Tuz Stresinin Nane (Mentha piperita L.)’de Büyüme ile Uçucu Yağ Miktarı ve Bileşenleri Üzerine Etkileri

Nane (Mentha piperita L.) güçlü kokusu ve tadı ile tıbbi ve aromatik bitkiler içinde yer alan önemli bitki türlerinden biridir. Yaprak ve uçucu yağları kozmetik, gıda, ilaç ve kişisel bakım ürünlerinde kullanılmaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkilerde verim ve sekonder metabolit biyosentezinin abiyotik stres faktörlerinden aşırı derecede etkilendikleri bilinmektedir. Tuzluluk da bitkileri etkileyen en önemli stres faktörlerinden biridir. Bu araştırma, tuz stresinin nane bitkisinde büyüme ile uçucu yağ miktarı ve bileşenleri üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla üç farklı konsantrasyonda sodyum klorür (NaCl) (0, 100 ve 150 mM) uygulamalarının yapıldığı araştırmada, incelenen bütün kriterlerin NaCl uygulamalarından önemli derecede etkilendikleri belirlenmiştir. Sürgün uzunluğu, yaş ve kuru bitki ağırlıkları ile uçucu yağ içeriğinin NaCl seviyelerindeki artışla birlikte önemli derecede azaldığı tespit edilmiştir. Bunların yanı sıra NaCl uçucu yağ bileşenlerinde de farklılıklara neden olmuştur. NaCl konsantrasyonunun 150 mM seviyesine çıkmasıyla nane yağının ana bileşenlerinden olan mentol ve menton miktarlarının önemli miktarda düştüğü saptanmıştır. Bütün bu sonuçlardan NaCl'nin nane bitkisinin büyüme, uçucu yağ içeriği ve uçucu yağ kalitesini özellikle yüksek konsantrasyonlarda olumsuz yönde ve dikkate değer bir biçimde etkilediği tespit edilmiştir.

The Effects of Salt Stress on Growth, Essential Oil Content and Components of Mint (Mentha piperita L.)

Nane (Mentha piperita L.) güçlü kokusu ve tadı ile tıbbi ve aromatik bitkiler içinde yer alan önemli bitki türlerinden biridir. Yaprak ve uçucu yağları kozmetik, gıda, ilaç ve kişisel bakım ürünlerinde kullanılmaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkilerde verim ve sekonder metabolit biyosentezinin abiyotik stres faktörlerinden aşırı derecede etkilendikleri bilinmektedir. Tuzluluk da bitkileri etkileyen en önemli stres faktörlerinden biridir. Bu araştırma, tuz stresinin nane bitkisinde büyüme ile uçucu yağ miktarı ve bileşenleri üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla üç farklı konsantrasyonda sodyum klorür (NaCl) (0, 100 ve 150 mM) uygulamalarının yapıldığı araştırmada, incelenen bütün kriterlerin NaCl uygulamalarından önemli derecede etkilendikleri belirlenmiştir. Sürgün uzunluğu, yaş ve kuru bitki ağırlıkları ile uçucu yağ içeriğinin NaCl seviyelerindeki artışla birlikte önemli derecede azaldığı tespit edilmiştir. Bunların yanı sıra NaCl uçucu yağ bileşenlerinde de farklılıklara neden olmuştur. NaCl konsantrasyonunun 150 mM seviyesine çıkmasıyla nane yağının ana bileşenlerinden olan mentol ve menton miktarlarının önemli miktarda düştüğü saptanmıştır. Bütün bu sonuçlardan NaCl’nin nane bitkisinin büyüme, uçucu yağ içeriği ve uçucu yağ kalitesini özellikle yüksek konsantrasyonlarda olumsuz yönde ve dikkate değer bir biçimde etkilediği tespit edilmiştir.

PDF

___

Aziz EA, Hendawi ST, Azza EED, Ömer EA. 2008a. Effect of soil type and irrigation intervals on plant growth, essential oil and constituents of Thymus vulgaris Plant. AmerEurasian J. Agri. & Environ. Sciences, 4(4): 443-450.
Aziz EE, Al-Amier H, Craker LE. 2008b. Influence of salt stress on growth and essential oil production in peppermint, pennyroyal, and apple mint. J. Herbs, Spices Med
Baghalian K, Haghiry A, Naghavi MR, Mohammadi A. 2008. Effect of saline irrigation water on agronomical and phytochemical characters of chamomile (Matricaria recutita L.). Scientia Hort., 116: 437-41.
Baydar H. 2013. Tıbbi Aromatik ve Keyf Bitkileri Bilim ve Teknolojisi. SDÜ Basım Evi, 303, Isparta. Clark RJ, Menary RC, 2008. Environmental effects on peppermint (Mentha piperita L.) II. effects of temperature on photosynthesis, photorespiration and dark respiration in peppermint with reference to oil composition. Aust. J. Plant Physiol., 7(6): 693-697.
Croteau R, Johnson MA, 1984. Biosynthesis of terpenoids in glandular ability and growth characters in two maize cultivars. Pak. J. Bot., 41: 87-98.
Dajic Z, 2006. Salt stress. Physiology and molecular biology of stress tolerance in plants. (K.V.M. Rao and K.J. Reddy (eds)), Chapter 6, p 345.
Ekmekçi E, Apan M, Kara T. 2005. Tuzluluğun bitki gelişimine etkisi. OMÜ, Zir. Fak. Der., 20 (3): 118-125. El-Danasoury M, Al-Amier H, El-Din Helaly A, Aziz EE, Craker L. 2010. Essential oil and enzyme activity in spearmint under salt stress. J. Herbs Spices Med. Plants., 16: 136-145.
Gharib FA, Moussa LA, Massoud ON. 2008. Effect of compost and bio-fertilizers on growth, yield and essential oil of sweet marjoram (Majorana hortensis) Plant. Int. J. Agric. Biol., 10: 381-387.
Gordon WP, Forte AJ, McMurty RJ, Gal J, Nelson SD. 1982. Hepatotoxicity and pulmonary toxicity of pennyroyal oil and its constituent terpenes in the Mouse. Tox. Appl. Pharm., 65(3): 413–424
Herro E, Jacob SE. 2010. Mentha piperita (peppermint). Dermatitis. 21(6): 327-329. Hoagland DR, Arnon DI. 1950. The water-culture method of growing plants without soil. Calif. Agr. Expt. Sta. Circ., 347.
Hussain AI, Farooq A, Nigam PS, Ashraf M, Gilani AH. 2010. Seasonal variation in content, chemical composition and antimicrobial and cytotoxic activities of essential oils from four Mentha species. J. Sci. Food Agric., 90: 1827-1836. Iscan G, Kirimer N, Kurkcuoglu M, Baser KHC, Demirci F. 2002. Antimicrobial screening of Mentha piperita essential oils. J. Agric. Food Chem., 50: 3943-3946.