Karadeniz Sahil Kuşağında Yağlık Kolza (Brassica napus L.,) Bitkisinin Çiçeklenme Fenolojisi, Çiçek Sayısı, Nektar ve Polen Potansiyelinin Belirlenmesi

Bu araştırma, ülkemizde tarımı yaygınlık kazanan yağlık kolza (Brassica napus L.,) bitkisinin Samsun İli koşullarında, çiçeklenme fenolojisi, çiçek sayısı, nektar ve polen potansiyelinin belirlenmesi amacıyla 2011 ve 2012 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmanın birinci yılında (2011), kolza bitkisinin 44 gün süre ile çiçekte kaldığı, bitkide 2.694 adet/da çiçek bulunduğu, günlük toplam 1,89 kg/da nektar salgıladığı ve 1330 kg/da polen ürettiği belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci yılında (2012), kolza bitkisinin 39 gün süre ile çiçekte kaldığı, bitkide 701 adet/da çiçek bulunduğu, günlük toplam 0,38 kg/da nektar salgıladığı ve 331,57 kg/da polen ürettiği ortaya konmuştur. Kolza bitkisinin Samsun koşullarında yapılan iki yıllık sonuçlarına göre ortalama 41,5 gün çiçekte kaldığı, günlük nektar üretiminin 0,23 mg/çiçek/gün, nektar kuru madde düzeyinin %20,25 ve polen üretiminin 0,48 mg/çiçek/gün olduğu saptanmıştır. Samsun İlinde kolza bitkisinin, erken ilkbahar döneminde, çevrede bulunan birçok bitkinin çiçeklenmesinden önce çiçeklendiği ve başta bal arıları (Apis mellifera L.) olmak üzere pek çok tozlayıcı böceğe, nektar ve polen sağladığı belirlenmiştir. Kolza bitkisinin arıcılık açısından ekiminin yaygınlaştırılarak erken ilkbahar döneminde, bal arıları ve diğer tozlayıcı böcekler açısından elverişli bir besin kaynağı olabileceği ortaya konmuştur

Determination of Flowering Phenology, Number of Flowers, Nectar and Pollen Potential of Oil Rape (Brassica napus L.,) Plant in Black Sea Coastal Region

This research was carried out in 2011 and 2012 in order to determine the flowering phenology, number of flowers, nectar and pollen potential in the Samsun province of the oilseed rape (Brassica napus L.), which is widely used in agriculture in our country. In the first year of the study (2011), it was determined that the rapeseed plant was in flower for 44 days, there were 2.694 flowers per plant, 1.89 kg/da nectar per day and 1330 kg/da pollen production. In the second year of the research (2012), it was revealed that the rapeseed plant was in flower for 39 days, there were 701 plants/flower in the plant, 0.38 kg/da nectar secreted daily and 331.57 kg/da pollen. According to the results of two years, the yield of rapeseed was found to be 41.5 days, the daily nectar production was 0.23 mg/flower/day, the nectar dry matter level was 20.25% and the pollen production was 0.48 mg/flower/day. In Samsun province, it was determined that rapeseed plants flowered before the flowering of many plants in the vicinity in the early spring, and provided honey bees, Apis mellifera L., and many other honey bees, nectar and pollen. It has been demonstrated that the cultivation of rapeseed is cultivated in the early spring, and it can be a convenient source of food for honey bees and other dusty insects.

PDF

___

Abrol DP. 2007. Foraging behaviour of Apis mellifera L. and Apis cerana F. as determined by the energetics of nectar production in different cultivars of Brassica campestris var. Toria. Journal of Apicultural Science. Vol. 51 No. 2, 19-24.
Anonim 2013. “Türkiye İstatistik Kurumu”
http://tuikapp.tuik.gov.tr/Bolgesel/tabloOlustur.do. (Erişim tarihi: 26 Nisan 2013)
Anonymous 2000. Honeybee pollination of crops and orchards in western Australia. Chief Executive Officer of Depart. of Agric. Western Australia.
Baydar H. 2005. Isparta koşullarinda kolza (Brassica napus L.,) çeşitlerinin verim ve kalite özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3): 1-6.
Blažytė-Cereškienė L, Vaitkevičienė G, Venskutonytė S, Būda V. 2010. Honey bee foraging in spring oilseed rape crops under high ambient temperature conditions. Žemdirbystė Agriculture, 97(1): 61-70.
Çabukel B, Gönül K, Yalçınkaya T, Mısır E. 2009. Türkiye’ de bitkisel yağ sektörü ve alternatif bir çözüm, kanola yağı. Yıldız Teknik Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü Ders Notları, 68 sayfa.
Gizlenci Ş, Acar M, Kayaoğlu Y. 2007. Türkiye’ de kolza gerçeği. 1. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31, Mayıs, Samsun.
Inan M, Kirpik M, Çelik A, Büyük G. 2014. Adıyaman koşullarında yazlık-kışlık kolza (Brassica sp.) çeşitlerinde verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri, 1(1): 79-84.
Jablonski B, Koltowski Z. 2004. Nectar secretion and honey potential of honey-plants growing under Poland's conditions. Journal of Apicultural Science, 48(1): 5-10.
Koltowski Z. 2001. Beekeeping value and pollination requirements of double-improved cultivars of spring rapeseed (Brassica napus L., var. oleifera Metzger f. annua Thell.). Journal of Apicultural Science, 45: 69-84.
Koltowski Z. 2002. Beekeeping value of recently cultivated winter rapeseed cultivars. Journal of Apicultural Science, 46(2): 23-32.
Kumova U, Korkmaz A. 1998. Polinasyonda bal arılarının (Apis mellifera L.) yeri ve önemi. Tarım ve Köy Dergisi, Ankara. Sayı: 121. 53-57.
Kumova U. 1999. Arıcılık açısından kolza (Brassica napus L.,) bitkisi. TİGEM Dergisi, Ankara. Yıl: 13. Sayı: 70. 11-17.
Korkmaz A. 2003. Çukurova bölgesinde bal arılarının (Apis mellifera L.) arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham) ve yemlik kolza (Brassica napus L.,Metzg.) ile olan bazı ilişkilerinin saptanması üzerine bir araştırma. Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enst. Doktora Tezi, Adana, 240 s.
Kumova U, Korkmaz A. 2007. Çukurova koşullarında kolza (Brassica napus L.,)’nın çiçeklenme fenolojisi, çiçek sayısı, nektar ve polen potansiyelinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. I. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31 Mayıs, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstütüsü. Samsun. Sempozyum Bildiri Kitabı, Sayfa: 175-185.
Kumova U, Sağlamtimur T, Korkmaz A, Inal İ. 2003. Bal arısının kolza ve fazelya bitkileri ile karşılıklı etkileşiminin araştırılması. TÜBİTAK Proje Kesin Sonuç Raporu. Proje No: TOGTAG-2629. Sayfa: 1-252.
Masierowska Masierowska ML. 2003. Floral nectaries and nectar production in brown mustard (Brassica juncea) and white mustard (Sinapis alba) (Brassicaceae). Plant Systematics and Evolution, 238: 97-107.
Nedic N, Mačukanović-Jocić M, Rančić D, Rørslett B, Šoštarić I, Stevanović ZD, Mladenović M. 2013. Melliferous potential of Brassica napus L., subsp. napus (Cruciferae). Arthropod-Plant Interactions, 7(3): 323-333.
Rosa ADS, Blochtein B, Lima DK. 2011. Honey bee contribution to canola pollination in southern Brazil. Scientia Agricola, 68(2): 255-259.
Tansı V, Kumova U, Kızıl S. 1999. Bazı yem bitkilerinin arı mer’ası olarak kullanılma olanakları ve tohum verim kalitelerinin saptanması. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(4): 81-90.
Turhan H, Gül MK, Egesel CÖ, Kahrıman F. 2011. Effect of sowing time on grain yield, oil content, and fatty acids in rapeseed (Brassica napus subsp. oleifera). Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 35(3): 225-234.
Vıık, E, Mand M, Karise R, Laanist P, Williams IH, Luik A. 2012. The impact of foliar fertilization on the number of bees (Apoidea) on spring oilseed rape. Zemdirbyste - Agriculture, 99(1): 41-46.