Dünyada ve Türkiye’de Zeytinde Yapılan Doku Kültürü Çalışmaları

Dünyanın en sağlıklı ve doğal bitkisel yağ kaynağı olarak bilinen zeytinin tarihi 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Oleacea familyasının bir üyesi olan zeytinin anavatanı Güneydoğu Anadolu ve Suriye de içine alan Yukarı Mezopotamya ve Güney Asya’dır. Zeytin, M.Ö. 3000 yılında Akdeniz’in doğu kıyılarında kültüre alınmaya başlamıştır ve Akdeniz bölgesinde kültüre alınan ilk meyve türlerinden biridir. Bu bakımdan zeytin, Akdeniz ülkelerinin ekonomisinde, beslenmesinde ve kültüründe önemli bir yere sahiptir. Şu anda zeytin yetiştiriciliği yapan ülkelerin çoğunda zeytin, yapraklı gövde veya çeliklerin köklendirilmesiyle veya gövde filizlerinin, tohumdan gelişen ya da klonal gövdelere aşılanmasıyla çoğaltımı sağlanmaktadır. Ancak, bununla beraber, sofralık zeytin olarak adlandırılan çeşitlerin köklenmesi çok zor veya tamamen imkansızdır. Köklenmesi çok zor olan zeytinin ürün verimliliğinin arttırılması amacıyla, geleneksel yöntemlerin, kısa zamanda ve kolay bir şekilde ticari olarak yüksek miktarlarda bitkinin çoğaltılmasını sağlayan mikro çoğaltım yöntemi gibi biyoteknolojik yaklaşımlarla desteklenmesi gerekmektedir. Şimdiye kadar pek çok meyve türü doku kültürü yöntemleri kullanılarak in vitro çoğaltılmış ve aynı zamanda bazı zeytin çeşitlerinin mikro çoğaltım yöntemi ile başarılı bir şekilde çoğaltılması sağlanmıştır. Bu çalışma, bazı zeytin çeşitlerinin biyoteknolojik yöntemler kullanılarak çoğaltımı için günümüze kadar Dünyada ve Türkiye’de uygulanan farklı yöntemler son literatür çalışmaları da göz önünde bulundurularak bu alanda çalışacak araştırmacılara kaynak olması amacıyla derlenmiştir.

Tissue Culture Studies in Olive Plants on the World and Turkey#

Known as the world’s most healthy and natural source of vegetable oil, the history of olives dates back to 10,000 years ago. The homeland of olives, a member of the Oleacea family, is Upper Mesopotamia and Southern Asia, including Southeastern Anatolia and Syria. Olives, BC It started to be cultivated on the eastern shores of the Mediterranean in the year 3000 and is one of the first fruit species cultivated in the Mediterranean region. In this respect, olive has an important place in the economy, nutrition and culture of Mediterranean countries. Currently, in most olive growing countries, olive, leafy stem or cuttings are rooted or by propagating stem shoots from seed or clonal stem. However, the so-called table olives are very difficult or completely impossible to root. The olives, which are very difficult to root, should be supported with biotechnological approaches such as micropropagation method in order to increase the product productivity. So far, many fruit species have been propagated in vitro using tissue culture methods and at the same time, some olive varieties have been successfully propagated by micro-propagation method. It made in tissue culture in the world and Turkey Olives have been compiled resources to work for the researchers in this study.

PDF

___

Acebedo MM, Lavee S, Linan J, Troncoso A. 1997. In vitro Germination of embryos for speeding up seedling development in olive Breeding programes. Scientia horticulture, 69: 207-215.
Baldoni L, Tosti N, Ricciolini C, Belaj A, Arcioni S, Panelli G, Germana MA, Mulas M, Porceddu A. 2006. Genetic structure of Wild and cultivated olives in the central Mediterranean basin. Annals of Botany (Lond), 98: 935–942.
Besnard G, Breton C, Baradat P, Khadari B, Berville A. 2001. Cultivar identification in olive based on RAPD markers. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 126(6):668-675.
Boustany N. 2009. The Millenium Olives (Olea europea L.) in Lebanon: Rejuvenation, Micropropagation and Olive Oil Variation during Maturation And Conservation. Scuola di Dottorato in Scienze dei Sistemi Agrari e Forestali e delle Produzioni Alimentari. Università Degli Studi Di Sassari.
Carriero F, Fontanazza G, Cellini F, Giorio G. 2002. Identification of simple sequence repeats (SSRs) in olive (Olea europaea L.) Theoretical and Applied Genetics, February 2002, vol. 104, no. 2-3, p. 301-307.
Chaari A, Chaabouni C, Maalej M, Drira N. 2002. Meski Olive Variety Propagated by Tissue Culture. Proc. 4th IS on Olive Growing Eds. C. Vitagliano & G.P. Martelli Acta Hort. 586, ISHS
Chaari-Rkhis A, Trigui A, Maalej M, Drira N. 2002. Preliminary Results of Somatic Embryogenesis from Young Zygotic Embryos Of Olive Tree. Proc. 4th IS on Olive Growing Eds. C. Vitagliano & G.P. Martelli Acta Hort. 586, ISHS 2002.
Chalak L, Elkhawand H, Elbitar A. 2014. In Vitro Regeneration of Centennial Olive Trees (Olea europaea L.). Proc. VIIth IS on Olive Growing Eds.: F. Vita Serman et al. Acta Hort. 1057, ISHS.
Çiftçi Z. 2019. Bazı Zeytin Çeşitlerinin Mikro Çoğaltımı Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitütü, Yüksek Lisans Tezi, 49s.
Çiftçi Z, Sakar E, Ak BE. 2019. Bazı Zeytin Çeşitlerinin Mikro Çoğaltımı Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Gıda, Tarım ve Hayvancılık Kongresi, 19-22 Eylül, 1-9.
Fabbri A, Bartolini G, Lambardi M, Kailis S. 2004. Olive Propagation Manuel. Csiro Publ., Australia, pp.130.
Farahani F, Peyvandi M, Ataii S, Hosseini Mazinani M. 2011. In Vitro micrografting: a technique to improve multiplication and rooting plantles. Proc. “2nd Int. Seminar Olive-Bioteq 2006”, Vol I. Marsala-Mazara del Vallo, Italy, pp.307-309.
Flahault R. 1986. L’ Olivier, Ann. Ecole Nat. Agric. t. II. Montpellier.
García Ferriz L, Ghorbel R, Ybarra M, Mari A, Belaj A, Trujillo I. 2002. Micropropagation from adult olive trees. Acta Hort. 586: 879–882.
Leva AR, Petruccelli R, Goretti R, Panicucci M. 1992. Ruolo di Alcuni Microelementi e Carboidrati Nella Proliferazione in vitrodi cv. di olivo (Olea Europaea L.). Atti Conv. “Olive oil quality” Firenze 1992, 333–334.
Maalej M, Drira N, Chaari-Rkhis A, Trigui A. 2002. Preliminary Results of Somatic Embryogenesis from Young Zygotic Embryos Of Olive Tree. Proc. 4th IS on Olive Growing Eds. C. Vitagliano & G.P. Martelli Acta Hort. 586, ISHS 2002.
Mangal M, Sharma D, Kumar S. 2013. In vitro regeneration in olive cv, Frontio’ from nodal segments. Indian Journal of Exprimental Biology Vol. 52, September 2014, pp. 912-916.
Mencuccini M. 2003. Effect ofMedium Darkening on in vitro Rooting Capability and Rooting Seasonality of Olive (Olea Europaea L.) cultivars. Sci. Hort., 97:129–139.
Mendoza-de Gyves E, Mira FR, Ruiu F, Rugini E. 2008. Stimulation of Node and Lateral shoot Formation in micropropagation of olive (Olea europaeaL.) by using Dikegulac. Plant Cell Tiss Organ Cult 92: 233–238.
Moretteni A. 1972. Olivi coltura. Rama Editoriale Delgi Agricoltori.
Murashige T, Skoog F. 1962. A Revised Medium for Rapid Growth and Bioassays with Tobacco Tissue Culture. Physiol. Plant., 15: 473–497.
Naija S, Elloumi N, Belfeleh Z, Mselem M, Ghezel R, Bouzid S. 2011. Somatic embryogenesis in cell suspension cultures of olive ‘Chetoui’. Acta Physiol Plant (2011) 33:319–324.
Oulbil S, Belkoura I, Loutfi K. 2018. Somatic embryogenesis from somatic explants of a Moroccan olive (Olea europaea L.) cultivar, ‘Moroccan Picholine’ Acta Hortic, Proc. VIII Int. Olive Symposium Eds.:S
Özden Y, Özüdoğru EA, Kaya E, Akdemir H. 2010. Zeytin (Olea Europaea L.) Bitkisinin Geçici Daldırma Biyoreaktör Sistemleri (TIS) ile in vitro Sürgün Çoğaltımının İyileştirilmesi. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1-1:1-6
Qrunfleh Mm, Rushdi Y, Musmar T, Rushdi L. 1994. Root Formation in cuttings of ‘Nabali’ olives with uniconazole and Indolebutyric acid. Dirasat, 21:71-79.
Rallo L, Barranco D, Escobar F. 1997. El cultivo del olivo. Ediciones mundi prensa. pp. 701.
Rugini E. 1984. In vitro Propagation of Some Olive (Olea europaea sativaL.) Cultivars With Different Root-Ability, and Medium Development Using Analytical data from Developing Shoots and Embryos. Sci. Hort., 24:123–134.
Rugini E, Fedeli E. 1990. Olive (Olea europea L.) as an oilseed crop. In: Bajaj, Y.B.S. (Ed.), Biotechnology in Agriculture and Forestry, Vol. 10. Legumes and Oil seed crops I. Springer, Heidelberg, pp. 593±641.
Rugini E, Jacoboni A, Luppino M. 1993. Role of Basal Darkening and Exogenous Putrescine Treatment on in vitro Rooting and on Endogenous Polyamine Changes in Difficult-To-Root Woody Species. Sci. Hort. 53: 63– 72.
Rugini E, Caricato G. 1995. Somatic Embriyogenesis and Plant Recovery From Mature Tissues of Olive Cultivars (Olea europaea L.) “Canino” and “Moraiolo”. Pl. Cell Rep., 14: 257-260.
Sghır S, Chatelet P, Ouazzani N, Dosba F, Belkoura I. 2005. Micropropagation of eight moroccan and french olive cultivars. Hort science, 40(1): 193-196.
Rugini E, Baldoni L. 2004 Olea europea Olive. In: Litz RE (ed) Biotechnology of Fruit and Nut crops. Chap 15 CABI Publishing, Noworty Way, Wallingford,Oxfordshire OX10 8DE, UK, pp 404–428.
Rugini E, Gutierrez-Pesce P. 2006. Genetic İmprovement of Olive. Pomologia Croatica 12: 43–74.
Trabelsi Eb, Naija S, Elloumi N, Belfeleh Z, Msellem M, Ghezel R. Bouzid S. 2011. Somatic embryogenesis in cell suspension cultures of olive olea europea ‘chetoui’. Acta physiologia plantarum, 33: 319-324.
Zamora R, Alaiz M, Hidalgo FJ. 2001. Influence of cultivar and fruit ripening on olive (Olea europaea) fruit protein content, composition, and antioxidant activity. J. Agric. Food Chem, 49 (9): 4267-4270.
Zohary D, Hopf M. 1993, Domestication of plants in the old world. Oxford clarendon press, 137-143.