Üniversite Öğrencilerinde Duygusal Zeka ve Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin duy­gusal zeka yetenekleri ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Öğrencilerin duygusal zeka yeteneklerini belirlemek için Acar (2001) tarafından Türkçe`ye uyarlama çalışmaları yapılan Bar-On EQ Anketi kullanılmıştır. Stresle başa çıkma stilIeri ise Türküm (2002) tarafından geliştirilen Stresle Başa Çıkma Ölçeği ile belirlenmiştir. Araştırmanın veri toplama grubunu, Selçuk Üniversitesinin farklı bölümlerinde öğrenim görmekte olan öğrenciler arasından tesadüfi küme örnekleme yoluyla seçilen toplam 428 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama grubunu oluşturan öğrencilerden 198`i kız ve 230`u erkek öğrencidir. Araştırma sonuçlarına göre; üniversite öğrencilerinin duy­gusal zeka kişisel beceriler, kişiler arası beceriler, uyumluluk boyutu, stresle başa çıkma boyutu ve genel ruh durumu boyutu ile stresle başa çıkma stillerinden problem odaklı başa çıkma alt ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Kişisel beceriler alt boyutu ile stresle başa çıkma stilIerinden sorunla uğraşmaktan kaçınma alt ölçeği arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki gözlenirken, kişiler arası beceriler ve genel ruh durumu alt boyutları ile sosyal destek arama alt ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı ilişki gözlenmiştir.

___

  • Acar, F.T. (2001). Duygusalzekayeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: Banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Acar, F. (2002). Duygusal zeka ve liderlik. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,l2, 53-68.
  • Akbağ, M. (2000). Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Üniversite Öğrencilerinde Olumsuz Otomatik Düşünceler, Transaksiyonel Analiz Ego Durumları ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Altuntaş, E. (2003). Stres Yönetimi. İstanbul: Alfa Basım Yayım.
  • Anderson, S. A. (1988). Parental stres and coping during the leaving home transition. Family Relations. 37, 160-165.
  • Atkinson, R.L., Atkinson, R.C., Smith, E.E., Bern, PJ, ve Nolen-Hoeksema, S. (1996). Psikolojiye Giriş. (Çev. Yavuz Alagon). Ankara: Arkadaş Yayınları.
  • Austin, E. j.; Saklofske D. H. ve Egan, V. (2005). personality, well-being and health correlates of trait emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 38, 547-558.
  • Aysan, F. (1988). Lise öğrencilerinin stres yaşantılarında kullandıkları başa çıkma stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (1996). Stres ve Başaçıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Cüceloğlu, D.(1991). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Dağ, İ, (190). Kontrol odağı stresle başa çıkma stratejileri ve psikolojik belirti gösterme ilişkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Deniz, M. E. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
  • Folkman, S. ve Lazarus, S.R. (1988). Coping as a mediator of emotion. Journal of Personality and Social Psychology. 54 (3), 466-475.
  • Goleman, D., Boyatsiz R. ve Mckee A., (2002). Yeni Liderler. (Çev: F. Nayır-O. Deniztekin). İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Goleman, D., (1999). Duygusal Zeka. (Çev: B.S. Yüksel). İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Lopes, P. N.; Salovey, P. ve Straus, R. (2003). Emotional intelligence, personality and the perceived quality'of social relationships. Personality and Individual Differences, 35, 641-658.
  • Özbay, Y. ve Şahin, B. (1997). Stresle Başaçıkma Tutumlan Envanteri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. IV. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Kongresi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Palmer, B.; Donaldson, C. ve Stough, C. (2002). Emotional intelligence and life satisfaction. Personality and Individual Differences, 33, 1091-1100.
  • Petrides, K.V. ve Furnham A. (2000). On the dimensional structure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 29, 313-320.
  • Shapiro, L. E. (2002). Yüksek EQ'lu Bir Çocuk Yetiştirmek. (Çev: Ü. Kartal).İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Stein, İS. ve Book H. E., (2003). EQ Duygusal Zeka ve Başannm Sırrı. (Çev: M. Işık). İstanbul: Özgür Yayınları.
  • Şahin, N.H. (1998). Stresle Başa Çıkma Olumlu Bir Yaklaşım. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Türküm, A.S. (2002). Stresle Başa Çıkma Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(18), 25-34.
  • Türküm, A.S. (2001). Stresle Başaçıkma Biçimi, İyimserlik, Bilişsel Çarpıtma Düzeyleri ve Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutumlar Arasındaki İlişkiler: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 1-16.
  • Vara, Ş. (1999). Yoğun Bakım Hemşirelerinde îş doyumu ve Genel Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal Zeka ve Eğitim Açısından Doğurgulan, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yöneti-mi 7(25), 139-146.
  • Yeşilyaprak, B. (2003). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri Gelişimsel Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Weismger, H. (1998). İş Yaşamında Duygusal Zeka. İstanbul: MNS Yayıncılık.