ŞENOL ÇELİK, TURGAY ŞENGÜL, BÜNYAMİN SÖĞÜT, AHMET YUSUF ŞENGÜL

Türkiye’de Organik Bal Üretiminin Yıllara Göre Değişiminin Regresyon Analizi ile İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma

Bu çalışmada, Türkiye’de 2004-2016 yılları arasındaki organik bal üretimdeki değişimler regresyon analizi ile incelenmiştir. Regresyon analizinde, lineer, kuadratik, kübik, logaritmik ve ters regresyon modelleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu modeller ile elde edilen R2 değerleri sırasıyla; 0,16; 0,62; 0,70; 0,37; 0,52, ? ̅ 2 değerleri 0,08; 0,54; 0.60; 0.31; 0.48 ve hata kareler ortalaması (HKO) değerleri 48743,01; 24376,61; 21228,61; 36580,48; 27563,47 olarak bulunmuştur. Parametre tahminleri anlamlı bulunan, ? ̅2 değeri en yüksek ve HKO değeri en düşük olan kuadratik regresyon modeli en uygun model olmuştur. Bu regresyon modeline göre, 2017 ve 2018 yıllarında organik bal üretim miktarının sırasıyla; 693 ve 891 ton olacağı tahmin edilmiştir. Ayrıca, aynı dönem içinde organik olmayan bal üretiminin regresyon analizi de yapılmış ve lineer regresyon modeli en uygun model olarak belirlenmiştir. Bu model için R2=0,77 ve ? ̅ 2=0,75 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak, organik ve organik olmayan bal üretim miktarlarının farklı regresyon modelleri ile tahmin edilebileceği kanısına varılmıştır.

A Study on Change of Organic Honey Production According to Years by Regression Analysis in Turkey

In this study, changes in organic honey production in Turkey between 2004 and 2016 were examined by regression analysis. In regression analysis, linear, quadratic, cubic, logarithmic and inverse regression models have been studied comparatively. The R2 values obtained with these models are; 0.155, 0.616, 0.699, 0.366, 0.522, ? ̅2 values were found as 0.079, 0.539, 0.599, 0.308, 0.479 and MSE (Mean Squared Error) values were 48743.013, 24376.605, 21228.605, 36580.476, 27563.473, respectively. The quadratic regression model, in which the parameter estimates are significant, ? ̅ 2 is the highest and MSE is the lowest, is the most appropriate model. According to this regression model, estimated organic honey production yields in 2017 and 2018 are going to be 693 and 891 tons, respectively. In addition, regression analysis of non-organic honey production was done in the same period and linear regression model was determined as the most suitable model. For this model, R2= 0.772 and ? ̅2 = 0.750 were calculated. As a result, it has been concluded that organic and non-organic honey production yields can be estimated with different regression models.

PDF

___

Albayrak AS. 2006. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 1. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, İstanbul, ISBN: 9759091984, s500.
Anonim. 2002. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Organik tarımın esasları ve uygulamasına ilişkin yönetmelik.
Aydın D. 2014. Uygulamalı Regresyon Analizi/Kavramlar ve R Hesaplamaları. Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Ticaret Ltd. Şti., Ankara, 560 s.
Chatterjee S, Hadi AS. 2012. Regression Analysis by Example. Fifth Edition. John Wiley and Sons, Inc., Hoboken, New Jersey, 403p.
Efe E, Bek Y, Şahin M. 2000. SPSS’te Çözümleri ile İstatistik Yöntemler II. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü, Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi (BAUM), Yayın No: 10.
Engindeniz S, Uçar K, Başaran C. 2014. İzmir İlinde Arıcılığın Ekonomik Yönleri ve Sorunları. Tarım Ekonomisi Dergisi 20(2): 113-120.
Ertürk YE, Yılmaz O. 2013. Türkiye’de Organik Arıcılık. COMU Journal of Agriculture Faculty, 1(1): 35–42.
FAO. 2014. Food and Agriculture Organization of the United Nations, 2014. Livestock Primary. http://www.fao.org/ faostat/en/#data/QL (Erişim tarihi 15.06.2017).
GTHB. 2017. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2017 yılı Organik Tarım İstatistikleri, 2017 Organik Hayvansal Üretim Verileri, https://www.tarim.gov.tr/Konular/Bitkisel- Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler (Erişim 12.05.2018)
GTHP. 2015. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bitkisel Üretim İstatistikler http://www.tarim.gov.tr/ Konular/ Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler (Erişim 10.06.2017).
Gül A, Şahinler N, Akyol E, Şahin, A. 2007. Organik Arı Yetiştiriciliği. MKU Ziraat Fakültesi Dergisi 10 (1-2): 63- 70.
İlter E, Altındişli A. 1998. Ekolojik Tarım ve İlkeleri. Ekolojik (Organik, Biyolojik) Tarım. Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği. Bornova-İzmir. s1-6.
Kadılar C. 2009. SPSS Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Bizim Büro Kitabevi, Ankara.
Kaftanoğlu O. 2003. Ekolojik ve Organik Arı Ürünleri Üretimi. 2. Marmara Arıcılık Kongresi Bildiri Kitabı, Yalova.
Konak F, Gökçe M. 2003. Arıcılıkta Organik Üretim. Teknik Arıcılık Dergisi, 82: 8-11.
Merdan K, Kaya V. 2013. Türkiye’deki Organik Tarımın Ekonomik Analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17(3): 239-252.
Montgomery DC, Elizabeth AP, Vining GG. 2013. Introduction Regression Analysis (Doğrusal Regresyon Analizine Giriş) (Çeviren: Aydın Erar). Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Ticaret Ltd. Şti., Ankara, 646 s.
Öztürk Aİ. 2004. Türkiye’de organik bal üretimi. 1st International Congress on Organic Animal Production and Food Safety, 28 April-1 May 2004, Kusadasi, Izmir, Turkey, 110-120.
Rawlings JO, Pantula SG, Dickey DA. 1998. Applied Regression Analysis: A Research Tool, Second Edition, Springer texts in statistics, USA., P. 658.