Assessment of Irrigation Practices of Farmers Receiving Water from Open-Canal and Piped Irrigation Networks

Özellikle açık kanallı küçük sulama şebekelerinin hızla borulu şebekeye dönüştürüldüğü ve damla sulama yönteminin yoğun bir şekilde kullanıldığı Çanakkale yöresinde yapılan bu çalışma ile açık kanal ya da borulu şebekeden su alan çiftçilerin sulama zaman planlaması bakımından farklı olmadığı her iki şebekeyi kullanan çiftçi grubunun da bilinçsiz sulama yaptığı belirlenmiştir. Optimum sulama programına göre Kumkale'de domates yetiştiriciliği yapan çiftçi mevsimlik toplam 531 mm sulama suyu uygulaması gerekirken borulu şebeke ile 1414 mm, Mahmudiye'deki domates yetiştiricisi 457 mm sulama suyu uygulaması gerekirken açık kanallı şebeke ile 492 mm, Kumkale'de mısır yetiştiricisi 512 mm sulama suyu uygulaması gerekirken borulu şebeke ile 975 mm ve son olarak Mahmudiye'deki mısır yetiştiriciliği yapan çiftçi ise 379 mm sulama suyu uygulaması gerekirken açık kanallı şebeke ile 228 mm sulama suyu uygulamıştır. Diğer taraftan sulama suyu miktarının verime etkisini gösteren göstergelerden IWUE değerleri sırasıyla Kumkale domateste; 2,5 kg/da/mm, Mahmudiye domateste; 12,3 kg/da/mm, Kumkale mısırda; 0,7 kg/da/mm ve Mahmudiye mısırda ise 8,7 kg/da/mm olarak belirlenmiştir. Ayrıca sulama suyu ihtiyacının karşılanma oranının ve yağışın etkili kullanılıp kullanılamadığını gösteren RIS değerlerinde ise durum, Kumkale domateste; 2,98, Mahmudiye domateste; 1,41, Kumkale mısırda; 2,40 ve Mahmudiye mısırda 0,85 olarak hesaplanmıştır.

Açık Kanal ve Borulu Şebekelerden Sulama Yapan Çiftçilerin Sulama Uygulamalarının Değerlendirilmesi

Özellikle açık kanallı küçük sulama şebekelerinin hızla borulu şebekeye dönüştürüldüğü ve damla sulama yönteminin yoğun bir şekilde kullanıldığı Çanakkale yöresinde yapılan bu çalışma ile açık kanal ya da borulu şebekeden su alan çiftçilerin sulama zaman planlaması bakımından farklı olmadığı her iki şebekeyi kullanan çiftçi grubunun da bilinçsiz sulama yaptığı belirlenmiştir. Optimum sulama programına göre Kumkale’de domates yetiştiriciliği yapan çiftçi mevsimlik toplam 531 mm sulama suyu uygulaması gerekirken borulu şebeke ile 1414 mm, Mahmudiye’deki domates yetiştiricisi 457 mm sulama suyu uygulaması gerekirken açık kanallı şebeke ile 492 mm, Kumkale’de mısır yetiştiricisi 512 mm sulama suyu uygulaması gerekirken borulu şebeke ile 975 mm ve son olarak Mahmudiye’deki mısır yetiştiriciliği yapan çiftçi ise 379 mm sulama suyu uygulaması gerekirken açık kanallı şebeke ile 228 mm sulama suyu uygulamıştır. Diğer taraftan sulama suyu miktarının verime etkisini gösteren göstergelerden IWUE değerleri sırasıyla Kumkale domateste; 2,5 kg/da/mm, Mahmudiye domateste; 12,3 kg/da/mm, Kumkale mısırda; 0,7 kg/da/mm ve Mahmudiye mısırda ise 8,7 kg/da/mm olarak belirlenmiştir. Ayrıca sulama suyu ihtiyacının karşılanma oranının ve yağışın etkili kullanılıp kullanılamadığını gösteren RIS değerlerinde ise durum, Kumkale domateste; 2,98, Mahmudiye domateste; 1,41, Kumkale mısırda; 2,40 ve Mahmudiye mısırda 0,85 olarak hesaplanmıştır.

PDF

___

Anonymous. 2006. Water A Shared Responsibility. The United Nations World Water Development Report 2. ISBN UNESCO 92-3-104006-5.
Doorenbos J, Pruitt WO. 1992. Crop Water Requirements. Irrigation and Drainage Paper No: 33, FAO, Roma, p. 8.
Eylen M, Kanber R, Tok A. 1986. Çukurova Koşullarında Karık ve Damla Sulama Yöntemleri İle Sulanan Çileğin Verim ve Su Tüketimi. Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları 135. 77. 39 s. Tarsus.
GTHB. 2016. Çanakkale İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 2014 Yılı Brifing Raporu. http://canakkale.tarim.gov.tr/Menu/13/Brifingler. Erişim Tarihi: 15.12.2016.
Howell TA, Cuenca HA, Solomon KH. 1990. Crop Yield response. Management of Farm Irrigation Systems. Trans. ASAE Monograph Chap S. USA.
Kanber R, Köksal H, Önder S, Eylen M. 1994. Farklı Sulama Yöntemlerinin Genç Portakal Ağaçlarında Veri, Su Tüketimi ve Kök Gelişimine Etkileri. J. of. Agriculture and Forestry 20 (1996) 163-172.
Karagöz Ö. 2001. Çanakkale İlinin İklim Özellikleri ve Tarıma Olan Etkileri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisans Bitirme Tezi. Çanakkale.
Rijetama PE. 1970. Soil Moisture Forecasting, Inastituut voor Culturtechniek en Waterhuishouding Wageningen, Page 28.
TAGEM 2016. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Türkiye’de Sulanan Bitkilerin Su Tüketim Rehberi. http://www.tarim.gov.tr/TAGEM/Belgeler/T%C3%BCrkiye de%20Sulanan%20Bitkilerin%20Su%20T%C3%BCketimi %20Rehberi%205-9-2016.pdf. Erişim Tarihi: 15.12.2016.
TÜİK 2014. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu 30.04.2015, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do? metod=temelist.
Yıldırım O, Korukçu A. 1999. Damla Sulama Sistemlerinin Projelendirilmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara