ABDULLAH NAFİ BAYTORUN, SAİT ÜSTÜN, ADİL AKYÜZ, DERYA ÖNDER

Akdeniz İklim Koşullarında Seralarda Havalandırma Açıklık Oranlarının Belirlenmesi

Seralarda havalandırma bitkilerin arzuladıkları iç ortam değerlerinin biyolojik optimumda tutulmasında kullanılan en ucuz iklimlendirme yöntemlerinden bir tanesidir. Seralarda etkili bir havalandırma için hava değişim katsayısının 50 h-1 'ten yüksek olmalıdır. Seralarda havalandırmanın etkenliğini belirlemek amacıyla hava değişim katsayısının belirlenmesi yanında ulaşılan sıcaklık farkı da havalandırmanın etkenliğinin belirlenmesinde bir ölçüt olarak kabul edilebilir. Yapılan bu çalışmada, Akdeniz bölgesi iklim koşullarında, farklı havalandırma açıklık oranlarında (AV/AG) serada ulaşılan sıcaklık değerleri enerji dengesi ve Bernoulli denklemi esas alınarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Antalya iklim koşullarında Mayıs ayı sıcaklık ve radyasyon değerlerine bağlı olarak çatı bölgesindeki havalandırma açıklıklarının %20 olması yeterli olmaktadır. Akdeniz iklim koşullarında haziran ayında gelen güneş radyasyonunu gölgeleme ile %50 oranında azaltılması durumunda çatı bölgesindeki %20 havalandırma açıklığı ile 1 K'lik sıcaklık farkı (?T) sağlanabilmektedir. Ancak Haziran ayında öğle saatlerinde dış sıcaklık değeri 30°C' nin üstünde seyrettiğinden serada ek soğutma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.

Determination of Ventilation Openings Ratio in Greenhouses under Mediterranean Climate Conditions

Seralarda havalandırma bitkilerin arzuladıkları iç ortam değerlerinin biyolojik optimumda tutulmasında kullanılan en ucuz iklimlendirme yöntemlerinden bir tanesidir. Seralarda etkili bir havalandırma için hava değişim katsayısının 50 h-1 'ten yüksek olmalıdır. Seralarda havalandırmanın etkenliğini belirlemek amacıyla hava değişim katsayısının belirlenmesi yanında ulaşılan sıcaklık farkı da havalandırmanın etkenliğinin belirlenmesinde bir ölçüt olarak kabul edilebilir. Yapılan bu çalışmada, Akdeniz bölgesi iklim koşullarında, farklı havalandırma açıklık oranlarında (AV/AG) serada ulaşılan sıcaklık değerleri enerji dengesi ve Bernoulli denklemi esas alınarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Antalya iklim koşullarında Mayıs ayı sıcaklık ve radyasyon değerlerine bağlı olarak çatı bölgesindeki havalandırma açıklıklarının %20 olması yeterli olmaktadır. Akdeniz iklim koşullarında haziran ayında gelen güneş radyasyonunu gölgeleme ile %50 oranında azaltılması durumunda çatı bölgesindeki %20 havalandırma açıklığı ile 1 K'lik sıcaklık farkı (∆T) sağlanabilmektedir. Ancak Haziran ayında öğle saatlerinde dış sıcaklık değeri 30°C' nin üstünde seyrettiğinden serada ek soğutma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.

PDF

___

Baptista FJ, Bailey BJ, Randall JM, Meneses JF. 1999. Greenhouse ventilation rate: theory and measurements with tracer gas techniques. Journal of Agricultural Engineering Research (JAE).,72(4): 363-374. DOI:10.1006/jaer.1998.0381.
Baptista FJ, Bailey BJ, Meneses JF, Navas, LM.2001. Greenhouse climate modeling. Tests, adaptation and validation of a dynamic climate model.Spanish Journal of Agricultural Research (SJAR).,8(2): 285-298.
Baytorun AN. 1986. Bestimmung des Luftwechselzahl bei Gelüfteten Gewächshäuser. Heft 27. Dissertation Universität Hannover.
Baytorun AN, Zabeltitz C von. 1987. Die Wirkung bautechnischer Einflusgrössen auf den Luftwechsel gelüfteter Gewächshäuser. Gartenbauwissenschaft (HORTIC SCI)., 52(5):233-239.
Baytorun AN, Tokgöz H, Üstün S, Akyüz A. 1994. Seralarda iklimlendirme olanakları. 3. Soğutma ve İklimlendirme Kongresi, 4-6 Mayıs 1994. Adana.Türkiye. s:
Boulard T, Baille A. 1995. Modeling of air exchange rate in a greenhouse equipped with continuous roof vents. Journal of Agricultural Engineering Research (JAE).,61(1): 37-48. DOI: 10.1006/jaer.1995.1028.
Boulard T,Feuilloley P,Kittas C. 1997. Natural ventilation performance of six greenhouses and tunnel types.Journal of Agricultural Engineering Research (JAE), 67(4): 249-266. DOI: 10.1006/jaer.1997.0167.
Boulard T, Fatnassi H, Roy JC, Lagier J, Fargues J, Smits N, Rougier M, Jeannequin B. 2004. Effect of greenhouse ventilation on humidity of inside air and in leaf boundarylayer. Agricultural and Forest Meteorology 125 (3-4): 225- 239. DOI: 10.1016/j.agrformet2004.04.005.
Çanakcı M, Akıncı İ. 2007. Antalya ili seralarında kullanılan havalandırma ve ısıtma sistemleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Antalya. 20(2): 241-252.
Çanakcı M, Akıncı İ. 2007. Antalya ili sera sebze yetiştiriciliğinde modern ve geleneksel sera işletmelerinin kıyaslanması. Tarımsal Mekanizasyon 24. Ulusal Kongresi.Kahramanmaraş,5-6 Eylül 2007. ss: 54-61.
Flourentzou F, van der Maas J. Roulet CA. 1998. Natural ventilationforpassivecooling: Measurement of dischargecoefficients. Energy and Buildings., 27(3): 283- 292. DOI: 10.1016/S0378-7788(97)00043-1.
Harmanto, Tantau HJ, Salokhe VM. 2006. Influence of Insect Screens with Different Mesh Sizes on Ventilation Rate and Microclimate of Greenhouses in the Humid Tropics. Agricultural Engineering International (CIGR)., Manuscript BC 05 017. Vol VIII.
Kacira M, Sase S, Okushima L. 2004. Effect of side vents and span numbers on wind induced natural ventilation of a gothic multi-span greenhouse. Japan Agricultural Research Quarterly (JARQ).,38(4): 227-233. DOI: 10.6090/jarq.38.227.
Kittas C, Boulard T, Mermier M, Papadakis G. 1996. Wind induced air exchange rates in a greenhouse tunnel with continuous side openings. Journal of Agricultural Research (JAE).,65(1): 37-49. DOI: 10.1006/jaer.1996.0078.
Kittas C, Boulard T, Papadakis G. 1997. Natural ventilation of a greenhouse with ridge and side openings: sensitivity to temperature and wind effects. Transactions of the ASAE.40 (2): 415-425.
Kittas C, Katsoulas N, Rigakis N, Bartzanas T, Kitta E. 2012.Effects on microclimate, crop production and quality of a tomato crop grown under shade nets.Journal of Horticultural Science & Biotechnology 87(1): 7-12. DOI: 10.1080/146203.2012.11512822.
Molina-Aiz FD, Valera DL, Peña AA, Gil JA, López A. 2009.A study of natural ventilation in an Almería-type greenhouse with insect screens by means of tri-sonic anemometry.Biosystems Engineering,104 (2): 224-242.
Munoz PJI, Montero AA, Giuffrida F. 1999.Effect of insect screens and roof openings on greenhouse ventilation.Journal of Agricultural Engineering Research (JAE).,(73): 171-178.
Nisen A, Grafiadellis M, Jiménez R, La Malfa G, MartinezGarcia PF, Monteiro A, Verlodt H, Villele O, Zabeltitz C von, Denis JC, Baudoin W, Garnaud JC. 1988. Cultures protegees en climat mediterranean. FAO,Rome.
Papadakis G, Mermeir M, Meneses J, Boulard T. 1996. Measurement and analysis of air exchange rates in a greenhouse with continuous roof and side opening. Journal of Agricultural Engineering Research(JAE).,63(3): 219-228.
Roy JC, Boulard T, Kittas C, Wang S. 2002. Convective and ventilation transfers in greenhouses, part 1: The greenhouse considered a perfectly stirred tank. Biosystems Engineering.83(1): 1-20.
Zabeltitz C von. 1986. Gewächshäuser. Verlag Eugen-Ulmer. Stuttgart.
Zabeltitz C von. 2011. Integrated Greenhouse Systems for Mild Climates. Springer -Verlag Berlin Heidelberg.