Azot ve Potasyum Yönetimi ile Tatlı Sorgum (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum)’da Verimlilik ve Kalitenin İyileştirilmesi#

Tatlı sorgum yem bitkisi olarak hayvan beslenmesindeki önemi giderek artmaktadır. Farklı azot (0, 50, 100, 150, 200 kg N ha-1) ve potasyum (0, 50, 100, 150 kg K2O ha-1) seviyelerinin tatlı sorgum verimliliği ve yem kalitesini artırmaya etkisini incelemek için 2013 ve 2014 yıllarında, İzmir/Bornova Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yürütülmüştür. Çalışmada bitki boyu, kuru madde verimi, silaj pH’ı, ham protein içeriği gibi bazı özellikler araştırılmıştır. Deneme sonuçları, farklı N ve K seviyelerinin büyüme, verim ve bazı silaj kalite parametreleri üzerinde önemli bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Kontrol (N0-K0) uygulamasına göre artan N ve K seviyeleri; bitki boyu, kuru madde verimi, ham protein içeriği ve silaj pH’sını yükseltmiştir. Tatlı sorgum bitkisinin N150-K100 oranlarında daha iyi performans gösterdiği ve bu nedenle İzmir yöresi tarımsal iklim koşullarında daha yüksek yem verimi ve kalitesinin doğrulanması için ileriki araştırmalarda önerilebileceği sonucuna varılmıştır.

Improving of sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) productivity and quality through nitrogen and potassium management#

Sweet sorghum, which is one of the bioethanol sources, has been increasing in importance in recent years. It is used in the production of bioethanol due to the high content of sugar in it. This study were carried out at Ege University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops, Izmir/Turkey on the experimental fields, two-factor coincidence plots were carried out in the form of a three-repeated potting experiment according to the trial pattern during the summer growth seasons of 2013 and 2014. Effects of different nitrogen (0, 50, 100, 150, 200 N ha-1) and potassium (0, 50, 100, 150 kg K2O ha-1) levels of on ethanol yield of sweet sorghum were investigated, in the experiment. In the study, some traits were investigated such as plant height, dry matter yield, silage pH, crude protein content. The results of the experiment revealed significant effect of different N and K levels on growth, yield and some silage quality parameters. Increasing N and K levels increased plant height, dry matter yield, crude protein content and silage pH compared to the control (N0-K0) treatment. It is concluded that sweet sorghum crop performed better in N150-K100 level and hence recommended for further studies to authenticate higher forage yield and quality in the agroclimatic conditions of Izmir.

PDF

___

Abou-Amer A I, and Kewan K Z. 2014. Effect of NP fertilization levels on Sorghum (Sorghum bicolor L.) yield and fodder quality for animals. Alex. J. Agric. Res, 59(1): 51 59.
Acar R, ve Akgün N. 2009. Şeker darısının (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) yeşil ot verimi ve verim öğelerine farklı azot dozlarının etkisi. Türkiye 8. Tarla Bitkileri Kongresi. 19-22 Ekim, Hatay. 1: 637-640.
Almodares A, Taheri R, Chung I M, and Fathi M. 2008. The effect of nitrogen and potassium fertilizers on growth parameters and carbohydrate contents of sweet sorghum cultivars. J. Environ. Biol. 29: 849-852. ISSN : 0254-8704.
Anonim. 2010. Tarımsal değerleri ölçme denemeleri teknik talimatı, T.C. Tarim Ve Köyişleri Bakanliği Tohum Tescil ve Sertifikasyon Merkezi, Sorgum (Sorghum spp.). 13. Anonim. 2013. İklim Verileri, İzmir Meteoroloji İstasyonu, İzmir.
Anonim. 2014. İklim Verileri, İzmir Meteoroloji İstasyonu, İzmir. Asgharipour M R, and Heidari M. 2011. Effect of potassium supply on drought resistance in sorghum: Plant growth and macronutrient content. Pakistan Journal of Agriculture Sciences. 48(3): 197-204. ISSN: 0552-9034.
Avcıoğlu R, Geren H, ve Kavut Y T. 2009. Yembitkileri, ‘Buğdaygil ve diğer familyalardan yembitkileri’. bölüm 23.1 sorgum, sudanotu ve sorgum x sudanotu melezi. T.C Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. TÜGEM. 3: 680-701.
Ayub M, Ather Nadeem M, Tanveer A, Husnain A . 2003. Effect of different levels of nitrogen and harvesting times on the growth: yield and quality of sorghum fodder. Asian J. Plant Sci. 4(1): 304-307. ISSN:1812-5697.
Bulgurlu Ş, ve Ergül M. 1978. Yemlerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik analiz metodları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Bornova-İzmir. 127: 58-76.
Chavan U D, Patil J V, and Shinde M S. 2009. An assessment of sweet sorghum cultivars for ethanol production. Sugar Tech. 11(4): 319-323.
Clegg M D, Gorz H J, Maranville J W, and Haskins F A. 1986. Evaluation of agronomic and energy traits of Wray sweet sorghum and the N39 x Wray hybrid. Energy in Agriculture. 5: 49-54. https://digitalcommons.unl.edu/agronomyfacpub.
Comberg G. 1974. Gärfutter: Betriebswirtschaft, Erzeugung, Verfütterung, Verlag Eugen Ulmer Stuttgart. Gerokstraße 19, Printed in Germany. 260. ISBN:3-8001-4321-6.
Dahmardeh K, Rad M R P, Rad M N, and Hadizadeh M. 2015. Effects of potassium rates and irrigation regimes on the yield of forage sorghum in arid regions. International Journal of Agronomy and Agricultural Research. 6(4): 207-212. ISSN: 2223-7054 (Print) 2225-3610 (Online).
Gajanan L, Sawargaonkar, and Suhas P W. 2016, Nitrogen response of sweet sorghum genotypes during rainy season. Current Science, 110(9): 1699- 1703. Doi: 10.18520/cs/v110/i9/1699-1703.
Geren H, ve Kavut Y T. 2009. İkinci ürün koşullarında yetiştirilen bazı sorgum (Sorghum sp.) türlerinin mısır (Zea mays L.) ile verim ve silaj kalitesi yönünden karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 46(1): 9- 16. ISSN: 1018-8851 / 2548-1207.
Girgin V Ç. 2012. Bornova koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen tatlı sorgum (Sorghum bicolor L.)’da farklı azot dozlarının bazı tarımsal ve teknolojik özelliklere etkisi üzerinde araştırma. Ege Üniversitesi Fen bilimleri Enistitüsü Yüksek Lisans tezi. 42.
Güler M, Yılmaz Ş, Gül İ, Akdoğan G, ve Emeklier H Y. 2003.. Azotlu gübre dozları ve sıra arası açıklığının Ankara koşullarında silaj sorgumun bazı morfolojik ve agronomik özelliklerine etkisi. Türkiye 5.Tarla Bitkileri Kongresi. 2: 281-286.
Gyawali B, Younas M, Barozai Kh, and Naseer Aziz A. 2021. Comparative expression analysis of microRNAs and their targets in emerging bio-fuel crop sweet sorghum (Sorghum bicolor L.). Plant Gene’s Journal. 26: 100274. Doi: 10.1016/j.plgene.2021.100274.
Hiroshi U, Takeshi W, Karri R, Kanwar L S, Subramanian M, Suhas P W, and Osamu I. 2015. Dynamics of fertilizer nitrogen applied to sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench) in the semi-arid tropics. JARQ. 49(4): 409-418. ISSN: 00213551.
Hiroshi U, Takeshi W, Karri R, Kanwar L S, Subramanian M, Suhas P W, and Osamu, I. 2015. Dynamics of fertilizer nitrogen applied to sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench) in the semi-arid tropics. JARQ. 49(4): 409-418. Doi: 10.6090/jarq.49.409.
Hussein M M, and Ashok K A. 2014. Growth, yield and water use efficiency of forage sorghum as affected by NPK fertilizer and deficit Irrigation. American Journal of Plant Sciences. 5: 2134-2140. Doi: 10.4236/ajps.2014.513225.
Irshad A, Guanglong Z, Guisheng Z, Xudong S, Muhi Eldeen H I, and Ebtehal Gabralla I S. 2022. Effect of N on Growth, Antioxidant Capacity, and Chlorophyll Content of Sorghum. Journal of Agronomy. 12 (501): 1-11. Doi.org/10.3390/agronomy12020501.
İptaş S, Yılmaz M, ve Aktaş A. 1997 Tokat ekolojik koşullarında sorgum-sudanotu melezinde ekim normu ve azotlu gübre uygulamalarının verim ve kaliteye etkisi Türkiye 2.Tarla Bitkileri Kongresi. 22-25 Eylül, Samsun, 477- 481.
Kacar B. 1986. Gübreler ve gübreleme tekniği (III. basım), T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları. 20: 439.
Kacar B. ve Katkat V. 1999. Gübreler ve Gübreleme Tekniği. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı. 20:531. ISBN 975- 564-084-3, 144
Khaled M. 2013. Effect of different nitrojen levels on growth, productivity and bioethanol production of sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench) genotypes. Seed and plant production journal. 29(4): 539-551. 10.22092/SPPJ.2017.110529.
Kılıç A. 1986. Silo Yemi (Öğretim, Öğrenim ve Uygulama Önerileri). Bilgehan Basımevi. İzmir.
Kovancı İ. 1990. Bitki Besleme ve Toprak Verimliliği Ders Notları, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Teksir. 107(3): 286.
Kurai T, Morey S R, Wani S P, and Watanabe T. 2015. Efficient rates of nitrogenous fertiliser for irrigated sweet sorghum cultivation during the post- rainy season in the semi-arid tropics. Europ. J, Agronomy. 71: 63-72. Doi: 10.1016/j.eja.2015.07.010.
McDonald P, Henderson A R, and Heron S J E. 1991. The Biochemistry of Silage, 2nd Edition. Chalcombe Publications Printed in Great Britain by Cambrian Printers Ltd. Aberystwyth. 327. ISBN:0-948617-22-5.
Michael J, Maw W, James H, Houx III, Felix B. 2016. Fritschi. Sweet sorghum ethanol yield component response to nitrogen fertilization. Industrial Crops and Products. 84: 43-49.
Michael J, Maw W, James H, Houx III, Felix B. 2016. Fritschi. Sweet sorghum ethanol yield component response to nitrogen fertilization. Industrial Crops and Products. 84: 43-49. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2016.01.038.
Mirlohi A, Bozorgvar N, and Bassiri M. 2000. Effect of nitrogen rate on growth , forage yield and silage quality of three sorghum hybrids. Journal of water and soil science. 4(2): 105- 116. Doi 20.1001.1.24763594.1379.4.2.9.4.
Özyiğit Y ve Bilgen m. 2006. Bazı baklagil yembitkilerinde farklı biçim dönemlerinin bazı kalite faktörleri üzerine etkisi. Akdeniz üniversitesi ziraat fakültesi dergisi. 19(1): 29-34.
Pholsen S, and Sornsungnoen N. 2004. Effects of Nitrogen and Potassium Rates and Planting Distances on Growth, Yield and Fodder Quality of a Forage Sorghum (Sorghum bicolor L. Moench). Pakistan Journal of Biological Sciences. 7 (10): 1793-1800. Doi: 10.3923/pjbs.2004.1793.1800.
Pholsen S, and Suksri A. 2007. Effects of phosphorus and potassium on growth, yield and fodder quality of IS 23585 forage sorghum cultivar (Sorghum bicolor (L.) Moench). Pakistan J. Biol. Sci. 10 (10): 1604-1610. Doi: 10.3923/pjbs.2007.1604.1610.
Pholsen S, Higgs D E B, and Suksri A. 2001. Effects of nitrogen and potassium fertilisers on growth, chemical components and seed yields of forage sorghum (Sorghum bicolor L. Moench) grown on Oxic Paleustults soil . Pak. J. Biol. Sci. 4: 27-31.
Propheter J L, Staggenborg S A, Wu X, and Wang D. 2010. Performance of annual and perennial biofuel crops: yield during the first two years. Agron. J. 102: 806–814. https://doi.org/10.2134/agronj2009.0301.
Pupo M R, Wallau M O, and Ferraretto L F. 2022. Effects of season, variety type, and trait on dry matter yield, nutrient composition, and predicted intake and milk yield of wholeplant sorghum forage. Journal of Dairy Science. 105 (7): 5776-5785. https://doi.org/10.3168/jds.2021-21706.
Salisbury F B, and Ross C W. 1992. Plant Physiology, Wadsworth Pub. Com. Inc. Belmont. California-USA. Sawargaonkar G L, Patil M D, Wani S P, Pavani E, Reddy B V S R, and Marimuthu S. 2013. Nitrogen response and water use efficiency of sweet sorghum cultivars. Field Crops Research. 149(1): 245-251. http://dx.doi.org/10.1016/j.fcr.2013.05.009.
Sevimay C S, Hakyemez H B, ve İpek A. 2001. Ankara sulu koşullarında yetiştirilen silaj sorgum çeşitlerinde farklı azotlu gübre dozlarının verim ve bazı tarımsal karakterlere etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi. 8(2): 143 -148. Doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000727.
Sujathamma K K, and Suneetha V. 2015. Response of grain sorghum (Sorghum bicolor L.) cultivars to different fertilizer levels under rainfed condition 1P. International Journal of Agricultural Sciences. 5 (1): 381-385. ISSN: 2167-0447.
Tamang P L, Bronson K F, Malapati A, Schwartz R, Johnson J, and Moore Kucera J. 2011. Nitrogen requirements for ethanol production from sweet and photoperiod sensitive sorghums in the Southern High Plains. Agron. J. 103: 431-440. ISSN : 0002-1962.
Visarada K B R S, and Aruna C. 2019. Sorghum: A Bundle of Opportunities in the 21st Century. Breeding Sorghum for Diverse End Uses. Woodhead Publishing Series in Food Science, Technology and Nutrition juornal. 1: 1-14. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-101879-8.00001-2.
Wajid A, Ghaffar A, Maqsood, M, Hussain, K, and Nasim W. 2007. Yield response of maize hybrids to varying nitrogen rates. Pakistanian Journal of Agricultural Science. 44(2): 217- 220.
Wang C, Zhou L, Zhang G, Xu Y, Zhang L, Gao X, Gao Jie, Jiang N, and Mingbo S H. 2017. Optimal fertilization for high yield and good quality of waxy sorghum (Sorghum bicolor L. Moench). Field Crops Research. 203:1–7. ISSN : 0378-4290. Woolford M K. 1984. The silage ferment, Grassland Research Institute. Hurley. England. 350.