21(2):154-159.
Toksal, A. 1991. Çarşamba Ovasında Bazı Çeltik (Oryza sativa L.) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ve Tane Kalitesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 2018. Çeltik çeşitleri. https://arastirma.tarim.gov.tr/ttae/Link/1/Cesitlerimiz. TUİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu Verileri.
Weiss, W.P., Conrad, H.R., St Pierre, N.R. 1992. A theoretically-based model for predicting total digestible, nutrient values of forages and concentrates. Animal Feed Science and Technology, 39(1-2): 95-110.
Van Soest, P.J., Robertson, J.D., Lewis, B.A. 1991. Methods for dietary fibre, neutral detergent fibre and non-starch polysaccharides in relation to animal Nutrition. Journal of Dairy Sci., 74: 3583–3597.
Yılmaz, N., Sonkaya, M.C. 2018. Çinko uygulamasının çeltik (Oryza sativa L.) çeşitlerinde bazı kalite özellikleri üzerine etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 7(1): 35-40.