Niğde İlinde Koyun Yetiştiriciliği Faaliyetine Yer Veren İşletmelerin Halk Elinde Hayvan Islahı Projesine Yönelik Görüşleri

Bu çalışma ile hayvan genetik kaynaklarının korunmasına yönelik uygulanacak politikalara yön vermesi amacıyla, Niğde ilinde koyun yetiştiriciliği faaliyetine yer veren işletmelerin halk elinde hayvan ıslahı projesine yönelik görüşleri yetiştiricilerin amaç ve ihtiyaçları kapsamında değerlendirilmiştir. Araştırmanın birincil verilerini Niğde ili Merkez ve Bor ilçelerinde projeye dahil olmayan işletmelerden tabakalı örnekleme yöntemine göre belirlenen 54 işletme ve projeye dahil olan işletmelerden ise tam sayım yöntemine göre belirlenen 54 işletme olmak üzere toplam 108 işletmeden anket yoluyla toplanan veriler oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda, yetiştiriciler projeye başlıca katılma sebepleri olarak kuzu ölüm sayısını azaltarak hem hayvan verimlerinde artış hem de sağlanan destekleme ile birlikte gelir artışı sağlamak olduğunu belirtmişlerdir. Yetiştiriciler, projenin beklentilerini olumlu yönde karşıladığını ifade etmişlerdir. Projeye dahil olmayan işletmelerin yaklaşık üçte ikisi ise projeye ilgi duymakla birlikte, bu gruptaki işletmeler çoğunlukla küçük aile işletmelerinde geleneksel yöntemlerle hayvansal üretim faaliyeti yapmaları nedeniyle projeye dahil olma şartlarını karşılayamamışlarıdır. Ayrıca, çalışmada ıslah programına katılımı teşvik edecek destekleme programlarının yetiştiriciler açısından önemli olduğu görülmüştür. Bu kapsamda yetiştiriciler tarafından, hayvan genetik kaynaklarının korunmasına yönelik uygulanacak bir politikada, maliyetlerin azaltılmasına yönelik destekleme modeli en iyi kriter seçilmiştir. Bununla birlikte projeden elde edilen damızlık materyalinin ülke genelinde kullanılmasının yaygınlaştırılması, proje şartlarını sağlayamayan küçük aile işletmelerinin de düzenli kayıt tutma ve bakım, besleme, sürü yönetimi ve sağlık gibi yetiştiriciliğe yönelik konularda destek alabilecekleri programların yaygınlaştırılması önerilmektedir.

The Opinions of the Sheep Breeders about the National Sheep and Goat Breeding Program under Farmer Condition in Niğde Province

With this study, for guiding the policies on the protection of native animal genetic resources, the opinions of the sheep breeders about the national sheep and goat breeding program under farmer condition were evaluated within the scope of the purposes and needs of the breeders in Niğde province. The primary data was collected from 108 farms in Nigde Province Center and Bor districts, including 54 farms determined by the stratified sampling method from participated farms in the sheep breeding program and including 54 farms determined by the total population sampling method from not-participated farms in the sheep breeding program. As a result of the study, breeders stated that the main reasons for participating in the project were the ensuring both productivity increase by reducing the number of lamb deaths, and income increase by receiving the support from the project. Breeders stated that the project meets their expectations in a positive way. Approximately two-thirds of the farms not involved in the project were interested in the project, but the farms in this group were not able to participate in the project because they could not meet the project requirements mainly because they made animal production in small family farms by traditional methods. In addition, the study indicated that agricultural support programs to encourage participation in the breeding program were important for breeders. In this context, the support model for reducing costs was selected by breeders as the best criterion in a policy to be implemented for the protection of native animal genetic resources. It is recommended to expand the use of breeding material obtained from the project throughout the country. Besides it is recommended to expand programs in matters related to regular record keeping and animal care, feeding, herd management and health for small family farms.

PDF

___

Amadou Z. 2020. Which sustainable development goals and ecochallenges matter most to niger’s farmers and herdsmen? A best worst scaling approach. Agricultural Research & Technology Open Access Journal, 24(5), 556284. doi: 10.19080/ARTOAJ.2020.24.556284
Barlas S, Örmeci Kart MÇ, Kınıklı F, Işın Ş. 2019. İzmir ili menderes ilçesinde kesme çiçek üreticilerinin üretim kararlarini etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(3), 231-238. doi: 10.17097/ ataunizfd.532992
Bhuiyan MSA, Fazlul Haque Bhuiyan AK, Lee JH, Lee SH. 2017. Community based livestock breeding programs in Bangladesh: Present status and challenges. Journal of Animal Breeding and Genomics 1(2):77-84.
Ceyhan A, Şekeroğlu A, Duman M. 2019. Niğde ilinde yetiştirilen Akkaraman ırkı koyunların bazı döl verim özellikleri ve kuzuların büyüme performansı. Türk Tarım- Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 7(10): 1509-1514. doi: 10.24925/turjaf.v7i10.1509-1514.2249
Çakır E, Can M. 2019. Best-worst yöntemine dayalı aras yöntemı ile dış kaynak kullanım tercihinin belirlenmesi: Turizm sektöründe bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (3): 1273-1300.
Çiçek A, Erkan O. 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Metotları, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 12. Ders Kitapları Serisi No: 6. Tokat, 1996.
Daşkıran İ, Ankaralı B, Sözen Ö. 2009. Halk elinde ülkesel küçükbaş hayvan ıslahı projesi. HASAD Hayvancılık Dergisi 24 (287):16-20.
Değer HC, Özder U, Kınıklı F, Yercan M. 2020. Muğla ilinde üreticilerin domates pazarlamasi üzerine kooperatifleşme eğilimlerinin belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi,26(2):121-129.
Demir E, Aygün T. 2021 Halk elinde yetiştirilen Hırık (Hamdani x Akkaraman melezi) koyunlarının döl, süt ve yapaği verimi özellikleri. Hayvansal Üretim 62(1): 35-44.
Everest T, Sungur A, Özcan H. 2022. Applying the best–worst method for land evaluation: a case study for paddy cultivation in northwest Turkey. International Journal of Environmental Science and Technology. 19:3233–3246. https://doi.org/10.1007 /s13762-021-03373-4
İkikat Tumer E, Birinci A, Miran B. 2011. Çiftçi amaçlarının bulanık eşli karşılaştırma yöntemiyle belirlenmesi: Erzurum ili örneği. Bilig - Turk Dunyası Sosyal Bilimler Dergisi, 21(b), 32-39.
Jaleta GD. 2010. Participatory Definition of Breeding Objectives and Implementation of CommunityBased Sheep Breeding Programs in Ethiopia. PhD Dissertation. BOKU-Universität für Bodenkultur (University of Natural Resources and Life Sciences). Vienna, Austria.
Jin S, Mansaray B, Jin X, Li H. 2020. Farmers’ preferences for attributes of rice varieties in Sierra Leone. Food Security, 12(3): 1185–1197 (2020). https://doi.org/10.1007/s12571- 020-01019-w
Kaumbata W, Nakimbugwe H, Haile A, Banda L, Mészáros G, Gondwe T, Woodward-Greene MJ, Rosen BD, Van Tassell CP, Sölkner J, Wurzinger M. 2020. Scaling up communitybased goat breeding programmes via multi-stakeholder collaboration. Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics 121(1):99–112. https://doi.org/10.17170/kobra-202005281298
Kaumbata W, Nakimbugwe H, Nandolo W, Banda LJ, Mészáros G, Gondwe T, Woodward-Greene MJ, Rosen BD, Van Tassell CP, Sölkner J, Wurzinger M. 2021. Experiences from the implementation of community-based goat breeding programs in Malawi and Uganda: a potential approach for conservation and improvement of indigenous small ruminants in smallholder farms. Sustainability 13(3): 1494. doi:10.3390/su13031494
Kaya N, Çoker S, Kınıklı F, Yercan M. 2019. Çiftçilerin kooperatifçiliğe bakış açıları üzerine bir araştırma: Ağrı ve Eskişehir illeri örneği . Tarım Ekonomisi Dergisi, 25(2):219- 230. DOI: 10.24181/tarekoder.640167
Kosgey IS, Baker RL, Udo HMJ, van-Arendonk JAM. 2006. Successes and failures of small ruminant breeding programmes in the tropics: A review. Small Ruminant Research. 61: 13–28.
Manirakiza J, Moula N, Detilleux J, Hatungumukama G, Antoine- Moussiaux N. 2021. Socioeconomic assessment of the relevance of a community-based goat breeding project in smallholding systems. Animal: The International Journal of Animal Biosciences. 15(1):100042. doi:10.1016/j.animal.2020.100042
Mueller J, Rischkowsky B, Haile A, Philipsson J, Mwai O, Besbes B, Zarate A, Tibbo M, Mirkena T, Duguma G, Sölkner J, Wurzinger M. 2015. Community-based livestock breeding programmes: Essentials and examples. Journal of Animal Breeding and Genetics. 132(2):155-68. doi: 10.1111/jbg.12136
Mueller JP, Haile A, Getachew T, Rekik M, Rischkowsky B. 2019. Genetic progress and economic benefit of communitybased breeding programs for sheep out- and upscaling options in Ethiopia. Small Ruminant Research 177:124-132. doi: 10.1016/j.smallrumres.2019.06.025
Noyan M, Ceyhan A. 2021. Growth performance of Akkaraman lambs raised in semi-intensive conditions. Journal of Agriculture, Food, Environment and Animal Sciences, 2(2), 147-162.
Oğrak YZ. 2020. Fertility traits of Kangal Akkaraman sheep reared in breeder conditions in Sivas province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 8(12), 2651-2656. Doi:10.24925/turjaf.v8i12.2651-2656.3850
Rezaei J, Wang J, Tavasszy L. 2015. Linking Supplier Development to Supplier Segmentation Using Best–Worst Method. Expert Systems with Applications, 42, 9152-9164.
Salalı E, Atış E, Günden C. 2019. Su kaynaklarının korunmasında yerel tohum çeşitlerinin rolü üzerine çiftçi görüşleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 25(2):133-139. doi: 10.24181/ tarekoder.654006
Şimşek A, Çatır O, Ömürbek N. 2015. TOPSIS ve MOORA yöntemleri ile tedarikçi seçimi: Turizm sektöründe bir uygulama. Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, 18(33), 133-161.
Tamer C, Şirin E. 2021. Determination of growth performance of lambs and fertility characteristics of Karayaka sheep raised in Amasya. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology 9(11):2022-2026. doi.org/10.24925/turjaf.v9i11. 2022-2026.4676
Tatliyer A. 2020. Kuzularda yetiştirme tipinin regresyon ağacı algorıtmaları tahmin performansına etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(3), 772- 780. doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.651232
TOB (T.C. Tarım ve Orman Bakanığı), 2020. Tarımsal Destekler. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Tarimsal-Destekler (Erişim: 21.12.2020)
TÜİK, 2022. Hayvancılık İstatistikleri. www.tuik.gov.tr. Yapar NS. 2020. Samsun İlinde Yürütülmekte Olan Halk Elinde Manda Islahı Projesinin Yetiştiriciler Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, Türkiye.
Yağcı S, Sinan BAŞ, Tatlıyer A. 2018. Şavak Akkaraman kuzuların yetiştirici koşullarında büyüme ve yaşama gücü özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58(2), 81-88.
Zengin Y. 2020. Halk elinde küçükbaş hayvan ıslahı ülkesel projesi kapsamında Ankara ili Akkaraman koyun işletmelerinde bakım ve besleme koşullarının belirlenmesine yönelik bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, Türkiye.