TURGUT YEŞİLOĞLU, Yıldız Aka KAÇAR, BİLGE YILMAZ, Meral İNCESU, BERKEN ÇİMEN

Bazı Yerli ve Yabancı Trabzon Hurması (Diospyros kaki L.) Çeşit ve Tiplerinin Morfolojik ve Moleküler Karakterizasyonu

Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümünde yürütülen bu çalışmada 20 trabzon hurması çeşit ve tiplerinde morfolojik ve moleküler karakterizasyon yapılmıştır. Çalışmada morfolojik karakterizasyon için ağaçlarının gelişme durumu, büyüme şekli, dal yapıları ile yaprak, meyve ve tohum özellikleri incelenmiştir. Morfolojik karakterizasyon sonucu elde edilen verilerde, trabzon hurması çeşit ve tiplerinden oluşan popülasyon içindeki benzerlik katsayısı, temel bileşenler analizi (TBA) ve kümeleme analizi yapılarak morfolojik dendrogram oluşturulmuştur. TBA analizi sonucunda ilk üç temel faktör grubunun popülasyon varyansının %55,11'ini tanımladığı saptanmıştır. Çeşit ve genotiplerden oluşan 20 birey içerisindeki benzerlik indeksi morfolojik özellikler bakımından %6,01 ile %67,47 arasında değişim göstermiştir. Yapılan rastgele çoğaltılmış polimorfik DNA (RAPD) analizlerine göre, çalışmada kullanılan genotipler arasındaki genetik polimorfizmin yüksek olduğu saptanmıştır. Belirtilen bu polimorfizme rağmen, bazı genotiplerin yakın genetik ilişkide olduğu da tespit edilmiştir. 'Hana Fuyu' (Fr) ve 'Hachiya' (Fr) genotipleri arasında RAPD sonuçlarına göre %82 oranında benzerlik tespit edilmiştir. 'Fuji' genotipinin ise belirtilen bu genotiplerle genetik benzerliğinin yaklaşık olarak %80 civarında olduğu belirlenmiştir. Ayrıca 'Kaki Tipo' (Fr), 07 TH 05, 07 TH 06 ve 33 TH 01 genotiplerinin aynı grup içerisinde kümelendiği ve benzerlik oranlarının %65'in üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

Morphological and Molecular Characterization of Some Local and Global Persimmon (Diospyros kaki L.) Varieties and Types

In this study, carried out in University of Cukurova, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture, morphological and molecular characterization of 20 persimmon accessions were performed. To determine morphological characterization, plant development stage, growth, and brunch structure, characteristics of leaf, fruit and seed were investigated. Data obtained by morphological characterization were subjected to similarity coefficient, principal components and cluster analyses to demonstrate the overall phenotypic relationships among these genotypes. The first 3 components contained 55.11% of the total multivariate variation. According to a cluster analysis, the similarity index of the population consists of 20 persimmon genotypes ranged between 6.01% and 67.47%. According to molecular characterization by full name (RAPD) markers, high level of genetic polymorphism was determined in persimmons. Although the high polymorphism, close genetic relationships have been determined among some genotypes. According to the RAPD markers, 82% similarity level was identified between ‘Hana Fuyu’ (Fr) and ‘Hachiya’ (Fr). Also ‘Fuji’ variety has shown a similarity of 80% between these genotypes. In addition, ‘Kaki Tipo’ (Fr), 07 TH 05, TH 01 07 TH 06 and 33 genotypes were clustered in the same group, and similarity level has been determined to be above 65%.

PDF

___

Akbulut M, Erçişli S, Yildirim N, Orhan E, Agar G. 2008. The comparison of persimmon genotypes (Diospyros kaki Thunb.) by using RAPD and FAME data. Romanian Biotechnological Letters. Vol.13 (4): 3851-3858.
Alistair D, George M, Collins RJ. 1995. The cultivation of persimmon (Diospyros kaki L.) under tropical conditions. ISHS Symposium on Temperate Zone Fruits in the Tropics and Subtropics, 22 - 26 May, p : 11, Cairo, Egypt.
Aras V, Oluk CA, Ünlü M, Yazıcı E, Canan İ, Karaşahin Z, Nacar Ç, Eroğlu EÇ. 2014. Bazı Karpuz (Citrullus lanatus Thunb.) Hatlarının ve Melezlerinin Morfolojik ve Biyoaktif Özelliklerinin Belirlenmesi.10. Sebze Tarımı Sempozyumu Tekirdağ. Bildiri Özetleri Kitabı. 57.s
Badenes M, Garcés A, Romero C, Romero M, Clavé J, Rovira M, Llácer G. 2003. Genetic diversity of introduced and local Spanish persimmon cultivars revealed by RAPD markers. Genetic resources and crop evolution 50: 579 – 585.
Bellini E, Benelli C, Giordani E, Perria R, Paffetti D. 2003. Genetic and morphological relationships between possible italian and ancestral cultivars of persimmon. Acta Horticulturae (ISHS), 601: 192 – 197.
Eroğul D. 2009. Bazı idris (Prunus mahaleb L.) genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (doktora tezi). 168 s.
Escribano S, Lazaro A. 2009. Agro-morphological diversity of Spanish traditional melons (Cucumis melo L.) of the Madrid provenance. Genetic Resources and Crop Evolution. 56:481- 497.
FAO 2017. http://apps.fao.org/cgi-bin/nph-db.pl? subset= agriculture
Gökçe M. 2011. Tuzcu Turunçgil Koleksiyonunda Bulunan Portakal ve Mandarin Genotiplerinin Morfolojik Karakterizasyonu. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana, 161s.
Hu D, Zhang Q, Luo Z. 2008. Phylogenetic analysis in some Diospyros spp. (Ebenaceae) and Japanese persimmon using chloroplast DNA PCR-RFLP markers. Scientia Horticulturae, 117: 32 – 38.
Kıyga Y. 2009. Osmanlı x Camarosa çilek melezlerinin morfolojik ve pomolojik karakterizasyonu. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Hatay, 45s.
Kitagawa H, Glucina PG. 1984. Persimmon culture in New Zealand. New Zealand Department of Scientific and Industrial Research, DSIR Information Series No : 159, Wellington, New Zealand. 74 p.
Koehler-Santos P, Cunha Dornelles AL, de-Freitas LB. 2003. Characterization of mandarin citrus germplasm from Southern Brazil by morphological and molecular analyses. Pesq. Agropec. Bras. vol.38 no.7
Martinez-Calvo J, Naval M, Zuriaga E, Llacer G, Badenes ML. 2013. Morphological characterization of the IVIA persimmon (Diospyros kaki Thunb.) germplasm collection by multivariate analysis. Genet Resour Crop Evol. 60:233– 241
Rohlf FJ. 1992. NTYS-pc taxonomy and multivariate analysis system, version 1.7. Applied Biostatistics, Setauket, N.Y.
Spongberg SA. 1977. Ebenaceae hardy in temperate North America. Journal of the Arnold Arboretum, Harward University, 58 (2):146 - 160.
Tan A, Taşkın T, İnal A. 2004. Bitki genetik kaynakları çalışmaları. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü İzmir. Tanıtım Broşürü No: 3
TUIK. 2017. Turkish Statistical Institute. http://www.turkstat.gov.tr/Start.do/.
UPOV. 2004. Working paper on test wide lines for Diospyros kaki L.f. TG/92/4, Ginebre, 31 March 2004.
Yahata M, Harusaki S, Komatsu H, Takami K, Kunitake H, Yabuya T, Yamashita K, Toolapong P. 2005. Morphological Characterization and Molecular Verification of a Fertile Haploid Pummelo (Citrus grandis Osbeck). Journal of the American Society for Horticultural Science. 130(1): 34-40.
Yamagishi M, Matsumuto S, Nakatsuka A, Itamura H. 2005. Identification of persimmon (Diospyros kaki) cultivars and phenetic relationships between Diospyros species by more effective RAPD analysis. Scientia Horticulturae, 105: 283 – 290.
Yıldız M, Akgül N, Şensoy S. 2014. Morphological and Molecular Characterization of Turkish Landraces of Cucumis melo L. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca. 42(1):51-58.
Yılmaz M. 2009. Bazı fındık çeşit ve genotiplerinin pomolojik,morfolojik ve moleküler karakterizasyonu. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. 109 s.
Zhang Q, Guo D, Luo Z. 2009. Identification and taxonomic status of Chinese Diospyros spp. (Ebenaceae) androecious germplasms. Acta Horticulturae (ISHS), 833: 91- 96.